Χωρίς ζήτηση επτά στα δέκα ολοήμερα
Απροθυμία γονέων για το διευρυμένο πρόγραμμα νηπιαγωγείων και δημοτικών
ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΛΑΚΑΣΑ «Στο νηπιαγωγείο της Μαργαρίτας δεν υπάρχει ξεχωριστός χώρος σίτισης, ούτε χώροι για να ξεκουραστούν τα παιδιά. Η διεύρυνση του σχολικού ωραρίου είναι μια λύση για τους εργαζόμενους γονείς, αλλά αλήθεια αναρωτιέμαι πώς θα απασχοληθούν, χωρίς εξειδικευμένο εκπαιδευτικό, τα παιδιά μετά τις 4 το απόγευμα. Θα καταλήξει πάρκινγκ παιδιών;», λέει στην «Κ» ο 46χρονος Δημήτρης Κουτσομπόλης, διδάσκων στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, για να εξηγήσει την οικογενειακή απόφαση η κόρη του να μην παρακολουθήσει το διευρυμένο πρόγραμμα του ολοήμερου σχολείου, που θα ισχύει από φέτος.
Για πρώτη φορά φέτος όλοι οι μαθητές των νηπιαγωγείων και των δημοτικών σχολείων μπορούν να αποχωρούν στις 5.30 το απόγευμα αντί στις 4 μ.μ. Ωστόσο, σύμφωνα με τα στοιχεία των Διευθύνσεων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης που διαθέτει η «Κ», στα μεγάλα αστικά κέντρα μόνο στο ένα στα τρία σχολεία παρουσιάστηκε ο απαραίτητος αριθμός γονέων που ήθελαν το παιδί τους να μένει έως τις 5.30 το απόγευμα. Οι γονείς δυσπιστούν για την ποιότητα του προγράμματος, την ίδια στιγμή που πολλά παιδιά θέλουν να φύγουν από το σχολείο για να ξεκουραστούν λίγο και κατόπιν είτε να παρακολουθήσουν φροντιστήρια ξένων γλωσσών είτε να κάνουν καλλιτεχνικές και αθλητικές δραστηριότητες.
Στη μαζική απροθυμία φαίνεται, σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) που μίλησαν στην «Κ», ότι έπαιξε ρόλο και η απόφαση του υπουργείου Παιδείας να αποδεχθεί το αίτημα των συνδικαλιστών και να στελεχώσει τα επιπλέον προγράμματα με δάσκαλους και νηπιαγωγούς και όχι εκπαιδευτικούς ειδικοτήτων. Ως παράγοντας της περιορισμένης απήχησης του ολοήμερου αναφέρεται, επίσης, «η κουλτούρα της ελληνικής οικογένειας»,
που προτιμάει να εμπιστεύεται τα παιδιά σε παππούδες και γιαγιάδες, ώστε αυτά να επιστρέφουν νωρίτερα από το σχολείο.
Ειδικότερα, το νέο πρόγραμμα ολοήμερου δημοτικού σχολείου θα αναπτύσσεται σε τρεις ζώνες, μετά τη 1.15 το μεσημέρι που ολοκληρώνεται το υποχρεωτικό πρόγραμμα. Στην πρώτη (από 1.20 μ.μ. έως 2 μ.μ.) οι μαθητές θα γευματίζουν. Στη δεύτερη (2.10 μ.μ. έως 3.50 μ.μ. με δεκάλεπτο διάλειμμα) θα μελετούν και θα προετοιμάζονται για την επόμενη ημέρα. Η τρίτη ζώνη –3.55 μ.μ. έως 5.30 μ.μ.– τιτλοφορείται «σχολικοί μαθητικοί όμιλοι» και στην ενότητα αυτή περιλαμβάνεται πληθώρα αντικειμένων.
Το ολοήμερο πρόγραμμα στα νηπιαγωγεία θα ξεκινάει στη 1 μ.μ. και θα περιλαμβάνει το γεύμα, μία ώρα για ξεκούραση των παιδιών, ενασχόληση με δραστηριότητες και παιχνίδι. Οι γονείς μπορούν να πάρουν το παιδί αντί για τις 5.30 μ.μ. στις 4 μ.μ., ενώ επιτρέπεται τα παιδιά να αποχωρήσουν και στις 2.55 μ.μ. Η πρόσβαση όλων των μαθητών στο διευρυμένο ολοήμερο είναι ελεύθερη, χωρίς κανέναν περιορισμό συμμετοχής.
Τα κριτήρια
Με βάση την υπουργική απόφαση, η επιπλέον ώρα είχε προβλεφθεί να υλοποιηθεί σε σχεδόν 5.000 τμήματα σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και περιφέρεια. Ως προς την επιλογή των σχολικών μονάδων ελήφθησαν υπόψη κριτήρια όπως το μαθητικό δυναμικό του σχολείου, ο αριθμός των μαθητών που φοιτούν ήδη σε ολοήμερο και ο αριθμός των λειτουργούντων ολοήμερων τμημάτων. Ουσιαστικά το πρόγραμμα απευθύνεται στα σχολεία των μεγάλων αστικών κέντρων. Για να δημιουργηθεί ένα τμήμα διευρυμένου ωραρίου, προϋπόθεση είναι να δηλώσουν συμμετοχή τουλάχιστον δέκα μαθητές. Ωστόσο, σύμφωνα με τα στοιχεία της «Κ», υπολογίζεται ότι
Δεν είναι μόνο σε περίπου 1.500 σχολεία συγκεντρώθηκε ο απαραίτητος αριθμός μαθητών για να οργανωθεί η επιπλέον ώρα. Θα γίνει προσπάθεια εκεί που υπάρχουν οκτώ ή εννέα παιδιά να προστεθεί άλλο ένα ώστε να γίνει δεκάδα. Στον αντίποδα δεν αποκλείεται να διαλυθούν τμήματα εάν, μετά το πρώτο διάστημα, διακόψουν μαθητές. Μάλιστα, στελέχη του υπουργείου Παιδείας θεωρούν ότι αναμενόμενη αύξηση του κόστους ενέργειας και η ανάγκη οικονομίας θα επηρεάσουν τη λειτουργία των σχολείων. Αυτό θα οδηγήσει πολλά παιδιά να διακόψουν από το ολοήμερο πρόγραμμα.
Ηδη, οι αριθμοί κινούνται χαμηλά.
Χαρακτηριστικά, στη Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Αττικής –η μεγαλύτερη στην Αττική καθώς περιλαμβάνει Λαύριο, Ωρωπό, Μενίδι κ.λπ.– από τα 200 δημοτικά μόλις σε 38 θα οργανωθεί τμήμα έως τις 5.30 το απόγευμα. Στα νηπιαγωγεία της Ανατολικής Αττικής το ενδιαφέρον είναι ακόμη μικρότερο. Στον Νότιο Τομέα της Αττικής (από Γλυφάδα έως Καλλιθέα και Μοσχάτο - Ταύρο) από τα 112 σχολεία θα οργανωθούν τμήματα σε 40. Αντίστοιχη εικόνα υπάρχει για το κέντρο της Αθήνας και τα δυτικά προάστια, ενώ ακόμη χαμηλότερο αποδείχθηκε το ενδιαφέρον των γονέων στα βόρεια προάστια καθώς και στα υπόλοιπα μεγάλα αστικά κέντρα.
«Ο σχεδιασμός του υπουργείου Παιδείας έμεινε σε επίπεδο προθέσεων. Στόχος ήταν να κάνουν οι μαθητές διάφορες δραστηριότητες μετά τις 4 μ.μ., ωστόσο το δημόσιο σχολείο φαίνεται να μην πείθει ότι μπορεί. Δεν υπάρχουν οι υποδομές για να φιλοξενηθούν τόσες ώρες στο σχολείο παιδιά μικρής ηλικίας, ενώ και το παιδαγωγικό κομμάτι πάσχει», παρατηρεί μιλώντας
στην «Κ» ο Γιάννης Κουμέντος, διευθυντής πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης των σχολείων του Νοτίου Τομέα της Αττικής.
Χαρακτηριστικά, η επιπλέον ώρα (από τις 4 μ.μ. έως τις 5.30 μ.μ.) τιτλοφορείται «σχολικοί μαθητικοί όμιλοι» και στην ενότητα αυτή περιλαμβάνεται πληθώρα αντικειμένων, όπως εκπαιδευτική ρομποτική, πειράματα, ρητορική τέχνη, ασφαλής και δημιουργική πλοήγηση στο Διαδίκτυο, αθλητισμός, παραδοσιακοί ή μοντέρνοι χοροί, εικαστικές τέχνες, χειροτεχνίες και κατασκευές, εκμάθηση μουσικών οργάνων. Ποιος θα τα διδάξει στους μαθητές; Δάσκαλοι και όχι εκπαιδευτικοί των σχετικών ειδικοτήτων. Υψηλόβαθμο στέλεχος του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) ανέφερε στην «Κ» ότι υπήρξε γκρίνια συνδικαλιστών προς την ηγεσία του υπουργείου να μην προσληφθούν, ως αναπληρωτές, εκπαιδευτικοί ειδικοτήτων για να καλύψουν την επιπλέον διδακτική ώρα, αλλά νηπιαγωγοί και δάσκαλοι. Τελικά προσελήφθησαν, σύμφωνα με το υπουργείο Παιδείας, 3.000, στην πλειονότητά τους δάσκαλοι.
Αυτό δικαιολογείται από το υπουργείο Παιδείας με το επιχείρημα ότι ο επιπλέον δάσκαλος θα μπορεί να καλύψει και τις ανάγκες των δύο πρώτων ζωνών του ολοήμερου προγράμματος, στις οποίες οι μαθητές θα γευματίζουν, θα μελετούν και θα προετοιμάζονται για την επόμενη ημέρα. Αλλά ο δάσκαλος δεν μπορεί να καλύψει όλα τα διδακτικά αντικείμενα των ομίλων. «Προ έτους, όταν ο γιος μου πήγαινε στο δημοτικό σχολείο είχαμε ζητήσει να κάνει θέατρο και ξένη γλώσσα, τη διδακτική ώρα από τις 3 έως τις 4 το απόγευμα. Ομως το σχολείο δεν στελεχώθηκε με εκπαιδευτικούς ειδικοτήτων και έτσι σε όλες τις ώρες γινόταν μελέτη για την επόμενη ημέρα. Νομίζω ότι το ίδιο θα γίνεται και φέτος», παρατηρεί στην «Κ» η Θεοδώρα Π., που επίσης δεν επέλεξε φέτος το διευρυμένο ολοήμερο πρόγραμμα για τον μικρότερο γιο της. Οπως τόνισε στην «Κ» στέλεχος του ΙΕΠ, «καθώς δεν προσελήφθησαν εκπαιδευτικοί ειδικοτήτων, δεν υπηρετείται ο παιδαγωγικός στόχος και επί της ουσίας το ολοήμερο σχολείο θα καταλήξει να είναι για φύλαξη των παιδιών».
Δίνεται η δυνατότητα οι μαθητές να αποχωρούν στις 5.30 το απόγευμα αντί στις 4 μ.μ., αλλά πολλοί φοβούνται πως το σχολείο θα καταλήξει «πάρκινγκ παιδιών».