ΟΙ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ «Ηθελα να δω από πρώτο χέρι πώς είναι αυτή η δουλειά»

«Γιατί φέρατε τα μωρά; Δεν είμαστε παιδικός σταθμός!». Οι φωνές του υπεύθυνου μπουφέ ηχούν ακόμα στα αυτιά του 17χρονου Μιχάλη, που δούλεψε από αρχές Μαΐου σε μεγάλο ξενοδοχείο στην Κω. «Ηταν μια δική μου απόφαση», απαντά ο νεαρός, «δεν θα δώσω Πανελλήνιες, οπότε δεν θα είχα το καλοκαίρι προετοιμασία». Στόχος του είναι κάποιο δημόσιο ΙΕΚ Τουριστικών Επαγγελμάτων. «Ηθελα να δω, λοιπόν, από πρώτο χέρι πώς είναι αυτή η δουλειά». Ο 17χρονος ανταποκρίθηκε σε αγγελίες δύο ξενοδοχείων και αποδέχθηκε την πρόταση με τις καλύτερες αποδοχές, δηλαδή 750 ευρώ. «Ο εργοδότης μου είπε ότι ήταν αδύνατον να εκδώσουμε το βιβλιάριο τον Μάιο, καθώς τα σχολεία λειτουργούσαν ακόμη, με αποτέλεσμα να δηλωθώ με καθυστέρηση και κατ' επέκταση να χάσω χρήματα».

Ο Μιχάλης δεν ήταν ο μοναδικός εργαζόμενος που δεν είχε ενηλικιωθεί. «Στον μπουφέ, το εστιατόριο και το μπαρ ήμασταν οι περισσότεροι ανήλικοι, μεταξύ των οποίων και μια συμμαθήτριά μου», αναφέρει, «πολλοί ήταν μετανάστες, οι οποίοι είτε είχαν έρθει στοχευμένα για αυτή τη δουλειά στο νησί είτε είχαν μεταναστεύσει οικογενειακώς». Καθώς δεν μιλούσαν ούτε ελληνικά ούτε αγγλικά, η συνεννόηση ήταν δύσκολη. «Δεν ξέρω αν εκείνοι είχαν επίσημα

εκδώσει βιβλιάριο εργασίας, ξέρω όμως ότι πολλοί έμεναν σε χώρο που τους είχε παραχωρήσει το ξενοδοχείο χωρίς ζεστό νερό». Η πολλή δουλειά δεν πτόησε τον Μιχάλη, η κακή όμως συμπεριφορά και ο εκφοβισμός από τους μεγαλύτερους του «έσπασαν» το ηθικό. Το πρόσημο, επομένως, ήταν αρνητικό. «Ηταν μια τραυματική εμπειρία, συστήνω σε συνομηλίκους μου να αποχωρούν, όταν αρχίζουν να βιώνουν δυσάρεστες καταστάσεις». Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι ο Μιχάλης εγκαταλείπει τα όνειρά του για το μέλλον. «Δεν αλλάζω σχέδια, απλώς στόχευση, θα τελειώσω τη σχολή και τα γερμανικά μου, με απώτερο στόχο θέσεις στη reception και στην εξυπηρέτηση».

Ανάμεσα στο φροντιστήριο, το pool bar μεγάλου ξενοδοχείου και το γυμναστήριο πέρασε το καλοκαίρι της η Ελένη, μαθήτρια σε νησί των Δωδεκανήσων. «Οι γονείς μου στην αρχή διαφωνούσαν, όταν όμως είδαν ότι δεν τους επιβάρυνα πλέον

οικονομικά, άλλαξαν γνώμη». Η οικογένεια έχει πρόσφατα πάρει στεγαστικό δάνειο. «Στόχος μου ήταν να συγκεντρώσω χρήματα, γιατί θέλω μετά το σχολείο να φύγω στο εξωτερικό», διευκρινίζει η ίδια, που ωστόσο παρακολουθεί σχολείο και φροντιστήριο με ιδιαίτερη επιμέλεια, για να μην αποκλείσει ακόμη κανένα ενδεχόμενο. «Πήγαινα δύο ώρες φροντιστήριο, 10 με 12, μετά δουλειά έως τις 6, μετά διάβασμα και γυμναστήριο», περιγράφει, «δούλευα και τα Σαββατοκύριακα, δεν πήρα καθόλου ρεπό». Η Ελένη ξεκίνησε με 6ωρο, το οποίο σταδιακά έγινε 8ωρο.

Για την ίδια η εμπειρία ήταν θετική, αν και η απασχόληση σε pool bar, κάτω από τον ήλιο και με αλκοολούχα ποτά ανά χείρας, δεν εμπίπτει στις εργασίες που επιτρέπονται σε ανηλίκους. «Μου φέρονταν καλά, είχα την ευκαιρία να εξασκήσω τα αγγλικά μου και να γνωρίσω ανθρώπους από όλο τον κόσμο, ενώ έμαθα να φτιάχνω κοκτέιλ και να χειρίζομαι τις μηχανές του καφέ». Η Ελένη, βέβαια, εργαζόταν υπό το άγρυπνο βλέμμα του μεγάλου της αδελφού, που ήταν εργαζόμενος στην ίδια επιχείρηση. «Τον Σεπτέμβρη μου βγήκε η κούραση, αλλά δεν το μετανιώνω».