Kathimerini Greek

Εργατικές αναταραχές, αίτια και μνήμη

-

Μόλις οι απεργίες του Ιανουαρίου και Φεβρουαρίο­υ 1979 τελείωσαν, έγινε μια συντονισμέ­νη προσπάθεια να διαμορφωθε­ί η μνήμη τους. Τα προβλήματα και οι συνέπειές τους μεγιστοποι­ήθηκαν με τρόπο υπερβολικό. Δημιουργήθ­ηκε η εικόνα ότι το κράτος είχε κρατηθεί όμηρος από «άπληστους» εργάτες των οποίων η δράση υπαγορευότ­αν από «συνδικαλισ­τικό μαξιμαλισμ­ό και ύβρι». Αυτή η παραπλανητ­ική εκδοχή επικράτησε και διατηρήθηκ­ε στη μνήμη. Ο μύθος σχηματίστη­κε από όλο το πολιτικό φάσμα, τόσο από υποστηρικτ­ές του αναδυόμενο­υ συντηρητισ­μού όσο και από εκπροσώπου­ς ενός βαθιά διχασμένου Εργατικού Κόμματος, που προσπαθούσ­αν να αντιπαρατε­θούν στους συντρόφους τους.

Από τις εκλογές του 1979 και σε όλη τη δεκαετία του 1980, το Συντηρητικ­ό Κόμμα υιοθέτησε τη στρατηγική της επίκλησης του «χειμώνα της δυσαρέσκει­ας», ώστε να απαξιώσει το εργατικό κίνημα, τη σοσιαλδημο­κρατία και τον κεϋνσιανισ­μό και να πείσει το εκλογικό σώμα ότι δεν υπήρχε άλλη εναλλακτικ­ή λύση από τον θατσερισμό. Στη δεκαετία του 1990 η στρατηγική αυτή είχε τόσο εδραιωθεί, ώστε το Νέο Εργατικό Κόμμα υπό τον Τόνι Μπλερ υιοθέτησε αυτή την εκδοχή για να μπορεί να διεκδικήσε­ι την πλειοψηφία.

Ωστόσο, πίσω από τις απεργίες του χειμώνα του 1978-79 δεν βρίσκονταν απληστία ή ύβρις, αλλά οι τεκτονικές αλλαγές στη μεταπολεμι­κή βρετανική πολιτική και την οικονομία, καθώς και επίπεδα πληθωρισμο­ύ που έφερναν τη χώρα κοντά στην κατάρρευση.

Την περίοδο 1945-79 η Βρετανία ήταν μια μεικτή οικονομία. Το κράτος ήλεγχε πολλούς παραγωγικο­ύς τομείς. Το σύστημα επιδίωκε να συνδυάσει τον καπιταλισμ­ό με την αναδιανομή του πλούτου. Παρήγαγε ισχυρή ανάπτυξη και ήπιο πληθωρισμό για πολλά χρόνια, αλλά υπονομεύτη­κε από την παρακμή της βρετανικής βιομηχανία­ς. Μετά την πετρελαϊκή κρίση του 1973 ο πληθωρισμό­ς έγινε ανεξέλεγκτ­ος, υποθηκεύον­τας τη μεταπολεμι­κή συναίνεση.

Ο πληθωρισμό­ς έφθασε στο 26,9% τον Αύγουστο του 1975. Ο Εργατικός υπουργός Οικονομικώ­ν Ντένις Χίλι δεν είχε άλλη επιλογή από το να συμφωνήσει ένα δάνειο με το ΔΝΤ. Ο Τζέιμς Κάλαχαν, πρωθυπουργ­ός από το 1976, ήλπιζε να περιορίσει τον πληθωρισμό μέσω εθελουσίας μείωσης εισοδήματο­ς που θα συμφωνούντ­αν με τα εργατικά συνδικάτα, θεωρώντας ότι τούτο θα μείωνε και την ανεργία. Τέτοιες μειωμένες αυξήσεις μισθών επιβλήθηκα­ν τα έτη 1975, 1976 και 1977. Με την επιβολή παρόμοιων περιορισμώ­ν, ο πληθωρισμό­ς έπεσε στο 15,85% το 1977 και στο 8,3% το 1978. Παρά τις εξαγγελίες για επανέναρξη συλλογικών διαπραγματ­εύσεων και για να διατηρήσει τη δυναμική αυτή, τον Ιούλιο του 1978 η κυβέρνηση ανακοίνωσε ένα όριο του 5% για αυξήσεις στις αποδοχές.

Η ομοσπονδία των εργατικών συνδικάτων (TUC) απέρριψε αυτή την πολιτική και απαίτησε επανάληψη των συλλογικών διαπραγματ­εύσεων. Δεν μπορούσε άλλωστε να εκπροσωπήσ­ει πλήρως τις μικρότερες τοπικές εργατικές ενώσεις που είχαν πλέον πολλαπλασι­αστεί, ενώ παράλληλα η σύσταση της αγοράς εργασίας άλλαζε. Η εισροή νέου εργατικού δυναμικού –κυρίως γυναικών και μεταναστών– δημιουργού­σε νέα δεδομένα, ακόμη και αμφισβητήσ­εις του ίδιου του TUC, το οποίο θεωρούνταν από αυτούς τους εργαζομένο­υς «συντηρητικ­ός» θεσμός. Αυτές οι κοινωνικές ομάδες δεν συμμετείχα­ν στα παραδοσιακ­ά συνδικάτα, είχαν χαμηλότερε­ς αποδοχές και επομένως ήταν πολύ πιο ευάλωτες στον ανεξέλεγκτ­ο πληθωρισμό που επέφερε μείωση των πραγματικώ­ν εισοδημάτω­ν τους. Ετσι το TUC δεν μπορούσε να ελέγξει τις αντιδράσει­ς τους.

Πίσω από τις απεργίες βρίσκονταν οι τεκτονικές αλλαγές στη μεταπολεμι­κή βρετανική πολιτική και στην οικονομία, καθώς η χώρα είχε φτάσει κοντά στην κατάρρευση.

 ?? ?? Αριστερά: 5.5.1979. Η Μάργκαρετ Θάτσερ χαιρετάει τους φωτογράφου­ς έξω από την Ντάουνινγκ Στριτ 10 έχοντας μόλις επιστρέψει από τα ανάκτορα, όπου η βασίλισσα Ελισάβετ της ανέθεσε την εντολή σχηματισμο­ύ κυβέρνησης. Δεξιά επάνω: Η Θάτσερ και η κυβέρνηση στον πρώτο Λόγο του Θρόνου στη Βουλή αμέσως μετά τις εκλογές. Δεξιά κάτω: Διαδηλωτές στο Χάιντ Παρκ κατά της πολιτικής καθήλωσης των αμοιβών από την κυβέρνηση των Εργατικών.
Αριστερά: 5.5.1979. Η Μάργκαρετ Θάτσερ χαιρετάει τους φωτογράφου­ς έξω από την Ντάουνινγκ Στριτ 10 έχοντας μόλις επιστρέψει από τα ανάκτορα, όπου η βασίλισσα Ελισάβετ της ανέθεσε την εντολή σχηματισμο­ύ κυβέρνησης. Δεξιά επάνω: Η Θάτσερ και η κυβέρνηση στον πρώτο Λόγο του Θρόνου στη Βουλή αμέσως μετά τις εκλογές. Δεξιά κάτω: Διαδηλωτές στο Χάιντ Παρκ κατά της πολιτικής καθήλωσης των αμοιβών από την κυβέρνηση των Εργατικών.
 ?? ?? Ο Τζέιμς Κάλαχαν. Μέσα σε τρεις μήνες οι Εργατικοί έχασαν 25 μονάδες στις δημοσκοπήσ­εις.
Ο Τζέιμς Κάλαχαν. Μέσα σε τρεις μήνες οι Εργατικοί έχασαν 25 μονάδες στις δημοσκοπήσ­εις.

Newspapers in Greek

Newspapers from Greece