Τεχνητή νοημοσύνη κατά ρευματοκλοπών
H ελληνική εταιρεία Emtech ανέπτυξε συσκευή για τον εντοπισμό κυρίως επιχειρήσεων που πειράζουν τους μετρητές
ΔΗΜΗΤΡΗ ΔΕΛΕΒΕΓΚΟΥ Το 2021 το ποσό που πλήρωσαν νοικοκυριά και επιχειρήσεις για ηλεκτρική ενέργεια που δεν κατανάλωσαν άγγιξε τα 600 εκατ. ευρώ, το οποίο φέτος εκτιμάται ότι θα είναι διπλάσιο. Το κόστος του ρεύματος που... χάνεται είτε λόγω τεχνικών απωλειών δικτύου είτε εξαιτίας ρευματοκλοπών (μη τεχνικές απώλειες) επωμίζονται οι συνεπείς πελάτες και επιχειρήσεις ως «λοιπές χρεώσεις για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς ηλεκτρισμού», όπως προβλέπει ο Κώδικας Διαχείρισης του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας. Η εκτόξευση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος τείνει να μεγεθύνει την κατηγορία των επιτήδειων που επιλέγουν να πειράξουν τον μετρητή, καταφέρνοντας να ηλεκτροδοτούνται κανονικά χωρίς να πληρώνουν, αφού η κατανάλωσή τους δεν καταγράφεται.
Οι «έξυπνοι» μετρητές, που σχεδιάζεται να εγκατασταθούν στα περίπου 7,5 εκατομμύρια παλιά «ρολόγια» μέτρησης ηλεκτρικού ρεύματος, αναμένεται να επιλύσουν το πρόβλημα. Εκτός, όμως, από τους έξυπνους μετρητές, η Emtech, μια ελληνική εταιρεία με ιδρυτή και διευθύνοντα σύμβουλο τον Νίκο Λιβανό, αναπτύσσει έναν εξειδικευμένο εξοπλισμό που τοποθετείται στον μετασχηματιστή μέσης τάσης, επιτρέποντας την «έξυπνη» διαχείριση της ηλεκτρικής ενέργειας. «Το Thoracle, η εφαρμογή που αναπτύσσουμε στις εγκαταστάσεις μας στη Μεταμόρφωση, αποτελεί μια απολύτως ελληνική καινοτομία» εξηγεί ο κ. Λιβανός.
Οπως προσθέτει, μέσω των αισθητήρων του Thoracle είναι δυνατή η παρακολούθηση της συμπεριφοράς των μετασχηματιστών και άρα η έγκαιρη πρόληψη προβλημάτων που ίσως αντιμετωπίζουν λόγω, για παράδειγμα, παλαιότητας. «Μέσω αισθητήρων, που αποκαλύπτουν εάν και σε ποιο βαθμό ένας μετασχηματιστής έχει αλλάξει συμπεριφορά, εντοπίζουμε τη ρευματοκλοπή. Βέβαια, πρωταρχικός στόχος είναι ο εντοπισμός των μη τεχνικών απωλειών σε επίπεδο βιομηχανίας, αφού εκεί η ρευματοκλοπή μπορεί να είναι ιδιαίτερα σημαντική και εύκολα μετρήσιμη. Αντίθετα, η ανακάλυψη της οικιακής ρευματοκλοπής είναι αρκετά δυσκολότερη υπόθεση, απαιτώντας χρήση αρκετά περίπλοκων μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης. Επίσης είμαστε σε θέση να μετρούμε την ποιότητα της ισχύος ρεύματος που επιδεινώνεται όταν δημιουργούνται οι “αρμονικές”, δηλαδή συχνότητες που βλάπτουν τους μετασχηματιστές και αυξάνουν τις τεχνικές απώλειες του δικτύου. Οπως και να προλαμβάνουμε έγκαιρα την εκδήλωση ενδεχόμενων βλαβών», σημειώνει ο επικεφαλής της Emtech, η οποία μέσω συνδεδεμένων εταιρειών δραστηριοποιείται
στην Κύπρο και τη Γερμανία.
Αυτή τη στιγμή η τεχνολογία της Emtech, που απαιτεί τη χρήση Διαδικτύου πέμπτης γενιάς (5G) για να εξασφαλίζεται η εκατέρωθεν επικοινωνία των μετασχηματιστών, λειτουργεί σε πιλοτικό στάδιο. Το Thoracle έχει εγκατασταθεί σε τέσσερα σημεία στο δίκτυο διανομής ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο, ενώ πρόκειται να τοποθετηθεί στα δίκτυα της Ισπανίας και της Ιταλίας σε συνολικά 25 μετασχηματιστές.
Στην Ελλάδα, όπως αναφέρει ο κ. Λιβανός, η εταιρεία βρίσκεται σε συζητήσεις και με τον Διαχειριστή Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ) για το ενδεχόμενο πιθανής συνεργασίας. Το έργο, του οποίου η πλήρης ανάπτυξη εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί έως το τέλος της φετινής χρονιάς, έχει ενταχθεί
στο ΕΣΠΑ και χρηματοδοτείται από την Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης και Εφαρμογής Δράσεων στους τομείς Ερευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας (ΕΥΔΕ-ΕΤΑΚ).
Η συσκευή που αναπτύσσει η Emtech στηρίζεται στη χρήση τεχνητής νοημοσύνης για να αναλύει, να επεξεργάζεται και να ομαδοποιεί τα δεδομένα που λαμβάνει. Ωστόσο, μήπως το Thoracle χάσει το συγκριτικό πλεονέκτημα ενόψει της έλευσης των έξυπνων μετρητών του ΔΕΔΔΗΕ, που αποτελούν έργο της τάξεως του 1 δισ. ευρώ και θα συμβάλουν στην ελαχιστοποίηση των ρευματοκλοπών; Κατά τον κ. Λιβανό, ο εξοπλισμός της Emtech που τοποθετείται στον μετασχηματιστή λειτουργεί συμπληρωματικά με τους έξυπνους μετρητές του ΔΕΔΔΗΕ. «Οι έξυπνοι μετρητές παρέχουν δεδομένα τα οποία, με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης, θα μας επιτρέπουν να διαμορφώσουμε μοντέλα συμπεριφοράς των καταναλωτών. Η συνεχής και σε πραγματικό χρόνο πληροφορία που λαμβάνουμε από κάθε καταναλωτή μας επιτρέπει τη σύγκριση με τα συγκεντρωτικά δεδομένα που λαμβάνουμε από κάθε μετασχηματιστή. Ετσι είμαστε σε θέση να εντοπίζουμε τη ρευματοκλοπή τη στιγμή που συμβαίνει. Επίσης, η δική μας τεχνολογία εντοπίζει σφάλματα σε γραμμές μέσης τάσης –κάτι που δεν είναι σε θέση να κάνουν οι έξυπνοι μετρητές– και επιτρέπει την πρόληψη εμφάνισης προβλήματος στους μετασχηματιστές, των οποίων ενδεχόμενη βλάβη έχει ως αποτέλεσμα την εκδήλωση τοπικών μπλακ άουτ».
Η νέα τεχνολογία εντοπίζει σφάλματα σε γραμμές μέσης τάσης και επιτρέπει την πρόληψη εμφάνισης προβλήματος στους μετασχηματιστές.