NASA εναντίον αστεροειδών
Ειδική αποστολή με στόχο την προστασία της Γης από επικίνδυνα ουράνια σώματα
ΚEΝΕΘ ΤΣΑΝΓΚ
Eνα ιστορικό εγχείρημα αναμενόταν να πραγματοποιήσει νωρίς σήμερα τα ξημερώματα η ΝΑSA, σε μια προσπάθεια να καταστήσει τον πλανήτη μας πιο ασφαλή, θωρακίζοντάς τον από τα πλήγματα ουράνιων σωμάτων που ενδέχεται να βρεθούν σε τροχιά σύγκρουσης μαζί του. Η διαστημική βολίδα DART αναμένεται να προσκρούσει στον μικρό φυσικό δορυφόρο ενός αστεροειδούς που βρίσκεται σε απόσταση 11 εκατ. χλμ. από τη Γη.
Στo στόχαστρο βρίσκεται ο Δίμορφος, ένας μικρός αστεροειδής με διάμετρο περίπου 160 μ., που πραγματοποιεί τροχιά γύρω από ένα μεγαλύτερο ουράνιο σώμα, τον Δίδυμο, με διάμετρο περίπου 780 μ. Η απόσταση ανάμεσα στους δύο είναι περίπου 966 μ. και για μια πλήρη περιστροφή ο Δίμορφος χρειάζεται 11 ώρες και 55 λεπτά. Στην πραγματικότητα, η διαστημική βολίδα DART είναι ένας διαστημικός «καμικάζι αυτοκτονίας», που πραγματοποίησε την πτήση προς τον θάνατο υπό το άγρυπνο βλέμμα των επιστημόνων του προγράμματος στο Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς στη Βαλτιμόρη.
Οπως εξηγεί η δρ Ελενα Ανταμς, μηχανικός συστημάτων του προγράμματος, «η διαστημική βολίδα κινείται με πολύ υψηλή ταχύτητα. Επειτα από κάποιο σημείο δεν είναι δυνατόν να δεχθεί εντολές από το κέντρο ελέγχου. Για αυτόν τον λόγο, οι οδηγίες που έχει έπρεπε να είναι απολύτως ακριβείς».
Επιπτώσεις
Η φωτογραφική κάμερα του DART δεν θα αναγνωρίσει τον στόχο, τον Δίμορφο, παρά μόνο την τελευταία ώρα της πτήσης του. Τότε θα κάνει την τελική προσαρμογή στην πορεία του, η οποία θα ολοκληρωθεί με την αναμενόμενη πρόσκρουση. Εάν η αποστολή ευοδωθεί, όπως όλοι ευελπιστούν, η τροχιά του Δίμορφου θα μεταβληθεί και θα προσεγγίσει τον Δίδυμο.
Για την ακριβή κλίμακα της μεταβολής δεν είναι κανείς βέβαιος, αλλά οι επιστήμονες τονίζουν ότι πολλά θα κριθούν από τη δομή και τη σύνθεση του Δίμορφου. Αν είναι στερεός και η διαστημική βολίδα της NASA δημιουργήσει απλώς έναν μικρό κρατήρα, τότε δύο αντικείμενα που συγκρούστηκαν θα μείνουν μαζί. Επειδή η βολίδα κινείται σε αντίθετη κατεύθυνση από τον Δίμορφο, η ορμή της θα μετακινήσει το μικρό φεγγάρι κοντά στον μεγαλύτερο αστεροειδή Δίδυμο, επιταχύνοντας την τροχιά του. Αν, από την άλλη, ο Δίμορφος δεν είναι παρά ένα σύνολο θραυσμάτων που συγκρατούνται
Η διαστημική βολίδα DART αναμένεται να προσκρούσει στον μικρό φυσικό δορυφόρο Δίμορφο, που βρίσκεται σε απόσταση 11 εκατ. χλμ.
μαζί εξαιτίας της βαρύτητας, η πρόσκρουση θα δημιουργήσει έναν μεγαλύτερο κρατήρα, απελευθερώνοντας τα θραύσματα στο Διάστημα. Αυτός ο καταρράκτης θραυσμάτων θα μοιάζει σαν την ώση ενός πυραύλου επί του Διδύμου, με αποτέλεσμα η τροχιά του Δίμορφου να μετακινηθεί ακόμη εγγύτερα.
Θα χρειαστεί αρκετός χρόνος μέχρι να μάθουμε τα αποτελέσματα του πειράματος. Μαζί με τη διαστημική βολίδα εκτοξεύθηκε και ένας σύντροφός της, το Λίτσια Κιουμπ, που θα απαθανατίσει τον θάνατο του DART από σχετικά κοντινή απόσταση. Τη σύγκρουση αναμένεται να καταγράψουν και το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, το
Hubble και η αποστολή Lucy, που εκτοξεύθηκε πρόσφατα. Tο βλέμμα τους στην περιοχή του αστεροειδούς θα έχουν στραμμένα και τα τηλεσκόπια στη Γη, προκειμένου να καταγράψουν μεταβολές της φωτεινότητας του Διδύμου ενώ ο Δίμορφος θα περνάει από μπροστά του.
Απόδειξη επί της αρχής
Αξίζει να σημειωθεί ότι η NASA δεν αποφάσισε αιφνιδίως να καταστρέψει την πανάκριβη διαστημική βολίδα άνευ λόγου. Το 2005, το Κογκρέσο είχε δώσει εντολή στην αμερικανική διαστημική υπηρεσία να εντοπίσει, μέχρι το 2020, το 90% των αστεροειδών που βρίσκονται κοντά στη Γη και έχουν μέγεθος ικανό να καταστρέψει ολοκληρωτικά μια πόλη, δηλαδή διάμετρο μεγαλύτερη των 140 μ. Ωστόσο, το πρόγραμμα ουδέποτε χρηματοδοτήθηκε από τον κρατικό κορβανά και παραμένει ημιτελές. Σύμφωνα με υπολογισμούς, παραμένουν 15.000 αστεροειδείς που ακόμη δεν έχουν εντοπιστεί.
Η NASA, όταν ανέλαβε να φέρει εις πέρας την αποστολή που της είχε ανατεθεί, αποφάσισε
να βρει και τρόπους αντιμετώπισης της ουράνιας απειλής, προκειμένου να είναι έτοιμη στο ενδεχόμενο που ένας τέτοιος αστεροειδής βρεθεί σε πορεία σύγκρουσης με τον πλανήτη μας. H αποστολή DART, ωστόσο, δεν σχεδιάστηκε στα πρότυπα της ταινίας «Αρμαγεδδών», καθώς η ανατίναξη του αστεροειδούς κρίθηκε ως πολύ κακή ιδέα.
Η σημερινή αποστολή φιλοδοξεί να εισφέρει μια «απόδειξη επί της αρχής» ότι αρκεί το πλήγμα ενός αστεροειδούς με πύραυλο για τη μεταβολή της τροχιάς του, τόσο ώστε να μη συνιστά πλέον κίνδυνο για τον πλανήτη μας. Στην περίπτωση που ένα επικίνδυνο ουράνιο σώμα κατευθυνθεί προς τη Γη, μια τέτοια μικρή ώθηση μπορεί να κάνει τη διαφορά μεταξύ ολοκληρωτικής καταστροφής και μιας ακίνδυνης προσέγγισης.
Τέλος, αν το εγχείρημα στεφθεί με επιτυχία, θα είναι ένα ακόμη ορόσημο στην ανθρώπινη ιστορία, καθώς για πρώτη φορά μια ανθρώπινη ενέργεια θα έχει καταφέρει να μεταβάλει την τροχιά ενός ουράνιου σώματος.