Τα «αγκάθια» της βρετανικής οικονομίας
ΚΑΛΟΥΜ ΠΊΚΕΡΊΝΓΚ* Είναι πραγματικά το νέο «σχέδιο ανάπτυξης» της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου τόσο άστοχο όσο υποδηλώνει η αρχική αρνητική αντίδραση της αγοράς; Οπως έχουμε υποστηρίξει στο παρελθόν και κατά την άποψή μας, η απάντηση είναι πιθανώς «όχι». Τα υψηλότερα δημοσιονομικά ελλείμματα δικαιολογούν υψηλότερες αποδόσεις στα κρατικά ομόλογα και χαμηλότερη συναλλαγματική ισοτιμία, αλλά όχι στον βαθμό που εκφράζονται οι υπερβολικές ανησυχίες και αναστατώνουν τις αγορές τις τελευταίες ημέρες. Δυστυχώς, επειδή το Ηνωμένο Βασίλειο έχει κλονίσει την άλλοτε ισχυρή του αξιοπιστία με την κακή διαχείριση της εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ενωση (Brexit) και τις επίμονες απειλές ενός εμπορικού πολέμου Η.Β. - Ε.Ε., δεν απολαμβάνει πλέον το πλεονέκτημα της αμφιβολίας. Κάποτε οι αγορές μπορεί να ήταν ενθουσιασμένες με μια προοπτική μείωσης της φορολογίας και απορρύθμισης για τη βελτίωση της προσφοράς της οικονομίας του Ηνωμένου Βασιλείου. Οι σημερινές αγορές απλώς βλέπουν μια κυβέρνηση η οποία, ενώ υστερεί πολύ στις δημοσκοπήσεις, αποδύεται σε μια ύστατη προσπάθεια να προσπαθήσει να διασώσει ό,τι πιθανότητες έχει για τις επικείμενες εκλογές.
Η απότομη άνοδος των αποδόσεων κρατικών τίτλων στις αγορές παραμένει ανάλογη με τις προσδοκίες για μια περισσότερο απότομη πορεία των αυξήσεων των επιτοκίων της Τράπεζας της Αγγλίας και για υψηλότερο πληθωρισμό. Ωστόσο, η τρέχουσα άποψη της αγοράς ότι η τράπεζα θα αυξήσει το διατραπεζικό επιτόκιο περίπου στο 6% στις αρχές του επόμενου έτους, με μια αύξηση της τάξης των 150 μονάδων βάσης τον Νοέμβριο, είναι μια υπερβολική αντίδραση – κατά την άποψή μας. Με την πάροδο του χρόνου οι αποδόσεις πιθανότατα θα υποχωρήσουν ξανά σε σημαντικό βαθμό, διότι οι αγορές θα αμβλύνουν τις προσδοκίες τους για τα επιτόκια. Δεν εκτιμούμε πως η αποδυνάμωση της στερλίνας σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα έναντι του αμερικανικού δολαρίου σηματοδοτεί μια πραγματική νομισματική κρίση. Σε κάποιον
βαθμό είναι μια τυπική απάντηση στην αλλαγή πολιτικής. Ομως, όπως συμβαίνει συχνά, οι αγορές έχουν υπερβάλει στην αντίδρασή τους. Ακόμη και με μεγαλύτερα δημοσιονομικά ελλείμματα, το Ηνωμένο Βασίλειο παραμένει μια σταθερή προηγμένη οικονομία με τάση ανάπτυξης 1,5% ετησίως. Δεν έχει μεγάλες εξωτερικές υποχρεώσεις σε ξένο νόμισμα και είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα μπορεί να καλύψει τις οφειλές του στο δικό του νόμισμα στο άμεσο μέλλον. Μιλώντας με πελάτες μας τις τελευταίες ημέρες, οι κύριες ανησυχίες τους για το Ηνωμένο Βασίλειο είναι διττές, δηλαδή η αβεβαιότητα που προκύπτει από την έξοδο της χώρας από την Ε.Ε. και ο κίνδυνος ενός επίμονα υψηλού πληθωρισμού λόγω των θεωρούμενων υπερβολικών φορολογικών περικοπών. Με την ανάλογη πολιτική βούληση αμφότερα θα μπορούσαν να επιλυθούν – τουλάχιστον εν μέρει. Εάν η κυβέρνηση του Η.Β. μείωνε τον κίνδυνο εμπορικού πολέμου με τις Βρυξέλλες, επιδιώκοντας πιο ήρεμες σχέσεις μαζί τους, αντί να απειλεί ότι θα υπαναχωρήσει από ορισμένες από τις δεσμεύσεις της σχετικά με τους ελέγχους στα θαλάσσια σύνορα της Βόρειας Ιρλανδίας, η εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων και των επενδυτών θα μπορούσε να βελτιωθεί σημαντικά. Το Brexit και ο κίνδυνος ενός εμπορικού πολέμου έχουν αναγκάσει τις επιχειρήσεις να διακόψουν τις επενδύσεις του Ηνωμένου Βασιλείου από το δημοψήφισμα τον Ιούνιο του 2016 και εντεύθεν.
Τέλος, προτού ο υπουργός Οικονομικών Κουάσι Κουάρτενγκ παρουσιάσει τον επόμενο προϋπολογισμό του στις 23 Νοεμβρίου, θα πρέπει να ανακοινώσει σε γενικές γραμμές το σχέδιό του για τη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους, συμπεριλαμβανομένων των σχεδίων για τον περιορισμό της αύξησης των κρατικών δαπανών. Αυτό θα μπορούσε, για παράδειγμα, να περιλαμβάνει την προαναγγελία νέων δημοσιονομικών κανόνων για τη διασφάλιση της πτώσης του χρέους ως ποσοστό επί του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα.