Η Μελόνι με τον κηδεμόνα της
Ο Μάριο Ντράγκι έχει αναλάβει στο παρασκήνιο ρόλο καθοδηγητή και μεσολαβητή με τις Βρυξέλλες
ΕΥΡΥΔΙΚΗΣ ΜΠΕΡΣΗ
Αν το ρεπορτάζ της εφημερίδας «Ρεπούμπλικα» είναι ακριβές, Ευρωπαίοι ηγέτες όπως ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ο Γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν λαμβάνουν αυτή την εποχή τηλεφωνήματα από τον απερχόμενο πρωθυπουργό της Ιταλίας, Μάριο Ντράγκι, ο οποίος εγγυάται για την αξιοπιστία της Τζόρτζια Μελόνι.
Ο προκάτοχός της στο τιμόνι της Ιταλίας έχει πάρει τη Μελόνι υπό την προστασία του, ενώ η πρόσφατη νικήτρια των ιταλικών εκλογών έχει δεσμευθεί ότι θα συνεχίσει τους βασικούς άξονες της πολιτικής του: θα εξακολουθήσει να στέλνει όπλα και να παρέχει πλήρη υποστήριξη στην Ουκρανία, δεν θα αμφισβητήσει τη θέση της Ιταλίας στο ΝΑΤΟ και δεν θα υιοθετήσει κοινωνικές ή φορολογικές πολιτικές που μπορεί να αυξήσουν το έλλειμμα και το δημόσιο χρέος.
Το αν η συμφωνία αυτή περιλαμβάνει και μελλοντικά ανταλλάγματα για τον Μάριο Ντράγκι, όπως θα ήταν να τον προτείνει η Τζόρτζια Μελόνι για κάποιο κορυφαίο διεθνές αξίωμα, π.χ. του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ, δεν είναι της παρούσης.
Για την ώρα, προέχει η μεταβίβαση της εξουσίας από τον Ντράγκι στο επιτελείο του... Ντράγκι, που αναμένεται να παραμείνει αμετακίνητο στη διαχείριση της οικονομικής πολιτικής. Οχι ακριβώς αυτό που ονειρεύονταν όσοι ψήφισαν τη Μελόνι, αναγνωρίζοντάς της ότι ήταν η μοναδική που έκανε αντιπολίτευση στην πολυκομματική κυβέρνηση του πρώην διοικητή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Το χτίσιμο των γεφυρών
Εκ των υστέρων, φαίνεται ότι οι γέφυρες συνεννόησης του Ντράγκι με τη Μελόνι χτίζονταν πολλούς μήνες, ίσως και πριν από τη δραματική πολιτική κρίση του Ιουλίου, που κατέληξε στην προκήρυξη εκλογών. Στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ο επικεφαλής του Δημοκρατικού Κόμματος Ενρίκο Λέτα, ο μόνος που είχε απομείνει να στηρίζει τον Ντράγκι, τον κάλεσε πολλές φορές να στηρίξει το «αντιφασιστικό μέτωπο» κατά της Μελόνι, αλλά ο Ντράγκι αρνήθηκε.
Ηταν προφανές πως το κόμμα της Μελόνι, του οποίου ο σκληρός πυρήνας αποτελείται από νοσταλγούς του Μουσολίνι (και είχε ως υποψηφίους απογόνους του Ιταλού δικτάτορα, όπως ο Γάιος Ιούλιος Καίσαρας Μουσολίνι – πραγματικό όνομα), δεν αποτελούσε αιτία ανησυχίας για τον Ιταλό πρωθυπουργό. Ο διευθυντής της συντηρητικής εφημερίδας «Λα Στάμπα», Μάσιμο Τζανίνι, σημείωσε ήδη από τις αρχές Σεπτεμβρίου σε άρθρο με τίτλο «Ο αγνός ντραγκισμός της Αδελφής της Ιταλίας» την αλλαγή του τόνου της Μελόνι και τη σύγκλιση με τον Ντράγκι.
«Προς τι τέτοια επίδειξη θεσμικής υπευθυνότητας εκ μέρους της; Πρόκειται μόνο για πολιτική ωριμότητα ή και για κάτι άλλο;» διερωτήθηκε, βάζοντας στο τραπέζι το σενάριο συνεργασίας της Μελόνι με τον Ντράγκι.
Το πρόβλημα με τη «θεσμική υπευθυνότητα» είναι ότι είναι δύσκολο να εφαρμοστεί σε μια εποχή τεράστιων λαϊκών πιέσεων, με την ύφεση προ των πυλών, τις εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις στα όρια της κατάρρευσης και την ενεργειακή κρίση να ανεβάζει τους ετήσιους λογαριασμούς ρεύματος κατά 1.300 ευρώ για τη μέση ιταλική οικογένεια. Αυτός ήταν και ο λόγος που κατέρρευσε η κυβέρνηση Ντράγκι, καθώς τα κόμματα που ήταν πιο ευαίσθητα στις πιέσεις θεώρησαν ότι πρέπει να πάρουν τις αποστάσεις τους από τη συνετή διαχείριση του πρώην κεντρικού τραπεζίτη, ώστε να μη
σαρωθούν από τον ερχόμενο χειμώνα της δυσαρέσκειας.
Σε αυτό το σημείο, έρχεται πολύ βολικά η Μελόνι να πετάξει την μπάλα στην εξέδρα, μεταφέροντας, όσο γίνεται, το αντικείμενο της αντιπαράθεσης σε ζητήματα ταυτότητας, οικογένειας, εθνικής ιδέας κτλ. Κάποιες φορές με τις σημαντικές ρητορικές της ικανότητες, κάποιες φορές με την έκφραση καθαρής λύσσας – όπως όταν είχε απευθυνθεί στο ακροατήριο του ισπανικού κόμματος Vox– επιτυγχάνει αυτόν τον στόχο.
Στο στόχαστρο η «Πέπα»
Ιταλοί σχολιαστές διερωτώντο πώς, δεκαπέντε ημέρες πριν από τις εκλογές, η Μελόνι αφιέρωνε την προσοχή της στην παιδική εκπομπή «Πέπα το γουρουνάκι», ζητώντας από την κρατική τηλεόραση να την αφαιρέσει γιατί σε κάποιο επεισόδιο εμφανιζόταν μία μη παραδοσιακή οικογένεια.
«Ενώ ήταν αντίθετη προς τον Ντράγκι, θα υποχρεωθεί να ακολουθήσει την πολιτική του. Τι θα κάνει; Θα σηκώσει τα θέματα κοινωνικών δικαιωμάτων, ταυτότητας και θα προσπαθήσει να ικανοποιήσει το πολιτικό της ακροατήριο με αυτό τον τρόπο», σχολίασε ο δημοσιογράφος του καναλιού La7, Τζοβάνι Φλόρις.
Αυτό σημαίνει ότι όσο περισσότερο ζορίζουν τα πράγματα στο οικονομικό πεδίο, τόσο περισσότερες σταυροφορίες θα οργανώνει η Μελόνι κατά της εύκολης πρόσβασης σε ασφαλείς αμβλώσεις, κατά του «λόμπι» των ΛΟΑΤΚΙ, κατά των μεταναστών κ.ο.κ. Αυτές οι μάχες θα είναι σφοδρές γιατί η Μελόνι, παρά τη νίκη της, συνεχίζει να εκφράζει μια μειοψηφία. Δεν έφτιαξε κάποιο πλειοψηφικό ρεύμα· αυτό που κατάφερε ήταν να πάρει ψήφους από άλλες δεξαμενές της ιταλικής Δεξιάς.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στις εκλογές της 25ης Σεπτεμβρίου οι διάφορες συνιστώσες της ιταλικής Δεξιάς συγκέντρωσαν 12 εκατομμύρια ψήφους, όσες και πριν από τέσσερα χρόνια. Αυτό που έκανε τη διαφορά ήταν οι μετατοπίσεις στο εσωτερικό του δεξιού στρατοπέδου, με τη Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι να χάνει κατά κράτος και να προσγειώνεται στο 8%. Αναλύσεις του εκλογικού σώματος από το ιταλικό Κέντρο Εκλογικών Ερευνών δείχνουν ότι το προφίλ των ψηφοφόρων της Λέγκας και των Αδελφών της Ιταλίας είναι παρόμοιο – κυρίως μεσαία στρώματα με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, που «μετακόμισαν» από το ένα πάτωμα της πολυκατοικίας στο άλλο.
Το επιτελείο Ντράγκι αναμένεται να παραμείνει αμετακίνητο στη διαχείριση της οικονομικής πολιτικής. Οχι ακριβώς αυτό που ονειρεύονταν όσοι την ψήφισαν.
Η Μελόνι έχει δεσμευθεί ότι θα συνεχίσει να στηρίζει την Ουκρανία, δεν θα αμφισβητήσει τη θέση της Ιταλίας στο ΝΑΤΟ και δεν θα αυξήσει το δημόσιο χρέος.
Ο αμερικανικός παράγοντας
Αυτή η μετακόμιση έγινε με την πλήρη ενθάρρυνση του αμερικανικού παράγοντα, για τον οποίο ο Σαλβίνι αποτελεί κόκκινο πανί. Οι σχέσεις που είχε αναπτύξει στο παρελθόν ο Σαλβίνι με τον Βλαντιμίρ Πούτιν και η ξεκάθαρη στάση του ότι οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας βλάπτουν την ιταλική οικονομία και πρέπει να σταματήσουν το ταχύτερο, τον καθιστούν πιθανό «αδύναμο κρίκο» της ευρωπαϊκής πολιτικής, με κριτήριο τη διατήρηση της πολιτικής των κυρώσεων.
Κατά τον σχηματισμό κυβέρνησης, η Μελόνι απέρριψε το αίτημά του για επάνοδο στο υπουργείο Εσωτερικών και προσανατολίζεται να του δώσει την αντιπροεδρία της κυβέρνησης σε συνδυασμό με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
Οι παράγοντες που οδηγούν τους εκάστοτε ισχυρούς να ανοίξουν την πόρτα στον φασισμό έχουν αναλυθεί επαρκώς από την Ιστορία. Ως προς την αντίπερα όχθη, στην περίοδο που ξεκινάει, το Κίνημα 5 Αστέρων, που απέσπασε 15%, θα προσπαθήσει να εκφράσει την κοινωνική αντιπολίτευση και το Δημοκρατικό Κόμμα να διαχειριστεί την οδυνηρή διαπίστωση ότι έχει γίνει ο μόνιμος αιμοδότης των άλλων κομμάτων.