Η ιδιάζουσα περίπτωση της Χίλµα αφ Κλιντ από το µακρινό 1907

της Χίλµα αφ Κλιντ από το 1907. Από τις πρωτοπόρες καλλιτέχνιδες της Σουηδίας. Το πρωτοποριακό έργο της Σουηδέζας ζωγράφου Χίλμα αφ Κλιντ (1862-1944) ανοίγει δρόμους για να στοχαστούμε πάνω στο πώς επηρέασε την εξέλιξη της τέχνης. Αυτή την περίοδο υπάρχει μια μεγάλη και πολλαπλώς σημαντική έκθεση έργων της στη Στοκχόλμη, στο Moderna Museet, όπου έπειτα από παρένθεση μίας δεκαετίας εκτίθεται και πάλι η μνημειακών διαστάσεων ενότητα με τον αινιγματικό τίτλο «Τα Δέκα Μεγαλύτερα». Είναι έργα που φιλοτέχνησε η ίδια σε διάστημα μόλις 40 ημερών το 1907 ολοκληρώνοντας το αποτύπωμα ενός κόσμου, στα όρια του μυστικισμού και της ψυχεδέλειας, χωρίς να γνωρίζει ότι επί της ουσίας άνοιγε ένα σημαντικό κεφάλαιο στην ιστορία της τέχνης. Η Χίλμα αφ Κλιμτ με αυτή την ενότητα εγκαινιάζει την αφαιρετική τέχνη στον ευρωπαϊκό Βορρά με έναν τρόπο συγγενή με την τέχνη, όπως εξελίχθηκε μετά μεταξύ 1940-1960. Είναι πρωτοπόρος ως προς τη χειρονομία, αλλά και ως προς τη σύνθεση, τη φόρμα, τα μοτίβα, τη γεωμετρία, τη σπουδή πάνω στο χρώμα. Η έκθεση στη Στοκχόλμη είναι απόρροια της συνεργασίας του Moderna Museet με το Ιδρυμα Χίλμα αφ Κλιντ και παρότι εστιάζει στα δέκα μεγάλων διαστάσεων αφαιρετικά έργα, πλαισιώνεται και από μια επιλογή άλλων έργων της –ακουαρέλες και επιζωγραφισμένες φωτογραφίες– που δίνουν όψεις ενός ιδιαίτερου σύμπαντος. Τα δέκα μεγάλων διαστάσεων ζωγραφικά έργα θεωρούνται πάντως η κορυφή της τέχνης της. Η ίδια είχε ιδιαίτερη έφεση στον μυστικισμό και υποστήριζε πως μια αθέατη δύναμη την οδηγούσε. Τα έργα που σήμερα εντυπωσιάζουν συμβολίζουν τους κύκλους της ζωής από τη γέννηση έως το γήρας, αν και η Χίλμα αφ Κλιντ ενδιαφερόταν πολύ περισσότερο για την πνευματική εξέλιξη του ανθρώπου παρά για τη σωματική ακμή της νεότητας ή τη φθίνουσα πορεία προς τον θάνατο. Χωρίς αμφιβολία, οι εκ των υστέρων εκτιμήσεις ιστορικών της τέχνης ήταν παντελώς έξω από την κοσμοθεωρία της. Η ίδια δεν θεωρούσε τον εαυτό της σκαπανέα του μοντερνισμού, ούτε επιδίωκε ρήξη με το κατεστημένο. Απλώς επιχειρούσε να δώσει μορφή στο εσωτερικό της κάλεσμα. Στη διάρκεια της ζωής της βασανιζόταν για να βρει ένα χώρο ώστε να μπορεί να εκθέσει τα μεγάλων διαστάσεων έργα της, καθώς συναντούσε αδιαφορία. Είχε καταφέρει να τα δείξει σε μικρό κύκλο εμπίστων και φιλοτέχνων. Σήμερα, η συμβολή της στη μοντέρνα τέχνη του 20ού αιώνα θεωρείται καθοριστική.