Το ψηφιακό ευρώ θα βάλει τέλος στα χρήματα κάτω από το στρώμα

Θα φέρει την εγγύηση της ΕΚΤ, εξαλείφοντας την απειλή «κουρέματος» σε μια κρίση

ΕΥΓΕΝΙΑΣ ΤΖΩΡΤΖΗ Γεωπολιτικό ανάχωμα στην επικράτηση των διεθνών συστημάτων πληρωμών, όπως της Visa και της MasterCard, και στην προοπτική διείσδυσης των big tech εταιρειών, όπως της Google και της Apple, στον ευρωπαϊκό χώρο πληρωμών συνιστά μεταξύ άλλων η πρωτοβουλία της ΕΚΤ να προχωρήσει στη δημιουργία του ψηφιακού ευρώ (digital euro).

Κεντρικός στόχος είναι η θωράκιση της εμπιστοσύνης των Ευρωπαίων πολιτών στο ευρωπαϊκό νόμισμα και η αποτροπή αποδυνάμωσής του ως διεθνούς διασυνοριακού μέσου συναλλαγών, ενόψει και της δημιουργίας ψηφιακών νομισμάτων από τις μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες του κόσμου.

Σε αντίθεση με την επικρατούσα άποψη που θέλει το ψηφιακό ευρώ ως το μέσο για την υποκατάσταση του φυσικού χρήματος, οι εμπνευστές του υπεραμύνονται της θέσης ότι το ψηφιακό νόμισμα δεν θα καταργήσει το φυσικό χρήμα.

«Ενα ψηφιακό ευρώ θα συμπλήρωνε τα μετρητά –δεν θα τα αντικαθιστούσε– επιτρέποντας τη χρήση των χρημάτων της κεντρικής τράπεζας και σε ψηφιακή μορφή», έχει επισημάνει σε όλους τους τόνους η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ. Αυτό που θα καταργήσει δεν είναι παρά μόνο το χαρτονόμισμα και όπως τονίζει η επικεφαλής της ΕΚΤ θα ενισχύσει τη σχέση εμπιστοσύνης των πολιτών με την

Κεντρική Τράπεζα, στην οποία θα τηρείται ένα τμήμα των καταθέσεών του, με τη διαφορά ότι αυτό θα είναι σε digital μορφή.

Για χώρες όπως η Ελλάδα που έχει ζήσει την εμπειρία των capital controls αλλά και την απειλή του κουρέματος των καταθέσεων τα χρόνια της μεγάλης οικονομικής κρίσης, το ψηφιακό ευρώ –όταν αυτό δημιουργηθεί– θα είναι προστατευμένο από την απειλή ενός πιθανού κουρέματος και έτσι η ανάγκη του να κρατάς τα χρήματα στο στρώμα θα εκλείψει ακόμη και κάτω από δυσμενείς συνθήκες, όπως θα μπορούσε να είναι μια νέα χρηματοοικονομική κρίση. Πηγές κοντά στη δια

δικασία για τη δημιουργία του ψηφιακού νομίσματος εξηγούν ότι κατά τη διάρκεια της δημοσιονομικής κρίσης που μετατράπηκε σε χρηματοοικονομική, με αποτέλεσμα και την επιβολή των capital controls, οι Ελληνες καταθέτες έσπευδαν να σηκώσουν τα χρήματά τους σε μια προσπάθεια να προστατεύσουν τις καταθέσεις τους, αφού το χρήμα σε φυσική μορφή ήταν στο απυρόβλητο ενός πιθανού κουρέματος. Κάπως έτσι το ψηφιακό χρήμα, που θα φέρει την εγγύηση της ΕΚΤ, θα προστατεύεται από παρόμοιες απειλές και θα ισχυροποιηθεί έτσι η αξία του στη συνείδηση των Ευρωπαίων πολιτών.

Αυτή η ειδοποιός διαφορά του ψηφιακού νομίσματος μπορεί να λειτουργήσει ως απειλή για το τραπεζικό σύστημα, αφού σύμφωνα με τους φόβους που διατυπώνονται η προστασία που θα το περιβάλλει θα μπορούσε να οδηγήσει τους Ευρωπαίους καταθέτες να αποσύρουν τα χρήματά τους από τις εμπορικές τράπεζες και να τα τοποθετήσουν στην Κεντρική Τράπεζα. Για την αποφυγή μιας τέτοιας εξέλιξης η ΕΚΤ προσανατολίζεται στην πιλοτική εφαρμογή της, επιτρέποντας τη διακράτηση ενός μικρού μέρους των ευρωπαϊκών καταθέσεων σε ψηφιακό νόμισμα. Το ποσό αυτό συζητείται να είναι σε πρώτη φάση τα 3.000 ευρώ και ο λογαριασμός εξετάζεται να τηρείται παράλληλα με τον λογαριασμό που έχει κάθε καταθέτης σε μία ή περισσότερες εμπορικές τράπεζες, με τη διαφορά ότι ο ψηφιακός λογαριασμός θα έχει ουσιαστικά αντίκρισμα στην ΕΚΤ, από την οποία ο καταθέτης θα έχει εντέλει και την απαίτησή του.

Στην προσπάθεια αποτροπής της αποθησαύρισης των λογαριασμών που τηρούνται στις τράπεζες, η κεντρική αρχή εξετάζει το ενδεχόμενο να δοθούν κίνητρα στο τραπεζικό σύστημα το οποίο θα κληθεί να υποστηρίξει το εγχείρημα ακροβατώντας σε μια λεπτή ισορροπία μεταξύ της αναγκαιότητας προώθησης του ψηφιακού ευρώ χωρίς να θιγεί η καταθετική του βάση, που αποτελεί και την πηγή για τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών νοικοκυριών και των επιχειρήσεων.