Διαγραφές, αλλά με... ημερομηνία λήξης
ΔΩΡΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Η επανένταξη του Παναγιώτη Κουρουμπλή στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ περίπου δέκα μήνες μετά τη διαγραφή του από τον Αλέξη Τσίπρα, πέρυσι τον Δεκέμβριο, ήταν μάλλον αναμενόμενη, με δεδομένο ότι έχουμε εισέλθει σε παρατεταμένη προεκλογική περίοδο. Οι σχεδιασμοί των κομματικών επιτελείων κινούνται στην κατεύθυνση της συγκέντρωσης δυνάμεων και της συστράτευσης, από την οποία κανείς δεν περισσεύει. Ετσι, ο κ. Κουρουμπλής βρήκε ξανά τον δρόμο του για τον ΣΥΡΙΖΑ. Αλλωστε, το διάστημα που μεσολάβησε από τη διαγραφή του μέχρι τώρα, αν και τυπικά ανεξάρτητος βουλευτής, είχε τηρήσει την κομματική γραμμή της αξιωματικής αντιπολίτευσης στις κοινοβουλευτικές διαδικασίες, δηλώνοντας με τον τρόπο του «παρών». Ετσι, η απόφαση «επαναπατρισμού» δεν προκάλεσε έκπληξη στους γνωρίζοντες τις διεργασίες στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ.
Η επιστροφή βουλευτών έπειτα από διαγραφή έχει τη δική της παράδοση στο ελληνικό πολιτικό σύστημα. Με αφετηρία τη ρήση του Ευάγγελου Αβέρωφ «όποιος φεύγει απ' το μαντρί τον τρώει ο λύκος», η αναζήτηση οδού επιστροφής στην κομματική στέγη ή σε κάποια κομματική στέγη είναι σχεδόν κανόνας για διαγραφέντες βουλευτές. Στο όνομα της ενότητας και της συστράτευσης, ο δρόμος συνήθως ανοίγει.
Κατά κανόνα οι διαγραφές βουλευτών είναι μεμονωμένα περιστατικά. Στη δύσκολη μνημονιακή περίοδο, όμως, σημειώθηκαν πολλές και ηχηρές διαγραφές. Από τη Ν.Δ., η πιο ηχηρή ήταν αυτή της Ντόρας Μπακογιάννη, η οποία διαφοροποιήθηκε από την κομματική γραμμή και ψήφισε το πρώτο μνημόνιο, τον Μάιο του 2010. Δύο χρόνια αργότερα, τον Μάιο του 2012, στη συστράτευση του Αντώνη Σαμαρά για να κερδίσει το κόμμα τις εκλογές, η κ. Μπακογιάννη επέστρεψε και ετέθη σε αναστολή η Δημοκρατική Συμμαχία, το κόμμα που είχε ιδρύσει στο μεσοδιάστημα. Μαζί της επέστρεψαν στη Ν.Δ. οι Γ. Κοντογιάννης, Χρήστος Μαρκογιαννάκης, Λευτέρης Αυγενάκης κ.ά.
Στο ΠΑΣΟΚ, οι πολλές διαγραφές που συνόδευσαν την ψήφιση του πρώτου και του δεύτερου μνημονίου ουσιαστικά τροφοδότησαν άλλους πολιτικούς σχηματισμούς. Τον ΣΥΡΙΖΑ, όπου μεταπήδησαν πολλά στελέχη, αλλά και τη ΔΗΜΑΡ, ενώ δεν έλειψαν στην πορεία μετακινήσεις και προς τη Ν.Δ. Την ψήφιση του πρώτου μνημονίου ακολούθησε η διαγραφή τριών βουλευτών. Το δεύτερο μνημόνιο, τον Φεβρουάριο του 2012, έφερε τη διαγραφή 22 βουλευτών του ΠΑΣΟΚ και 21 βουλευτών της Ν.Δ. Από αυτούς ουσιαστικά προήλθε η ίδρυση και στελέχωση των ΑΝΕΛ. Το 2013 επέστρεψαν στη Ν.Δ. οι διαγραφέντες βουλευτές Κώστας Μαρκόπουλος και Θεόδωρος Σολδάτος.
Οι διαγραφές βουλευτών από τον Γιώργο Παπανδρέου σε συνδυασμό με την απίσχνανση των ποσοστών του κόμματος οδήγησαν μια σειρά από παλιά στελέχη στην απόσυρση από την ενεργό πολιτική, όπως για παράδειγμα τη Βάσω Παπανδρέου. Αλλοι βουλευτές επέστρεψαν. Οπως ο Χάρης Καστανίδης, που το 2015 εντάχθηκε στο νέο κόμμα του Γιώργου Παπανδρέου, το Κίνημα Δημοκρατών Σοσιαλιστών, που στη συνέχεια κατέβηκε στις εκλογές με το ΚΙΝΑΛ. Κάποιοι άλλοι επανήλθαν μέσω της ΔΗΜΑΡ, όπου βρέθηκαν μετά τις διαγραφές, ενώ κάποιοι ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα συστράτευσης για ανασυγκρότηση της παράταξης και στο άνοιγμα που έκανε η Φώφη Γεννηματά.
Στον ΣΥΡΙΖΑ, ο Αλέξης Τσίπρας απέφυγε τις διαγραφές, αλλά η μνημονιακή στροφή του κόμματος συνοδεύθηκε το καλοκαίρι του 2015 από μαζική αποχώρηση στελεχών.
Η επανένταξη του κ. Κουρουμπλή στην Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ επιβεβαίωσε τον κανόνα ότι για τα κόμματα στην τελική ευθεία προς τις εκλογές «κανένας δεν περισσεύει».