Περιμένοντας μια κανονική καρδιά

Η λίστα αναμονής για ένα καρδιακό μόσχευμα περιλαμβάνει ασθενείς ηλικίας από 13 έως 45 ετών. Η αναμονή είναι από ένα έως τέσσερα έτη. «Είμαστε νέοι άνθρωποι. Είναι ένα παιδί 13 ετών, δύο 17χρονοι, δύο ασθενείς 20 και 24 ετών. Μετά, ηλικιακά, νομίζω ότι είμαι εγώ», αναφέρει στην «Κ» η 33χρονη Κωνσταντίνα Καλύβα, η οποία από τον περασμένο Ιούλιο είναι με μηχανική υποστήριξη της λειτουργίας της καρδιάς. Οπως περιγράφει, «στην καρδιά μου έχει “ραφτεί” μια αντλία, η παροχή της βγαίνει από μια τρύπα στο στομάχι και καταλήγει στο μηχάνημα». H περιπέτειά της ξεκίνησε στην ηλικία των 8 ετών, όταν παραπονέθηκε στους γονείς της για έντονη κόπωση και αίσθημα παλμών. Εβαλε απινιδωτή στα 14 της και έως την ηλικία των 20 ετών έζησε αποκομμένη από όσα έκαναν οι συνομήλικοί της. «Μετά τα 20 και για μία πενταετία έζησα σχεδόν σαν φυσιολογικός άνθρωπος. Τα συμπτώματα είχαν υποχωρήσει και ένιωθα καλύτερα από ποτέ», σημειώνει. Την τελευταία πενταετία η κατάστασή της επιδεινώθηκε. Ανακοπές, καρδιακά επεισόδια, επαναφορά με ηλεκτροσόκ. Τον Μάιο του 2022 και ενώ νοσηλευόταν στη Μονάδα Εμφραγμάτων του Ωνασείου, η γιατρός της μπήκε στο δωμάτιο κρατώντας ένα ξυλάκι. «Κάθεται όρθια στα πόδια του κρεβατιού. Κλακ, το σπάει. “Αυτή είναι η καρδιά σου. Εσπασε”, μου είπε».

Πώς είναι η ζωή με μηχανική υποστήριξη της καρδιάς; Η κ. Καλύβα περιγράφει: «Δεν μπορείς να σκύψεις, δεν μπορείς να σηκωθείς απότομα, δεν μπορείς να κάνεις μπάνιο –δεν κάνεις μπάνιο–, δεν μπορείς να μείνεις μόνος σου. Πρέπει πάντα να είναι μαζί σου κάποιο άτομο της οικογένειάς σου. Αποφεύγεις μέρη με πολύ κόσμο μην τυχόν κάποιος σου τραβήξει το καλώδιο που βγαίνει από το στομάχι σου ή μήπως σκοντάψεις. Θα πρέπει να είναι πάντα μαζί σου κάποιος που έχει εκπαιδευτεί ώστε να συνδέσει το εφεδρικό μηχάνημα. Περιμένεις όλη την ώρα ένα τηλέφωνο. Είναι επίπονο και ψυχοφθόρο. Εχεις ηθικές αμφιταλαντεύσεις. Σε θλίβει όταν σκέφτεσαι ότι ο θάνατος του άλλου είναι η αφετηρία της δικής σου ζωής. Σιγά σιγά αντιλαμβάνεσαι ότι είναι λάθος να σκέφτεσαι έτσι». Η Κωνσταντίνα Καλύβα είναι η ίδια δωρήτρια οργάνων. «Χθες (σ.σ. την περασμένη Τετάρτη) πληροφορήθηκα ότι είμαι κατάλληλη για να δωρίσω τα υπόλοιπα όργανα, πλην της καρδιάς. Και αμέσως γράφτηκα ως δωρητής οργάνων».

Στην Ελλάδα, η αναμονή για μεταμόσχευση νεφρού είναι κατά μέσον όρο 6-7 χρόνια. Αντιστοίχως στην Ισπανία κυμαίνεται από έξι μήνες έως ένα έτος. «Τα έξι με επτά χρόνια αναμονή είναι ο μέσος όρος. Ξέρω ασθενείς που περίμεναν εννέα και δέκα χρόνια. Εγώ αντιθέτως ήμουν τυχερός. Ελαβα νεφρό από τη μητέρα μου και περίμενα μόλις έξι μήνες», σημειώνει στην «Κ» ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Μεταμοσχευθέντων εκ Νεφρού, Χρήστος Σβαρνάς. «Οι θεραπευτικές επιλογές για άτομα με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου είναι τρεις: η αιμοκάθαρση, η περιτοναϊκή κάθαρση και η μεταμόσχευση. Σε αιμοκάθαρση ένας ασθενής υποβάλλεται τρεις φορές την εβδομάδα επί τέσσερις ώρες μέσος χρόνος κάθε συνεδρίας. «Είναι μια παράταση ζωής για μία ημέρα», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Σβαρνάς και προσθέτει: «Ποιοτικά η ζωή μετά τη μεταμόσχευση είναι σαφώς καλύτερη. Λαμβάνεις φαρμακευτική αγωγή και δεν μπορείς να κάνεις υπερβολές, αλλά έχεις την αυτονομία σου».