Μεταξύ Αρη και Αφροδίτης
ΗΚΩΣΤΑ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗ
απόφαση του Γερμανού καγκελαρίου Ολαφ Σολτς να άρει τις επιφυλάξεις του και τελικώς να ανακοινώσει την αποστολή στο Κίεβο 14 αρμάτων μάχης τύπου Leopard 2 δεν εξέπληξε. Το Βερολίνο μπορεί να κάνει επίδειξη ισχύος –ενίοτε με τρόπο άτεγκτο– στο πλαίσιο της Ε.Ε. και μόνον. Σπανίως όταν τίθεται θέμα ευθυγραμμίσεως της Γερμανίας με την πολιτική των ΗΠΑ.
Ενδιαφέρον είναι επίσης ότι για μια φορά ακόμη, ήταν η Βρετανία η χώρα που πρώτη ανταποκρίθηκε στην έκκληση του Κιέβου για παροχή συγχρόνου οπλισμού και απέστειλε ήδη στην Ουκρανία άρματα μάχης τύπου Challenger 2. Ακόμη και στις μέρες μας, το Ηνωμένο Βασίλειο διατηρεί στοιχεία αυτοκρατορικής πολιτικής και συμπεριφοράς στο διεθνές επίπεδο.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε ότι μετά την απόφαση του κ. Σολτς, «το ρολόι της Αποκάλυψης μετακινήθηκε πιο κοντά από ποτέ στα μεσάνυχτα», προβάλλοντας το ενδεχόμενο χρήσεως ακόμη και πυρηνικών πεδίου μάχης στον πόλεμο με την Ουκρανία.
Το αμερικανικό Πεντάγωνο έχει εξετάσει ασφαλώς το θέμα αυτό εμπεριστατωμένως και έχει προσδιορίσει με ακρίβεια τις αντιδράσεις της Ουάσιγκτον σε μια τέτοια εξέλιξη. Οσο για την Ευρώπη, διέρχεται απλώς περίοδο αναμονής, απροσδιορίστου διαρκείας. Αλλοι κινούν τα νήματα της οικτρής αυτής αντιπαραθέσεως.
Καθόσον αφορά τις σχέσεις Ευρώπης και ΗΠΑ, το θέμα είναι ασφαλώς ιδιαίτερα περίπλοκο. Και έχουν περάσει είκοσι χρόνια από τότε που κάποιες νεωτερικές απόψεις διατυπώθηκαν με τρόπο συστηματικό, από Αμερικανούς αναλυτές διεθνούς στρατηγικής.
«Είναι καιρός να παύσουμε να προσποιούμεθα ότι οι Ευρωπαίοι και οι Αμερικανοί έχουν μια κοινή αντίληψη περί του κόσμου ή ότι ακόμη ζουν στον ίδιο κόσμο», έγραφε το 2003 σε ένα περιεκτικότατο βιβλίο του, περίπου εκατό σελίδων, ο Ρόμπερτ Κάγκαν.
Σε γενικές γραμμές, κατά την άποψη των Αμερικανών νεοφιλελευθέρων –μεταξύ των οποίων ο κ. Κάγκαν θεωρείται ο κορυφαίος θεωρητικός σε θέματα εξωτερικής πολιτικής–, η Ευρώπη έχει απομακρυνθεί από την πολιτική ισχύος και πλέον κινείται σε έναν κόσμο όπου κυριαρχούν οι νόμοι, οι κανόνες, οι διακρατικές διαπραγματεύσεις και η συνεργασία.
Ενώ, αντίθετα, οι ΗΠΑ ασκούν πολιτική ισχύος σε έναν κόσμο όπου οι νόμοι και οι κανόνες είναι αναξιόπιστοι και όπου η πραγματική ασφάλεια, η άμυνα και η προαγωγή της φιλελεύθερης τάξεως πραγμάτων εξακολουθούν να εξαρτώνται από την κατοχή και χρήση της στρατιωτικής ισχύος.
Για αυτόν τον λόγο στα μείζονα στρατηγικά και διεθνή ζητήματα στις μέρες μας «οι Αμερικανοί έρχονται από τον Αρη, ενώ οι Ευρωπαίοι από την Αφροδίτη», γράφει ο κ. Κάγκαν, που είναι παρεμπιπτόντως σύζυγος της κ. Βικτόρια Νούλαντ, υφυπουργού Εξωτερικών στη διοίκηση του προέδρου Μπάιντεν.
Συντηρητικοί επικριτές της πολιτικής του κ. Μπάιντεν υποστηρίζουν ότι η ακολουθούμενη πολιτική του ενδέχεται να καταστήσει τη Ρωσία προκεχωρημένο φυλάκιο της Κίνας στην Ευρώπη. Ισως είναι καιρός οι ένθερμοι υποστηρικτές του ευρωπαϊκού οράματος να αρχίσουν να διερευνούν το μέλλον της Ε.Ε. στη φάση μιας αμερικανικής κοσμοκρατορίας, που σήμερα προωθεί η Ουάσιγκτον.