Παράγοντες που υποθήκευσαν την πορεία της διεθνούς ύφεσης
Η πετρελαϊκή κρίση του 1973 και η νέα που ξεκινούσε το 1979 βύθισαν τη Δύση, για πρώτη φορά μετά την εφαρμογή του Σχεδίου Μάρσαλ το 1948-52, σε οικονομική κρίση. Η οικονομία ήταν το ισχυρότερο χαρτί του δυτικού κόσμου στον Ψυχρό Πόλεμο και οι δυσχέρειες αυτές πυροδοτούσαν τη δυτική ανασφάλεια απέναντι σε μια Σοβιετική Ενωση που σημείωνε σημαντικά κέρδη από την αύξηση των τιμών του πετρελαίου. Οι Δυτικοί έβλεπαν με μεγάλη ανησυχία την οικονομική τους κρίση, ενθυμούμενοι τις τρομερές συνέπειες και για την ευρωπαϊκή δημοκρατία αλλά και για την ίδια την ειρήνη, της προηγούμενης μεγάλης οικονομικής αναταραχής, δηλαδή της Μεγάλης Υφεσης του 1929. Η αίσθηση της οικονομικής δυσπραγίας μείωνε σοβαρά την αυτοπεποίθηση του δυτικού κόσμου.
Παράλληλα, από τα μέσα της δεκαετίας του 1970, πολλοί Δυτικοί αναλυτές εξέφραζαν έντονες επιφυλάξεις για τη διεθνή ύφεση. Την έβλεπαν ως μια στρατηγική επιτυχία της Σοβιετικής Ενωσης και ως στρατηγικό λάθος της Δύσης. Επισήμαιναν ότι με τη διεθνή ύφεση η Σοβιετική Ενωση είχε νομιμοποιήσει τη δική της κατοχή στην Ανατολική Ευρώπη και είχε εξασφαλίσει ησυχία από τους Δυτικούς, ενώ παράλληλα κατήγαγε μεγάλες νίκες στον Τρίτο Κόσμο: Βιετνάμ και Νοτιοανατολική Ασία, Κέρας της Αφρικής, Αγκόλα, Μοζαμβίκη, ακόμη και στη Λατινική
Αμερική (τη θεωρούμενη ως «πίσω αυλή» των ΗΠΑ) με την άνοδο στην εξουσία των Σαντινίστας στη Νικαράγουα. Ακόμη και εκεί που το Κρεμλίνο δεν κέρδιζε, οι ΗΠΑ έχαναν συντριπτικά, π.χ. στο Ιράν. Για τους αναλυτές αυτούς, οι αμερικανικές φοβίες μετά το Βιετνάμ και η διεθνής ύφεση άφηναν ελεύθερο το πεδίο σε μια επιθετική σοβιετική παγκόσμια πολιτική. Ιδιαίτερα αμφισβητούσαν την κληρονομιά του βασικού αρχιτέκτονα της ύφεσης, του Χένρι Κίσινγκερ. Με άλλα λόγια, στα τέλη της δεκαετίας του 1970 οι αναλυτές αυτοί ισχυρίζονταν (και σε πολλούς φαινόταν ότι είχαν δίκιο) ότι η Δύση έχανε τον Ψυχρό Πόλεμο.
Ρόλο έπαιξε και η εμφανής αποδυνάμωση της κυβέρνησης Κάρτερ. Η πολιτική Κάρτερ, βασισμένη στην προβολή του ζητήματος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ήταν γεμάτη αντιφάσεις και πάντως δεν έφερε αποτελέσματα. Αντίθετα, η πτώση του σάχη στο Ιράν οδήγησε σε απώλεια ενός στρατηγικού συμμάχου, ενώ η εισβολή στην αμερικανική πρεσβεία στην Τεχεράνη, μαζί με την κράτηση Αμερικανών διπλωματών ως ομήρων, ήταν μια ταπεινωτική εμπειρία που έπληξε κατ' εξοχήν το κύρος του προέδρου. Ετσι, οι επικριτές της ύφεσης φαίνονταν δικαιωμένοι σε διάφορα επίπεδα.
Η πετρελαϊκή και η οικονομική κρίση πυροδότησαν τη δυτική ανασφάλεια απέναντι στη Σοβιετική Ενωση.