Πρόβλημα οι συμφωνίες Ρώμης - Τρίπολης
Τις επιπλοκές που δημιουργούν οι συμφωνίες μεταξύ της Ιταλίας και της κυβέρνησης της Τρίπολης στην –ούτως ή άλλως– περίπλοκη και άβολη κατάσταση των σχεδόν ανύπαρκτων σχέσεων ανάμεσα στην Ελλάδα και στην κυβέρνηση της Τρίπολης εξετάζει η Αθήνα. Οι δύο συμφωνίες που υπεγράφησαν στην Τρίπολη παρουσία της πρωθυπουργού της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι και του Αμπντουλχαμίντ Ντμπέιμπα, για το φυσικό αέριο και το μεταναστευτικό, εξυπηρετούν βεβαίως τα συμφέροντα της Ρώμης, την ίδια στιγμή όμως αναδεικνύουν ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Η κυβέρνηση της Τρίπολης μπορεί να είναι παράτυπη ως προς την εντολή που έλαβε προκειμένου να οδηγήσει τη Λιβύη σε εκλογές, ωστόσο η διαιώνισή της στην εξουσία αναγκάζει τους διεθνείς παράγοντες που επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν καθ' οιονδήποτε τρόπο στην –πλούσια σε υδρογονάνθρακες– χώρα να έλθουν σε συνεννόηση και με την κυβέρνηση Ντμπέιμπα.
Παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση της Τρίπολης έχει πολύ κακές σχέσεις με την Αίγυπτο, γεγονός το οποίο την οδηγεί και σε συνολικότερη απομόνωση στον αραβικό κόσμο, δεν ήταν κρυφό ότι οι Ιταλοί τα τελευταία δύο χρόνια επιχειρούσαν να οικοδομήσουν ξανά διαύλους σε μια χώρα που θεωρούν εκ των πραγμάτων περιοχή άμεσης επιρροής. Είναι εξίσου γνωστή στους διπλωματικούς κύκλους η απροθυμία της Αθήνας να συμπλεύσει με τη Ρώμη σε όλα τα ζητήματα που ετίθεντο επί τάπητος. Το δεύτερο τουρκολιβυκό μνημόνιο, τον περασμένο Οκτώβριο, λειτούργησε διαλυτικά για τη στάση της Αθήνας έναντι της Τρίπολης, ιδίως καθότι είχε προηγηθεί μια διπλωματική εκστρατεία οικοδόμησης λειτουργικών σχέσεων.
Δεδομένου ότι κάθε χώρα κινείται με βάση τα συμφέροντά της, οι συμφωνίες Μελόνι με την κυβέρνηση της Τρίπολης δεν εκπλήσσουν όλους όσοι γνωρίζουν το «μεγάλο ενεργειακό παιχνίδι» στη βόρεια και δυτική Αφρική. Αποτελεί κατά κύριο λόγο πλήγμα στη θέση της Αθήνας ότι η κυβέρνηση της Τρίπολης δεν δύναται να υπογράφει διεθνείς συμφωνίες, περιγράφοντας τα τουρκολιβυκά μνημόνια ως παρέκκλιση από αυτόν τον κανόνα.
Η υπογραφή δύο συμφωνιών από μια κυβέρνηση κράτους-μέλους της Ε.Ε. συνιστά μια έμμεση παραδοχή ότι ελλείψει εκλογικά νομιμοποιημένης κυβέρνησης στην Τρίπολη, ακόμη και αυτή του Ντμπέιμπα είναι αποδεκτή.
Κατά μία άποψη, πάντως, η υπογραφή συμφωνίας ύψους 8 δισ. ευρώ ανάμεσα στην κυβέρνηση της Τρίπολης και στην ιταλική ΕΝΙ συνιστά και μια αναγνώριση της πρωτοκαθεδρίας στον ενεργειακό τομέα μιας σοβαρής εταιρείας έναντι του πολιτικού τουρκολιβυκού σκαριφήματος. Εν τω μεταξύ, κατατέθηκε χθες στην τουρκική εθνοσυνέλευση το δεύτερο τουρκολιβυκό μνημόνιο περί υδρογονανθράκων και αναμένεται να τεθεί σε ισχύ αφού εγκριθεί από την Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Κοινοβουλίου.
Χθες, πάντως, το υπουργείο Πετρελαίου της Λιβύης επέκρινε τη συμφωνία Ιταλίας με την κυβέρνηση της Τρίπολης, με το επιχείρημα ότι παραβιάζει τον ιδρυτικό νόμο της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου της Λιβύης, καθώς αυξάνει το ποσοστό των ξένων επενδυτών (ΕΝΙ) από το 30% στο 37%.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΝΕΔΟΣ
Κατατέθηκε στην τουρκική Εθνοσυνέλευση το δεύτερο τουρκολιβυκό μνημόνιο περί υδρογονανθράκων και αναμένεται να τεθεί σε ισχύ αφού εγκριθεί από την Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων.