Μια συνάντηση στο Μαξίμου
ΤΘΟΔΩΡΗ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ έσσερις ημέρες μετά τον σχηματισμό της κυβέρνησης, μια συνάντηση οργανώθηκε στο Μέγαρο Μαξίμου. Ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Εθνικής Αμυνας, δηλαδή οι αρχηγοί των κομμάτων που συμμετέχουν στην κυβέρνηση, υποδέχθηκαν τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης για μια κλειστή συζήτηση. Οχι μυστική – ήταν καταχωρισμένη στο πρόγραμμα κανονικά, κι απ' έξω περίμεναν οι κάμερες και οι δημοσιογράφοι, όπως πάντα. Αλλά το τι ειπώθηκε μέσα στη συνάντηση δεν θα γινόταν γνωστό (εκτός αν το διέρρεαν οι ίδιοι οι συμμετέχοντες) ούτε θα κρατούνταν πρακτικά. Κάθισαν μέσα για περίπου τρεις ώρες.
Yστερα από τη συνάντηση, οι τρεις άνδρες (δυστυχώς στη χώρα μας δεν έχουμε πια γυναίκες να ηγούνται κομμάτων εξουσίας) βγήκαν και έκαναν τις προγραμματισμένες τους δηλώσεις. Ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Αμυνας δήλωσαν ότι παρουσίασαν το πρόγραμμα της κυβέρνησης και τους βασικούς του στόχους αναλυτικά και με λεπτομέρειες στον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης και του ζήτησαν τα σχόλια και τις παρατηρήσεις του. Σύμφωνα με τις δηλώσεις τους, η συζήτηση επεκτάθηκε και στα δημοσιονομικά, ενώ ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης εξέφρασε τις αντιρρήσεις του σε συγκεκριμένα θέματα του κυβερνητικού προγράμματος, ορίζοντας και κάποιες κόκκινες γραμμές.
Από τη δική του πλευρά, επίσης ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης δήλωσε ότι δεν υπάρχει περίπτωση ανοχής και ότι η αντιπολίτευση θα υπεραμυνθεί των συμφερόντων του λαού. Δήλωσε όμως ότι ένας εποικοδομητικός διάλογος ανάμεσα στις πολιτικές δυνάμεις του τόπου είναι πολύτιμος και ότι η βασική προτεραιότητα όλων είναι η ευημερία του ελληνικού λαού και η επίλυση των βασικών του προβλημάτων.
Αργότερα (και μέσα από διαρροές) έγιναν γνωστές περισσότερες λεπτομέρειες από εκείνη τη συνάντηση. Μάθαμε ότι κατά τη διάρκειά της οι πολιτικοί είχαν κουβεντιάσει τις κυριότερες μεταρρυθμίσεις που εκκρεμούν εδώ και δεκαετίες, από την επιτάχυνση της λειτουργίας της Δικαιοσύνης και την αξιολόγηση στο Δημόσιο μέχρι τον ριζικό ανασχεδιασμό του ΕΣΥ και την ενίσχυση όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης.
Είχαν οριοθετήσει τις παρεμβάσεις στις οποίες, κατά βάσιν, off the record, συμφωνούν (οι οποίες, όπως διαπίστωσαν, ήταν αναπάντεχα πολλές) και αυτές στις οποίες διαφωνούν θεμελιωδώς, για ιδεολογικούς ή άλλους λόγους. Κυρίως, όμως, είχαν συμφωνήσει σε έναν κοινό στόχο: μέχρι το τέλος της θητείας αυτής της κυβέρνησης να περάσουν
όλες οι βασικές μεταρρυθμίσεις με υπερκομματικές, ευρείες πλειοψηφίες. Οι αρχηγοί είχαν μιλήσει εκτενώς για το πώς θα γίνει αυτό πολιτικά, καθότι ήταν κάτι που δεν είχε ξανασυμβεί στο παρελθόν. Πώς, δηλαδή, το πολιτικό κόστος δεν θα το φορτωνόταν ούτε η κυβέρνηση ούτε η αντιπολίτευση, πώς τα όποια επικοινωνιακά οφέλη θα μοιράζονταν σε όλους, πώς θα αντιμετωπίζονταν οι αντιδράσεις από τα συμφέροντα που εμποδίζουν αυτές τις μεταρρυθμίσεις εδώ και δεκαετίες και πώς θα εξασφαλιζόταν ένα επίπεδο πολιτικής και κοινωνικής συναίνεσης γύρω από κάθε ένα από αυτά τα θέματα, ώστε οι λύσεις να είναι βιώσιμες και μακροχρόνιες.
Αν και κανείς τους δεν το έθεσε με αυτόν τον τρόπο δημόσια, σε εκείνη τη συνάντηση οριοθετήθηκε ένα εθνικό μεταρρυθμιστικό πλάνο με στόχο να περάσουν όσο περισσότερα από τα πολιτικά δύσκολα θέματα όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, χωρίς να υποστεί σοβαρό πολιτικό κόστος κανένα από τα τρία κόμματα.
Αυτό που ακολούθησε δεν ήταν πρωτοφανές για τα διεθνή δεδομένα. Είχαν ξανασυμβεί τέτοιες προσπάθειες σχετικά
Η χώρα σταδιακά έστησε μια νέα πολιτική κουλτούρα, συναίνεσης, συνεννόησης, συμβιβασμών και υγιούς δημοκρατικού διαλόγου... Και μετά, ξύπνησα.
πρόσφατα σε άλλες δημοκρατίες, όπως την Ιρλανδία και την Πορτογαλία. Αλλά για την Ελλάδα ήταν κάτι που δεν είχε προηγούμενο. Βεβαίως, στην πραγματικότητα λίγα πράγματα έμοιαζαν να έχουν αλλάξει. Τα πολιτικά κόμματα εξακολουθούσαν να τσακώνονται, η γνώριμη αντιπαράθεση εξακολουθούσε να βράζει και για επιμέρους θέματα στα τηλεοπτικά παράθυρα, αλλά και ευρύτερα. Αλλά οι μεταρρυθμίσεις πέρασαν από τη Βουλή, οι αντιδράσεις από τα οργανωμένα συμφέροντα εκφράστηκαν, ακούστηκαν, ξεπεράστηκαν (και, τελικά, καθώς δεν υπήρχε καμία ισχυρή πολιτική δύναμη που να τις εργαλειοποιεί και να τις υποδαυλίζει, ξεχάστηκαν), οι μεταρρυθμίσεις υλοποιήθηκαν, η διεξαγωγή της πολιτικής κατά τα άλλα συνεχίστηκε κανονικά, στις επόμενες εκλογές η εξουσία άλλαξε χέρια, η επόμενη κυβέρνηση δεν ανέτρεψε όσα είχαν επιτευχθεί και, όταν χρειάστηκε, κάλεσε την αντιπολίτευση σε διαβούλευση και συνεργασία και έτσι η χώρα σταδιακά έστησε μια νέα πολιτική κουλτούρα, όχι ακραίας πόλωσης και zero sum φανατισμού, αλλά συναίνεσης, συνεννόησης, συμβιβασμών, αλληλεγγύης και υγιούς δημοκρατικού διαλόγου.
Και μετά, ξύπνησα.