Μια μεγάλη πολιτική τομή
To αποτέλεσμα είναι συγκλονιστικό. Η ηγεσία Τσίπρα και η πολιτική γραμμή που είχε επιλέξει ηττήθηκε συντριπτικά. Η εθνικιστική άκρα Δεξιά δεν έκανε κάποια εισβολή-έκπληξη στο σύστημα. Η όποια «αντισυστημική» δυναμική συγκεντρώθηκε στα αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ ή μάλλον στο συντηρητικό-ριζοσπαστικό ΚΚΕ. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η Νέα Δημοκρατία πέτυχαν μια στρατηγική νίκη στη βάση μιας ατζέντας τεχνοκρατικού μεταρρυθμισμού και σταθερότητας.
Το θέμα που αναδεικνύεται με τον εντονότερο τρόπο είναι η ζωτική ανάγκη μιας νέας αντιπολίτευσης, η ανασυγκρότηση μιας πολιτικής εναλλακτικής που θα αφήσει πίσω της την αλλοπρόσαλλη και δίχως ειρμό τακτική της σημερινής αξιωματικής αντιπολίτευσης. Η ιστορική συγκυρία διεθνώς έχει επαναφέρει την αξία της κοινωνικής προστασίας, της αλληλεγγύης και των ισχυρών θεσμών που μπορεί να ελέγξουν τα ασύδοτα συμφέροντα, την κρατική και ιδιωτική διαφθορά. Προφανώς η μεγάλη νίκη της κυβέρνησης, παρά τις κρίσεις και τη φθορά τεσσάρων χρόνων, είναι κυρίως υπόθεση των επιλογών του ΣΥΡΙΖΑ που εμφανίστηκε αναξιόπιστος τόσο προς το Κέντρο όσο και για τα πιο ριζοσπαστικά, αριστερά ακροατήρια.
Η απλή αναλογική προϋποθέτει στοιχειώδη προγραμματική σοβαρότητα και μια πολιτική κουλτούρα αντιπαλότητας και όχι εχθροπάθειας. Φαίνεται πως η πλειοψηφία δεν ήταν καθόλου διατεθειμένη να κατευθυνθεί προς μια αλλαγή που οι όροι της καθορίστηκαν από τις απόψεις ότι ζει έναν «εφιάλτη» ή μια «κόλαση». Το ερώτημα είναι αν στην επόμενη φάση της χώρας θα αποσαφηνιστεί το όριο μεταξύ της κυβερνώσας Κεντροδεξιάς (που διατηρεί μορφές πελατειακού και φθαρμένου «κομματικού-κρατικού» πλέγματος) και μιας αντιπολίτευσης που δεν μπορεί να συνυπάρξει με πολακισμούς, Αντώναρους, υποσχέσεις κολακείας προς όλους.
Το ΠΑΣΟΚ φαίνεται πως ανέκτησε μια αξιοσημείωτη δυναμική. Χρειάζεται να βαδίσει μακριά από τις συνταγές ΣΥΡΙΖΑ χωρίς όμως να χάσει την επικέντρωση στο νέο κοινωνικό ζήτημα και στην υπεράσπιση των θεσμών. Εύλογα, η εποχή των κρίσεων δεν μπορεί να κυβερνηθεί μονοσήμαντα και από μια μόνο παράταξη και ιδεολογική λογική. Πέρα από όλα τα άλλα, φαίνεται πως έρχεται πιο κοντά το τέλος της πολιτικής κουλτούρας της μνημονιακής εποχής, μια κουλτούρα που διατηρήθηκε με τεχνητά μέσα και τοξικά τεχνάσματα στη λάσπη των social media.