Τι κέρδισε;

Μέχρι να σχηματιστεί Βουλή δεν μπορούμε με αναλυτική σαφήνεια να πούμε ποιος κέρδισε. Μέχρι να εξαντληθούν οι εκλογικές δοκιμασίες στις οποίες υποβάλλει η απλή αναλογική το πολιτικό σύστημα είναι πρόωρο –αν και δελεαστικό– να αναζητούμε νικητές σε πρόσωπα. Iσως είναι προτιμότερο να προσαρμόσουμε το ερώτημα στην ασάφεια της πρωτεϊκής συνθήκης· να ερμηνεύσουμε τα μέχρι τώρα δεδομένα με το βλέμμα στραμμένο στους πολίτες και στις τάσεις που ανέδειξαν: Το θέμα δεν είναι ακόμη ποιος κέρδισε, αλλά ποια ιδέα κέρδισε. Ποιο αφήγημα έδειξαν οι εκλογείς να προτιμούν.

Oσο κι αν υποτιμήθηκε, όσο κι αν καταγγέλθηκε ως ψευδεπίγραφη από τους ανεπίληπτους θεματοφύλακες της θεσμικότητας, όσο κι αν χλευάστηκε ως μικροαστικός κομφορμισμός από τους ανικανοποίητους ριζοσπάστες, το βίωμα της κανονικότητας φαίνεται πως έχει πια στη συνείδηση των πολιτών κορυφαία σημασία. Ο κόσμος δεν τρέφει την ψευδαίσθηση πως όλα είναι ρόδινα. Κάθε άλλο· όμως έχει πλέον αποδεσμευθεί από τα υπαρξιακά βάρη της προηγούμενης δεκαετίας. Παράλληλα δεν έχει καμία διάθεση να τα τινάξει όλα στον αέρα. Οι προτεραιότητες πλέον δεν είναι περιπετειώδεις, αλλά στοιχειώδεις: Καλύτερη ζωή, καλύτερες δουλειές, καλύτεροι μισθοί, μια καθημερινότητα ατομικής ευημερίας και συλλογικής προόδου. Κι ενώ κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί έστω τα βασικά της περίφημης κανονικότητας, ήταν αναμενόμενο η προσοχή του εκλογικού σώματος να στραφεί σε αυτούς οι οποίοι τουλάχιστον τάσσονται υπέρ της, αντί εκείνων που δεν την οραματίζονται καν.

Η αντιπολιτευτική αδράνεια του ΣΥΡΙΖΑ, η προγραμματική του προχειρότητα, ο ερασιτεχνισμός στα οικονομικά και η απροθυμία του να ξεπεράσει ιδεολογικές και προσωπικές εμμονές καταγράφηκαν ως αδυναμία να διαβάσει την ανάγκη των πολιτών (κάθε πολιτικής απόχρωσης) για μια πραγματικότητα χωρίς συγκρούσεις και βαθυστόχαστα διακυβεύματα. Οι φωνές στον ακάλυπτο της πολυκατοικίας παράγουν στεντόρεια ηχώ, αλλά κουράζουν και δεν εμπνέουν εμπιστοσύνη. Από την άλλη, η σοβαρότητα στον πολιτικό λόγο του ΠΑΣΟΚ εκτιμήθηκε, το νεοαποκτηθέν χιούμορ του ΚΚΕ τόνωσε την επιδραστικότητά του, ενώ ακόμη και η Πλεύση Ελευθερίας απέδειξε ότι στο πολιτικό σκηνικό υπάρχει επιπλέον χώρος για την πολιτική αντισυμβατικότητα, αρκεί να μη στάζει φαρμάκι.

Παρά το σκάνδαλο των υποκλοπών και την τραγωδία των Τεμπών, παρά τις απανωτές εθνικές και υγειονομικές δοκιμασίες, παρά τη φυσική φθορά της τετραετούς διακυβέρνησης, η Ν.Δ. εξακολουθεί να γίνεται αντιληπτή από το εκλογικό σώμα ως ασφαλής επιλογή. Είναι ζήτημα ρεαλισμού και προταγμάτων ενός πληθυσμού που ωριμάζει μέσα από σπάνιες κρίσεις: Στην πολιτική, σημασία δεν έχουν οι συμπάθειες και οι αντιπάθειες, ούτε τα ιδεολογικά θέσφατα που γίνονται παγιωμένες ιδεοληψίες. Σημασία δεν έχουν καν τα λάθη. Η ουσία βρίσκεται στις καλές ιδέες: Νικητής βγαίνει αυτός που τις έχει και σκοπεύει να τις εφαρμόσει.