Βιβλίο, και τεχνολογία
Η αλματώδης εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης φέρνει τον κόσμο του βιβλίου διεθνώς αντιμέτωπο με την ανάγκη επαναπροσδιορισμού πολύ σοβαρών ζητημάτων: θέματα πνευματικών και ηθικών δικαιωμάτων των δημιουργών, θέματα δεοντολογίας και πρακτικής –από το αν και με ποιους κανόνες πρέπει να δηλώνονται πηγές βιβλιογραφίας μέχρι την έννοια της λογοκλοπής ή της παραχάραξης– θέματα προστασίας του χρήστη ως αποδέκτη κ.ά. Είναι πράγματα που ήδη συζητάμε διεθνώς και είναι εξαιρετικά επείγον αυτή η διεργασία να γίνει σε επίπεδο κρατικό, με ουσιαστικό και συνεχή τρόπο. Οι νέες προκλήσεις φέρνουν στην επιφάνεια πάγιες ανάγκες και παλιές αδυναμίες. Στην ελληνική περίπτωση, δεν θα κουραστούμε να επαναλαμβάνουμε πως υπάρχει επιτακτική ανάγκη αδιάλειπτης και ουσιαστικής συνεργασίας της πολιτείας και των φορέων, ανεξάρτητα από την εκάστοτε κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Και αν πρέπει να πούμε ένα πράγμα σήμερα, ίσως αυτό να είναι η τομή που χρειάζεται και μπορεί να επιχειρήσει η ελληνική κοινωνία διακόσια και δύο χρόνια μετά τη διακήρυξη της εθνικής μας υπόστασης: η συνέπεια και η συνέχεια του κράτους. Είτε πρόκειται για τον πολιτισμό (ενδεικτικές είναι οι περιπέτειες του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, του οποίου τα τελευταία σχέδια επανασύστασης παρακολουθεί ο κόσμος του βιβλίου ουσιαστικά εξ αποστάσεως), είτε πρόκειται για την παιδεία (το υπουργείο Παιδείας βρίσκεται στη φάση του σχεδιασμού μιας νέας μεταρρύθμισης με αιχμή του δόρατος το πολλαπλό σχολικό βιβλίο στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ένα εξαιρετικά σημαντικό και θετικό βήμα, που το προτείνει, όμως, με μια πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος που πάσχει στα πιο ουσιαστικά σημεία), είτε πρόκειται για την υγεία, την ανάπτυξη και την ασφάλεια των πολιτών.
κλασικής μουσικής προέρχεται από την πρωτεύουσα. Στο άμεσο μέλλον είναι υποχρέωσή μας και προτεραιότητα να θεσμοθετηθούν σταθεροί πόλοι δημιουργίας στην περιφέρεια, ώστε να μπορούν όλοι να προσεγγίσουν τη μεγάλη μουσική δημιουργία του κόσμου μας. Τα βήματα που έχουν ξεκινήσει όσον αφορά τη δημιουργία μουσικής ακαδημίας είναι κομβικής σημασίας και εύχομαι το σχέδιο να υλοποιηθεί συντομότατα, μετρώντας ήδη καθυστερήσεις δεκαετιών. Δεν μπορεί να μην παρατηρήσουμε ότι οι μεγάλοι μουσικοί θεσμοί (ΚΟΑ, ΚΟΘ, ΕΛΣ, ΜΜΑ) λειτουργούν πλέον σωστά και με θεσμική ασφάλεια, ωστόσο θα περίμενε κανείς σημαντικά βήματα και εκτός των θεσμών αυτών. Τραγικό παράδειγμα η ΚαμεράταΟρχήστρα των Φίλων της Μουσικής, η οποία παρά τη διεθνή αναγνώρισή της και τις τακτικές εμφανίσεις της στις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές σκηνές και στην κορυφή της διεθνούς δισκογραφίας, δεν κατάφερε ακόμη να βρει ούτε τη θεσμική υποστήριξη που της αξίζει ούτε τη θέση που της αρμόζει στα ελληνικά μουσικά πράγματα.
Είναι βέβαιο ότι η κλασική μουσική στην Ελλάδα αποτελεί (ή θα έπρεπε να αποτελεί) βασικό εξαγώγιμο πολιτιστικό προϊόν, κάτι που δεν συμβαίνει ακόμη. Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον ότι πολλοί Ελληνες μουσικοί διαπρέπουν διεθνώς, αλλά οι θεσμοί μας ακόμη
περιορίζονται εντός των τειχών. Ελπίζω σύντομα να προχωρήσουμε μπροστά με άλματα.