Ποιος (δεν) θα ψηφίσει τα μη κρατικά ΑΕΙ
Σε κρίσιμο πολιτικό σταυροδρόμι για Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ μπορεί να αναδειχθεί το νομοσχέδιο για τα μη κρατικά ΑΕΙ που, σύμφωνα με τον σχεδιασμό του Μεγάρου Μαξίμου, θα έρθει προς ψήφιση στη Βουλή το τρίτο δεκαήμερο του Φεβρουαρίου. Η κυβέρνηση προωθεί μια «ώριμη» μεταρρύθμιση με ευρεία κοινωνική αποδοχή, όπως προκύπτει από όλες τις μετρήσεις της κοινής γνώμης, στις οποίες υπέρ τάσσεται ποσοστό άνω του 50%. Ομως διατρέχει τον διπλό κίνδυνο να «χαθεί» η τρέχουσα εξεταστική περίοδος ή με επίκεντρο τις καταλήψεις να σημειωθεί κάποιο ακραίο περιστατικό βίας (βλέπε και το αναλυτικό ρεπορτάζ στις σελίδες 20-21). Ως διέξοδος αναφορικά με το πρώτο πρόβλημα συζητείται η λύση των τηλεξετάσεων, για τις οποίες πάντως εκφράζεται προβληματισμός, καθώς μπορεί, αντί της εκτόνωσης του φαινομένου, να οδηγήσουν σε καταλήψεις διαρκείας. Υπό το ανωτέρω πρίσμα, ήδη ακούγονται φωνές κριτικής, σύμφωνα με τις οποίες η κυβέρνηση καθυστέρησε να φέρει στη Βουλή το νομοσχέδιο, το οποίο θα έπρεπε να είχε ψηφιστεί σε πιο «ουδέτερο» χρόνο. Πάντως, κυβερνητικά στελέχη σημειώνουν πως η κριτική είναι έωλη, καθώς ένα τόσο εμβληματικό και ιδεολογικά φορτισμένο νομοσχέδιο θα προκαλούσε παρατεταμένες αντιδράσεις όποτε κι αν είχε κατατεθεί. Επίσης τονίζεται ότι η διαμόρφωση του νομοσχεδίου ήταν χρονοβόρος, καθώς άπτεται συνταγματικών θεμάτων που απαιτούσαν ιδιαίτερη προσοχή.
Δύσκολη πολιτική άσκηση αποτελεί η διαχείριση του νόμου για τα μη κρατικά ΑΕΙ και για το ΠΑΣΟΚ. Επί της αρχής η Χαριλάου Τρικούπη δεν είναι αντίθετη με την ίδρυση μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων. Ομως αποτελεί ερώτημα εάν θα ψηφίσει στην παρούσα φάση την πρόταση νόμου της Ν.Δ., ειδικά εάν κριθεί πως εμπεριέχει κάποια «κενά». Το ΠΑΣΟΚ θα πει «ναι» για τα ομόφυλα ζευγάρια και ακόμη ένα για τα ΑΕΙ μπορεί, σύμφωνα με κάποιους, να δημιουργήσει την εικόνα μιας «συμπολιτευόμενης αντιπολίτευσης» λίγους μήνες πριν από τις ευρωεκλογές. Παράλληλα, ο Ν. Ανδρουλάκης δέχεται εισηγήσεις μέχρι τις κάλπες του Ιουνίου να ακολουθήσει πιο αριστερόστροφη
ρητορική, ώστε να συμπιέσει εκλογικά τον ΣΥΡΙΖΑ και εν συνεχεία, αφού έχει κερδίσει οριστικά τη μάχη της Κεντροαριστεράς, να στραφεί προς το Κέντρο.
Οι παραλήπτες της επιστολικής
«Διπλό ταμείο» κάνουν τα κόμματα στον απόηχο της θεσμοθέτησης της ρύθμισης που ανοίγει τον δρόμο για χρήση της επιστολικής ψήφου από ψηφοφόρους εκτός αλλά και εντός Ελλάδας στις επερχόμενες ευρωεκλογές μόνο από τη Ν.Δ., καθώς ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ υπαναχώρησαν από το αρχικό «ναι» και καταψήφισαν μετά την κυβερνητική πρωτοβουλία να κατατεθεί τροπολογία που επέκτεινε το μέτρο και στις εθνικές εκλογές. Η κυβέρνηση είναι σαφές
πως με την κατάθεση της τροπολογίας έχασε την ευκαιρία να αποσπάσει τη θετική ψήφο των κομμάτων της αντιπολίτευσης, που θα την εμφάνιζε ικανή να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες που διαμορφώνουν ευρύτερες συναινέσεις. Οπως επισημαίνεται, σε επίπεδο τακτικής θα ήταν προτιμότερο να έλεγε πως με βάση την καταγραφόμενη ευρεία συναίνεση δεν καταθέτει μεν την επίμαχη τροπολογία –που δεδομένα συνιστούσε κοινοβουλευτικό ελιγμό–, αλλά χωρίς να αναμένει τις ευρωεκλογές προωθεί άμεσα νέο νομοσχέδιο για επέκταση της επιστολικής ψήφου στις εθνικές εκλογές. Στον αντίποδα, η Ν.Δ. έχει ως κέρδος ότι πλέον μπορεί να απευθύνεται στους Ελληνες του εξωτερικού, λέγοντας πως ήταν η μόνη που συνέβαλε ώστε να διευκολυνθεί η παρουσία τους στις κάλπες. Το κέρδος αυτό της Ν.Δ. καταγράφεται προφανώς ως ζημιά για ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ. Ομως, τα δύο κόμματα, με την επίκληση της τροπολογίας,
βρήκαν «διέξοδο» και δεν εμφανίστηκαν να προσφέρουν συναίνεση στην κυβέρνηση σε μια περίοδο που η πολιτική αντιπαράθεση οξύνεται ενόψει ευρωεκλογών. Πάντως, το δεύτερο – και κρισιμότερο– ταμείο θα γίνει στις 10 Ιουνίου, όταν θα καταστεί σαφές πόσο η επιστολική ψήφος επηρέασε το αποτέλεσμα της ευρωκάλπης. Ορισμένοι εκτιμούν πως το αποτύπωμα θα είναι μικρό, καθώς στις πρόσφατες εθνικές εκλογές ψήφισαν μόλις 18.000 Ελληνες του εξωτερικού. Αλλοι όμως κάνουν λόγο για συμμετοχή έως και 500.000 πρόσθετων ψηφοφόρων, εντός και εκτός Ελλάδας. Εάν αυτό συμβεί, ωφελημένη μπορεί να είναι η Ν.Δ. Το κυβερνών κόμμα εκτιμάται ότι έχει ισχυρότερη παρουσία στους αποδήμους. Ενώ στο εσωτερικό της χώρας την επιστολική ψήφο αναμένεται να αξιοποιήσουν περισσότερο τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, κατηγορία ψηφοφόρων στην οποία επίσης η Ν.Δ. έχει το προβάδισμα.
Καμπάνια για την Ούρσουλα
Από πολύ πιθανή έως «κλειδωμένη» θεωρείται η υποψηφιότητα της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για μια νέα θητεία ως επικεφαλής της Κομισιόν, εξέλιξη που θεωρείται ιδιαίτερα θετική από την Αθήνα. Μάλιστα, στη συνάντηση που είχαν την περασμένη εβδομάδα στο Νταβός οι Κυρ. Μητσοτάκης και Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κατά πληροφορίες συζήτησαν και τη νέα «αρχιτεκτονική» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Παράλληλα, η διεκδίκηση επανεκλογής της Γερμανίδας πολιτικού θα βάλει οριστικά τέλος στα σενάρια σύμφωνα με τα οποία ο πρωθυπουργός είναι πιθανόν να μετακινηθεί σε ευρωπαϊκό αξίωμα. Οπως αναφέρεται, η θέση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα μπορούσε να τον «ενδιαφέρει», καθώς συνοδεύεται από ευρείες και ουσιαστικές αρμοδιότητες. Αντιθέτως, εκείνη του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου –που μένει κενή, καθώς ο Σαρλ Μισέλ θα είναι υποψήφιος για την Ευρωβουλή– έχει περισσότερο «εθιμοτυπικό» χαρακτήρα (αναλυτικά οι προεκλογικοί διαγκωνισμοί για τα ευρωπαϊκά αξιώματα στη σελ. 14).
Πάντως, εάν οι πληροφορίες επιβεβαιωθούν και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν διεκδικήσει μια νέα θητεία, ο Κυρ. Μητσοτάκης θα στηρίξει ενεργά την υποψηφιότητά της, με τον ίδιο να έχει βαρύνοντα λόγο στο ΕΛΚ, καθώς η Ν.Δ. είναι το μεγαλύτερο κόμμα στους κόλπους του. Ο πρωθυπουργός είχε, όπως λέγεται, πολύ καλή συνεργασία με την πρόεδρο της Κομισιόν σε κρίσιμες καμπές της προηγούμενης τετραετίας, όπως η κρίση στον Εβρο, ενώ μόλις τον περασμένο Σεπτέμβριο η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη διασφάλιση βοήθειας ύψους 2,2 δισ. για μέτρα στήριξης μετά τις καταστροφικές πλημμύρες στη Θεσσαλία. Παράλληλα και σε προσωπικό επίπεδο οι σχέσεις τους είναι εξαιρετικές, καθώς τη φιλοξένησε το καλοκαίρι στα Χανιά.