Η θεά Αθηνά της οδού Αθηναΐδος
Από την πλατεία Συντάγματος ώς την οδό Αθηνάς υπάρχει αυτή η μακρά, στενή οδός, που αλλάζει τέσσερις φορές όνομα. Η Καραγεώργη της Σερβίας, γίνεται Περικλέους (μετά τη Λέκκα) και μετά την Ευαγγελιστρίας γίνεται Αθηναΐδος για να μετονομαστεί και πάλι σε Αγίας Ειρήνης μετά την Αιόλου. Μια χαρακιά στον ιστό της Αθήνας.
Περπατάς πάνω-κάτω, σε πεζοδρόμιο και οδόστρωμα, και είναι όλα τόσο στενά όσο και πυκνά. Αλλά εκεί, στον περίγυρο της Αγίας Ειρήνης, που παρά τον βόμβο και την πολυκοσμία, υψώνεται ο ναός επιβλητικός για να μας θυμίσει πού βρισκόμαστε, για να μας δώσει μια πυξίδα ιστορικού προσανατολισμού και για να μας υπενθυμίσει το αιώνιο πέρα από το στιγμιαίο, υπάρχει η Αθήνα. Η Αθήνα όπως εμφανίζεται πρώτα στον νου και την ψυχή και μετά στο βλέμμα.
Εκεί γύρω στην Αγία Ειρήνη, υπάρχει σε μια από τις ωραιότερες προσόψεις της παλιάς Αθήνας, μια θεά Αθηνά. Θα την δείτε στην οδό Αθηναΐδος 10, λίγο
πριν από την Αιόλου. Στρέφεται προς την πλατεία της Αγίας Ειρήνης και είναι το κεντρικό θέμα του ωραιότερου ίσως νεοκλασικού κτιρίου της περιοχής, όπου στεγάζεται το ξενοδοχείο Athens 1890. Κάθε φορά, θα σηκώσω το βλέμμα να δω την Αθηνά. Και είναι μια σπάνια Αθηνά. Διαφέρει από την Αθηνά της Ακαδημίας Αθηνών ή την Αθηνά του παλαιού Αρσακείου, νυν Συμβούλιο της Επικρατείας.
Είναι η Αθηνά που εμπνέεται από την Αθηνά της Βαρβακείου, όπως λέγεται χωρίς επιστημονική βάση, απλώς για να μας θυμίσει αυτόν τον τύπο της θεάς που βρέθηκε κοντά στο παλαιό (και οριστικά χαμένο) κτίριο της Βαρβακείου Σχολής, στην οδό Αθηνάς, το 1880. Είναι μια Αθηνά με περικεφαλαία στολισμένη με άλογα, και εδώ στην πρόσοψη της οδού Αθηναΐδος βλέπουμε μια προσαρμογή και μια ελεύθερη και συγκινητική συνομιλία με το ιστορικό υπέδαφος της πόλης και τη διαχρονική ισχύ των ιερών συμβόλων.
Θα είχε ενδιαφέρον μια συλλογή
από τους διάφορους τύπους της θεάς Αθηνάς και άλλων θεοτήτων, σε ποικίλες εκδοχές σε σπίτια της Αθήνας, στη λαϊκή τέχνη, στη λόγια και στην πηγαία ανάγκη μνημόνευσης και σύνδεσης. Στην οδό Αθηναΐδος, η Αθηνά στην πρόσοψη, κάτω από ένα μπαλκόνι με σφίγγες και μουσική λύρα, αφηγείται ιστορίες για την αστική συγκρότηση της Αθήνας, στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, όταν η κοινωνική κινητικότητα και η οικονομική ελευθερία άλλαζαν τον κόσμο. Αυτό το κτίριο που βλέπουμε είναι η επαυξημένη εκδοχή της δεύτερης γενιάς των κτητόρων. Στη διάρκεια της αθηναϊκής μπελ επόκ ψήλωσαν και κόσμησαν το κτίριο και το μετέτρεψαν σε ένα μικρό αθηναϊκό παλάτσο.
Πίσω από την ιστορία αυτής της θαυμάσιας πρόσοψης βρίσκεται η προσωπικότητα του Θεμιστοκλή Μιχαλόπουλου. Ο πατέρας του ήταν έμπορος μετάξης από τη Σπάρτη και η μητέρα του, κόρη αγωνιστή της Επανάστασης. Με αυτό το οικογενειακό
παρελθόν, το σπίτι με την Αθηνά στο πλάι της Αγίας Ειρήνης μας θυμίζει τις διαδρομές των ανθρώπων αυτής της πόλης. Ο Θεμιστοκλής Μιχαλόπουλος, σύμφωνα με την έρευνα του κ. Αριστείδη Βουράκη, δεν ήταν ένας τυχαίος άνθρωπος. Ηταν ιδιαίτερα καλλιεργημένος και πνευματικά ενεργός. Συνέταξε το Νέο Ελληνικό Αλφαβητάριο του 1892 (τυπωμένο στο εν Αθήναις τυπογραφείο του Ανέστη Κωνσταντινίδη) και αργότερα υπήρξε για ένα διάστημα παιδαγωγός των τότε βασιλοπαίδων, και μετέπειτα βασιλέων Γεωργίου Β΄ και Αλεξάνδρου. Το 1905 εξέδωσε το «Περί της ευρυτέρας διαδόσεως της Δημοτικής Εκπαιδεύσεως και περί παιδεύσεως των υπερβεβηκότων την σχολικήν ηλικίαν αγραμμάτων». Το 1910 είχε εκλεγεί βουλευτής Αττικοβοιωτίας.
Ιστορίες ανθρώπων θαμμένες σε στρώματα μνήμης και λήθης. Η θεά Αθηνά στην πρόσοψη της οδού Αθηναΐδος μας υπενθυμίζει πως αυτή η πόλη έχει συνέχεια.