Ενισχύουν τα μπλόκα οι αγρότες
Το εκρηκτικό μείγμα πίσω από τις κινητοποιήσεις στους δρόμους της Ελλάδας
Ολο και περισσότερα τρακτέρ και αγροτικά μηχανήματα συγκεντρώνονται σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, με τους αγρότες να διατρανώνουν ότι ο αγώνας τους είναι θέμα επιβίωσης. Αιχμή του δόρατος η Θεσσαλία, ο παραγωγικός τομέας της οποίας δεν έχει ακόμη συνέλθει μετά τις καταστροφικές πλημμύρες. Παραμονές της νέας σποράς, πολλοί αγρότες της περιοχής δεν έχουν χρήματα για να καλύψουν τα καθημερινά τους έξοδα, και βέβαια δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να επενδύσουν σε σπόρους και λιπάσματα.
Η τρέχουσα οικονομική συγκυρία (πληθωρισμός και ενεργειακό κόστος) σε συνδυασμό με την αργή ανταπόκριση του κυβερνητικού μηχανισμού σε επείγουσες ανάγκες που έχουν προκύψει, αλλά και την απροθυμία (ή και αδυναμία) των αγροτών να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες έχουν δημιουργήσει ένα εκρηκτικό μείγμα που ξεσπάει στους δρόμους.
Η κυβέρνηση σε μια προσπάθεια στήριξης του πρωτογενούς τομέα ανακοίνωσε ότι η χρηματοδότηση για τους νέους αγρότες μέσω του αντίστοιχου προγράμματος θα φθάσει στις 30.000-40.000 ευρώ. Παράλληλα, χθες ο υπουργός Ενέργειας Θεόδωρος Σκυλακάκης ανακοίνωσε ότι για όσους επλήγησαν από την κακοκαιρία «Daniel» θα ισχύσει πλήρης αναστολή πληρωμών για δύο χρόνια. Ταυτόχρονα προβλέπεται παροχή ρεύματος και πενταετής ρύθμιση των οφειλών στο ρεύμα, συμπεριλαμβανομένων και των παλαιών οφειλών, με μηδενικό επιτόκιο.
Οι αλλαγές
Η εφαρμογή της νέας ΚΑΠ (Κοινή Αγροτική Πολιτική) που ξεκίνησε φέτος έχει προκαλέσει δραστική μείωση του εισοδήματός τους, σύμφωνα με τους αγρότες. Ωστόσο, ο Στάθης Κλωνάρης, καθηγητής του Τμήματος Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλος της επιτροπής σύνταξης του εθνικού σχεδίου για τη νέα ΚΑΠ, εξηγεί ότι στην πράξη οι αγρότες μπορούν να εισπράξουν και όσα εισέπρατταν εφόσον προσαρμοστούν στις αλλαγές που απαιτούνται. «Τα χρήματα της ΚΑΠ στο σύνολο της χώρας είναι τα ίδια, 2 δισ. παίρναμε την περίοδο 2014-2020, τα ίδια παίρνουμε και τώρα. Μάλιστα είμαστε η μοναδική χώρα της Ε.Ε. που κατάφερε να μη μειωθεί η χρηματοδότησή της. Εχει αλλάξει απλώς ο τρόπος που δίδονται τα χρήματα, η νέα πολιτική είναι πιο απαιτητική και χρειάζεται χρόνος προσαρμογής. Οι αγρότες απαιτείται να κάνουν πράγματα για να πάρουν τα χρήματα», τονίζει. «Είναι αναμενόμενο να φοβούνται ότι δεν θα τα καταφέρουν και έτσι θα μειωθεί το εισόδημά τους», σημειώνει.
Πρόκειται για το «πρασίνισμα» των μέτρων, δηλαδή, που προβλέπει η νέα ΚΑΠ και αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος, τα οποία θα πρέπει να εφαρμόσουν όλοι οι αγρότες προκειμένου να λάβουν το τελευταίο 1/3 από την ενιαία ενίσχυση που λάμβαναν τα προηγούμενα χρόνια. Για όλες τις καλλιέργειες έχουν προβλεφθεί «οικολογικά σχήματα», όπως ένταξη στρεμμάτων στη βιολογική γεωργία, εναλλαγή καλλιεργειών, διαχειριστικά σχέδια για
την εφαρμογή περισσότερο φιλικών προς το περιβάλλον σκευασμάτων όπως οι βιοδιεγέρτες κ.ά. «Ηδη οι αγρότες έχουν εφαρμόσει πολλά από αυτά, ωστόσο πρέπει να πραγματοποιηθούν έλεγχοι για να δοθούν τα χρήματα», εξηγεί ο κ. Κλωνάρης.
Παραδέχεται, όμως, ότι και το ίδιο το κράτος άργησε να προσαρμοστεί καθώς οι εφαρμοστικές εγκύκλιοι βγήκαν μόλις το καλοκαίρι, οπότε άργησαν οι δηλώσεις των αγροτών και άργησαν και οι πληρωμές. Πάντως, τα χρήματα για τα οικολογικά σχήματα θα δοθούν τον Μάρτιο, αναφέρουν πηγές του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. «Χρειάζονται μέτρα για την προστασία του κλίματος. Χρειάζονται αλλαγές στο παραγωγικό μοντέλο, είναι δύσκολο, αλλά αυτός είναι ο μόνος δρόμος που έχουμε. Αλλιώς θα οδηγηθούμε σε επισιτιστική επισφάλεια και κάθε χρόνο θα χρειάζονται αποζημιώσεις για τη μείωση της παραγωγής εξαιτίας του κλίματος», συμπληρώνει ο κ. Κλωνάρης.
Στη Θεσσαλία
Οσον αφορά τις αποζημιώσεις στη Θεσσαλία, ο υφυπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Χρήστος Τριαντόπουλος, τόνισε ότι «δεν υπάρχει
αγρότης που δεν έχει πάρει μια πρώτη αρωγή». Ομως, όταν το σπίτι σου, τα χωράφια σου και τα μηχανήματά σου έχουν καταστραφεί, οι 6.000 ευρώ που δόθηκαν ως πρώτη βοήθεια τέσσερις μήνες μετά δεν φτάνουν. Οπως τονίζεται από την κυβέρνηση, η διαδικασία των αποζημιώσεων είναι σε εξέλιξη, ωστόσο από τον Νοέμβριο που έκλεισε το σύστημα των αιτήσεων έχουν δοθεί προκαταβολές για την απώλεια φυτικής παραγωγής και ζωικού κεφαλαίου, αλλά υπολείπεται ένα ποσοστό της τάξης του 30%-40% για την εξόφληση. Η καταβολή της εξόφλησης των αποζημιώσεων αναμένεται να πραγματοποιηθεί έως το τέλος Ιουνίου, σύμφωνα με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
Την ίδια στιγμή, και ενώ τα χρήματα αργούν, όπως αναφέρουν οι εκπρόσωποι των αγροτών δεν έχουν τη δυνατότητα να προχωρήσουν σε αγορές νέων εφοδίων το επόμενο χρονικό διάστημα. Τα έσοδα από τις πωλήσεις των προϊόντων τους είναι χαμηλά, ενώ τα έξοδα για την καλλιέργεια υψηλά. Οπως επισημαίνει ο κ. Κλωνάρης, οι τιμές των αγροτικών προϊόντων, οι οποίες είχαν ανέβει το 2022, έχουν πέσει στα προηγούμενα επίπεδα, χωρίς ωστόσο να έχουν μειωθεί οι τιμές για τους καταναλωτές.
Αργή ανταπόκριση του κυβερνητικού μηχανισμού σε επείγουσες ανάγκες και απροθυμία ή αδυναμία των αγροτών να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες.