Και οι μηχανές θα μελαγχολούν;

Ονομάζεται AlphaFold και είναι εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης που ανέπτυξε η λονδρέζικη εταιρεία DeepMind.

Σύμφωνα με το Scientific American, το AlphaFold πρόσφατα τιμήθηκε με το βραβείο Breakthrough, που συνοδεύεται από το σεβαστό ποσό των τριών εκατ. δολαρίων. Το πρόγραμμα προέβλεψε τη δομή σχεδόν κάθε γνωστής πρωτεΐνης που υπάρχει πάνω στον πλανήτη. Η φαρμακευτική βιομηχανία χρησιμοποιεί αυτές τις δομές προκειμένου να σχεδιάζει φάρμακα τα οποία αλληλοεπιδρούν με συγκεκριμένες πρωτεΐνες που σχετίζονται με ασθένειες.

Πριν από την έλευση της τεχνητής νοημοσύνης, η διαδικασία μέσω της οποίας «στοχοποιούνταν» πρωτεΐνες για τέτοιους σκοπούς μπορούσε να τραβήξει για χρόνια. Το AlphaFold, σύμφωνα

πάντοτε με το έγκυρο αμερικανικό επιστημονικό έντυπο, έχει αναγνωρίσει εκατοντάδες χιλιάδες δομές νέων πιθανών ψυχεδελικών μορίων, τα οποία θα μπορούσαν να αναπτύξουν νέους τύπους αντικαταθλιπτικών φαρμάκων.

Αυτή τη στιγμή, στην επιστημονική κοινότητα που σχετίζεται με τον συγκεκριμένο κλάδο επικρατεί ενθουσιασμός για τις δυνατότητες που ανοίγονται στη φαρμακευτική καταπολέμηση της κατάθλιψης.

Καλά νέα τα παραπάνω; Σαφώς. Και προέρχονται από το «καυτό» πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης, η οποία τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας της αλματώδους

ανάπτυξής της, έχει συνδεθεί με τα πλέον δυστοπικά, αν όχι εφιαλτικά, σενάρια για το μέλλον του ανθρώπου.

Το θέμα είναι ότι λέγοντας «τεχνητή νοημοσύνη», ο ανθρώπινος νους πηγαίνει αμέσως σε μηχανές με συνείδηση, με μνήμη, με αισθήματα. Ομως, το έχουμε ξαναπεί, η τεχνητή νοημοσύνη βρίσκεται ήδη εδώ πολύ πριν φτάσουμε στην πολυσυζητημένη «μοναδικότητα» (singularity στα αγγλικά), που σηματοδοτεί ακριβώς αυτό το πέρασμα σε ένα ον με συνείδηση, όπως ο άνθρωπος.

Ενα καλό ερώτημα εδώ – προσφέρεται για φιλοσόφους και συγγραφείς μυθοπλασίας–

είναι το εξής: αν μια μηχανή φτάσει στο singularity και άρα έχει συνείδηση και αισθήματα, θα μελαγχολεί και αυτή; Το μακρινό 1968, ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ και ο Αρθουρ Κλαρκ είχαν οραματιστεί στην ταινία «2001: Οδύσσεια του Διαστήματος» έναν υπερυπολογιστή, τον ΧΑΛ 9000, ο οποίος φοβόταν τον θάνατο. Στη συνέχεια της ταινίας-θρύλου, το «2010: Το έτος της παγκόσμιας συμφιλίωσης», που ο Πίτερ Χάιαμς γύρισε το 1984, ένας τέτοιος υπολογιστής που ξέρει πως θα τον σβήσουν, ρωτάει τους ανθρώπους: «Θα μπορώ να ονειρεύομαι;» Η απάντηση ήταν αρνητική...

Είναι εύλογο να αναρωτηθεί κάποιος, εφόσον κάποτε οι μηχανές γίνουν σαν τους ανθρώπους, θα υποφέρουν και αυτές από κατάθλιψη; Αν ναι, πώς θα θεραπεύονται;