Το μακρόσυρτο ελληνοτουρκικό τανγκό
Οι αμερικανικές ασκήσεις ισορροπίας, όπως αυτές προέκυψαν –πλέον οφθαλμοφανώς ακόμα και για τους πιο «σεμνότυφους» αναλυτές– με την παράλληλη προώθηση των πακέτων F-35 για την Ελλάδα και F-16 για την Τουρκία, προδίδουν την παραδοσιακή ανησυχία της Ουάσιγκτον σε κάθε αργόσυρτο παζάρι με την Αγκυρα που έχει στο επίκεντρο ένα ερώτημα: Μήπως στην επόμενη φάση του το εκκρεμές θα δείξει την Τουρκία να παλινδρομεί μακριά από τη Δύση. Ουδείς μπορεί να απαντήσει με ασφάλεια, γι' αυτό και η αμερικανική κυβέρνηση προσπαθεί να μειώσει το ρίσκο ακόμα και αν αυτό σημαίνει ότι μπορεί να ανεχθεί από την Τουρκία περίπου τα πάντα.
Η επιμελής προσπάθεια της τουρκικής διπλωματίας να επιτυγχάνει πολλές φορές αυτή τη χρυσή ισορροπία, συνομιλώντας ταυτόχρονα με την Ουάσιγκτον, τη Μόσχα και την Τεχεράνη, αποτελεί παρακαταθήκη του Κεμάλ Ατατούρκ, με την οποία ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν φαίνεται να αισθάνεται πάντα άνετα. Αν και ώθησε πολλές φορές τα πράγματα στα άκρα, δεν έκανε το καθοριστικό βήμα, ώστε να τη σπρώξει στον γκρεμό.
Δυστυχώς για την Ελλάδα αυτή η γενική φόρμουλα της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής δεν φαίνεται να βρίσκει εφαρμογή στα ελληνοτουρκικά παρά μόνον στο πλαίσιο
του ατέρμονος παζαριού της Αγκυρας με ό,τι αντιλαμβάνεται κάθε φορά ως Δύση: τις ΗΠΑ, την Ε.Ε., το Βερολίνο, το Παρίσι. Προφανώς για την Ελλάδα δεν υπάρχει ανάλογη ελευθερία κινήσεων, καθώς μια δημοκρατία δυτικού τύπου έχει περιορισμούς οι οποίοι είναι άγνωστοι στα αυταρχικά καθεστώτα. Στην πραγματικότητα η γεωπολιτική κατάσταση, η οποία επιδεινώνεται διαρκώς (πόλεμοι σε όλη την ευρεία περιφέρεια βόρεια, ανατολικά και νότια της Ελλάδας), φέρνει με ολοένα και μεγαλύτερη ένταση την Ελλάδα αντιμέτωπη με το δίλημμα του «προμαχώνα της Δύσης». Για χρόνια η ελληνική διπλωματία, κινούμενη λογικά, διασφάλιζε τις ισορροπίες μέσα από το ΝΑΤΟ, αλλά και την ευρωπαϊκή διάσταση της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, η οποία υπαγόρευε διεκδικήσεις δίχως ρήξεις. Δεδομένης της αργής αλλά ορατής ροπής της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής προς πολλές και μικρές ρήξεις (όπως η Αθήνα διαπίστωσε με οδυνηρό τρόπο τον Νοέμβριο του 2019, όταν συνήφθη το περίφημο τουρκολιβυκό μνημόνιο), η Ελλάδα πρέπει να αναζητά τρόπους παράκαμψης των τουρκικών πρωτοβουλιών. Οπως έγινε τον Αύγουστο του 2020, όταν η Ελλάδα, σε γνώση και της αμερικανικής διοίκησης, υπέγραψε τη συμφωνία με την Αίγυπτο που ακύρωνε το τουρκολιβυκό. Θα βρεθούμε ξανά ενώπιον τέτοιων διλημμάτων, ας είμαστε έτοιμοι.