Οι μεγάλες προσδοκίες των ιδιοκτητών και η στροφή στα εξοχικά
Περισσότερο από εμφανές είναι το «αποτύπωμα» του προγράμματος της «χρυσής βίζας» στην αγορά κατοικίας τα τελευταία χρόνια λόγω του μεγάλου επενδυτικού ενδιαφέροντος. Στελέχη της αγοράς ακινήτων επισημαίνουν ότι ο βασικότερος λόγος που συμβαίνει αυτό, πέραν ασφαλώς της οικονομικής ανάκαμψης της χώρας, είναι το γεγονός ότι το ελληνικό πρόγραμμα είναι το φθηνότερο στην Ευρώπη, ιδίως ανάμεσα στις μεσογειακές χώρες, που παρουσιάζουν και τη μεγαλύτερη ζήτηση μεταξύ των επενδυτών.
Ταυτόχρονα, η αύξηση των ενοικίων αλλά και η απήχηση των βραχυχρόνιων μισθώσεων έχουν δημιουργήσει τις προϋποθέσεις ώστε πολλά ακίνητα να έχουν πλέον επενδυτικό χαρακτήρα, στοιχείο που αποζητούν οι περισσότεροι επενδυτές. Από την άλλη πλευρά, όμως, ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει το γεγονός ότι σε όποιες περιοχές δημιουργούνται συνθήκες αύξησης της ζήτησης από το εξωτερικό, παρατηρείται και το φαινόμενο της απότομης αύξησης των ζητούμενων τιμών πώλησης (συχνά και ενοικίασης) από πολλούς ιδιοκτήτες που θεωρούν ότι το ακίνητό τους είναι κατάλληλο για επένδυση.
Το γεγονός αυτό δημιουργεί στρεβλώσεις στην αγορά και σήμερα, που η ζήτηση και από τους Ελληνες έχει επιστρέψει, λειτουργεί ως «ανάχωμα» στην εύρεση στέγης για πολλούς λόγω των υπερβολικών προσδοκιών που έχουν καλλιεργηθεί σε μερίδα ιδιοκτητών. Οπως εξηγούσε πρόσφατα στέλεχος της αγοράς, «στον Πειραιά, π.χ., μόλις ξεκίνησε η εφαρμογή των αλλαγών στη “χρυσή βίζα”, από την 1η Αυγούστου 2023 και μετά, οι τιμές εκτοξεύθηκαν κατά 30%40%, με αποτέλεσμα να πολλαπλασιαστούν τα διαμερίσματα με αρχική ζητούμενη τιμή ύψους 250.000 ευρώ».
Παράλληλα, ακόμη μία κριτική που συχνά επισημαίνεται αφορά το ότι πολλά από τα σπίτια που αγοράζονται με στόχο την εξασφάλιση άδειας παραμονής μένουν άδεια και αχρησιμοποίητα ή μεταπωλούνται έπειτα από κάποια χρόνια, χωρίς να ανανεωθεί καν η άδεια παραμονής.
Στελέχη που δραστηριοποιούνται στον τομέα της επενδυτικής μετανάστευσης σημειώνουν γι' αυτό το ζήτημα ότι οι περιπτώσεις όπου έχουν γίνει μεταπωλήσεις με σκοπό το κέρδος είναι περιορισμένες σε αριθμό και παρατηρήθηκαν κυρίως την περίοδο 2019-2020, όταν κάποιοι ξένοι επενδυτές που είχαν τοποθετηθεί στην ελληνική αγορά μεσούσης της κρίσης, την περίοδο 2015-2017, αγοράζοντας πολύ φθηνά, προτίμησαν να εξαργυρώσουν τα κέρδη τους.
Σε αυτό συνέτεινε και η υγειονομική κρίση, καθώς απαγορεύθηκαν τα ταξίδια για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθιστώντας ιδιαίτερα δύσκολη τη μετακίνηση, ιδίως στους πολίτες χωρών εκτός Ε.Ε. Σήμερα οι συνθήκες είναι διαφορετικές και η πλειονότητα
των αγοραστών από το εξωτερικό αναζητεί ακίνητα για εκμετάλλευση και όχι για να τα κρατάει κλειστά ή να τα μεταπωλήσει έπειτα από κάποια χρόνια.
Εν τω μεταξύ, το τελευταίο διάστημα όλο και περισσότεροι ξένοι επενδυτές ακινήτων μέσω του προγράμματος της «χρυσής βίζας» έχουν αρχίσει να στρέφονται και στην αγορά εξοχικών κατοικιών. Το χαμηλότερο επενδυτικό «κατώφλι» των 250.000 ευρώ –συγκριτικά, π.χ., με την απόκτηση κατοικίας στο κέντρο της Αθήνας ή τα νότια προάστια, όπου πλέον το όριο έχει αυξηθεί στις 500.000 ευρώ–
αποτελεί το βασικότερο δέλεαρ. Παράλληλα, όμως, σημαντικός λόγος είναι και η απόδοση που μπορεί να έχει ο εκάστοτε επενδυτής από την εκμετάλλευση του εξοχικού του κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, αλλά και το ότι έχει πλέον και μια κατοικία για τις διακοπές του.
Η τάση αυτή έχει ξεκινήσει να γίνεται αντιληπτή στην αγορά εξοχικής κατοικίας, σύμφωνα με την Elxis, εταιρεία η οποία ειδικεύεται σε πωλήσεις εξοχικών σε ξένους αγοραστές, ιδίως από τις αγορές της Δυτικής και της Βόρειας Ευρώπης. Οπως εξηγεί στην «Κ» ο κ. Γιώργος Γαβριηλίδης, διευθύνων σύμβουλος της Elxis, «η στροφή περισσότερων επενδυτών στην αγορά εξοχικών κατοικιών οφείλεται στις αλλαγές που έγιναν στο πρόγραμμα της “χρυσής βίζας”. Μετά την αύξηση των ορίων, ιδίως στην Αττική, αλλά και σε Μύκονο και Σαντορίνη, βλέπουμε ότι όσοι επιθυμούσαν να αποκτήσουν άδεια παραμονής μέσω του προγράμματος έχουν αρχίσει να στρέφονται σε προορισμούς εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων». Σύμφωνα με τον κ. Γαβριηλίδη, μεγάλοι κερδισμένοι είναι σημεία με εξοχικά ακίνητα που βρίσκονται κοντά ή γύρω από τα αστικά κέντρα, σε προορισμούς όπως η Ρόδος, η Κρήτη και η Χαλκιδική.
Κύριοι εκφραστές αυτής της ζήτησης είναι άνθρωποι από τις ΗΠΑ, τη Μεγάλη Βρετανία, τον Καναδά και το Ισραήλ. Ηδη, με βάση τα στοιχεία του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, οι άδειες προς πολίτες από τις ΗΠΑ, μεταξύ των οποίων και αρκετοί ομογενείς δεύτερης και τρίτης γενιάς, έχουν αυξηθεί κατά 47,5% κατά την περίοδο από τις αρχές του 2023 έως και το τέλος Νοεμβρίου. Αύξηση κατά 77,8% καταγράφουν και οι άδειες προς πολίτες από τη Μεγάλη Βρετανία, από 208 σε 370 στο τέλος Νοεμβρίου, νούμερα που προβλέπεται να αυξηθούν κατακόρυφα όταν ολοκληρωθεί η επεξεργασία των χιλιάδων εκκρεμών αιτήσεων από τις υπηρεσίες του υπουργείου.
Το ελληνικό πρόγραμμα παροχής άδειας παραμονής μέσω αγοράς ακινήτου είναι το φθηνότερο στην Ευρώπη, ιδίως ανάμεσα στις μεσογειακές χώρες.