Η πολιτική της Κίνας οδηγεί σε νέους εμπορικούς πολέμους

Η ελβετική βιομηχανία φωτοβολταϊκών Meyer Burger αντιμετωπίζει επιθετικό ανταγωνισμό από την Κίνα και προειδοποιεί ότι ίσως αναγκαστεί να κλείσει τη ζημιογόνο μονάδα της στη Γερμανία εάν δεν την ενισχύσει η κυβέρνηση. «Οι κινεζικές βιομηχανίες εξάγουν στην Ευρώπη τα προϊόντα τους επίτηδες σε τιμές κάτω του κόστους παραγωγής», τονίζει ο Γκίντερ Ερφουρτ, διευθύνων σύμβουλος της ελβετικής εταιρείας, και διευκρινίζει ότι «η Κίνα επιδοτούσε επί χρόνια τον κλάδο των φωτοβολταϊκών με εκατοντάδες δισ. δολ.». Η Κίνα έχει κατακλύσει την Ε.Ε. με φθηνά προϊόντα, γι' αυτό και ανοίγει νέο μέτωπο στον εμπορικό πόλεμο της Δύσης με το Πεκίνο, που άρχισε το 2018 όταν η Ουάσιγκτον επέβαλε σειρά δασμών στα κινεζικά προϊόντα.

Η εμπορική πολιτική των Βρυξελλών παίρνει έτσι όλο και περισσότερα χαρακτηριστικά προστατευτισμού έναντι του

αναπτυξιακού μοντέλου της Κίνας. Το περασμένο έτος, τα στελέχη της κινεζικής ηγεσίας διαλαλούσαν την πρόθεσή τους να αναγάγουν την εγχώρια ζήτηση σε πρωταρχικό μοχλό ανάπτυξης και να περιορίσουν τη μακροχρόνια εξάρτηση της κινεζικής οικονομίας από τις υποδομές και την αγορά ακινήτων. Στην πραγματικότητα, όμως, το Πεκίνο μετέφερε πόρους από τα ακίνητα στη μεταποίηση αντί για τα νοικοκυριά. Ενέτεινε, έτσι, την ανησυχία για την πλεονασματική παραγωγή, που επιδείνωσε τον αποπληθωρισμό στις τιμές εργοστασίου και προκάλεσε τις έρευνες της Ε.Ε. στον κινεζικό τομέα ηλεκτροκίνητων οχημάτων. Οπως επισημαίνει ο Πασκάλ Λαμί, πρώην επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και νυν διακεκριμένος καθηγητής στην China Europe International Business School, η στάση της Κίνας οδηγεί σε όλο και περισσότερους εμπορικούς πολέμους.

«Εχουμε συνειδητοποιήσει ότι πρόκειται για διαρθρωτικό πρόβλημα», τονίζει ο κ. Λαμί και εξηγεί ότι «μέρος του παραγωγικού συστήματος της Κίνας δεν καθοδηγείται από την αγορά, αλλά από τις επενδύσεις που αποφασίζει το Πεκίνο». Αυτό το αναπτυξιακό μοντέλο που βασίζεται στις επενδύσεις έχει οδηγήσει στο πλεόνασμα παραγωγής του μεγαλύτερων βιομηχανικών κλάδων της Κίνας όπως ο χάλυβας και πιο προσφάτως τα ηλεκτροκίνητα οχήματα και τα προϊόντα υψηλής τεχνολογίας. Και οι εμπορικοί εταίροι της Κίνας αντεπιτίθενται. Η Ουάσιγκτον επέβαλε δασμούς στα κινεζικά προϊόντα, ενώ επιχειρεί να απομονώσει την κινεζική βιομηχανία μικροεπεξεργαστών ώστε να επιβραδύνει την τεχνολογική και στρατιωτική της πρόοδο. Και ταυτοχρόνως, ενισχύει τις επενδύσεις στις υποδομές της χώρας και στις βιομηχανίες της. Η Economist Intelligence Unit προβλέπει πως το 2027 η παραγωγή μπαταριών της Κίνας θα είναι υπερτετραπλάσια της ζήτησης, καθώς εξακολουθεί να αναπτύσσεται ο κλάδος των ηλεκτροκίνητων οχημάτων.

Την ίδια στιγμή, οι Βρυξέλλες προσπαθούν να περιορίσουν την εξάρτηση της Ε.Ε. από την Κίνα σε πρώτες ύλες και προϊόντα που απαιτούνται για την πράσινη μετάβαση. Τον Σεπτέμβριο, η Ινδία επέβαλε ορισμένους δασμούς σε κάποια προϊόντα χάλυβα της Κίνας.

Ορισμένοι οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι η επιλογή του Πεκίνου να μεταφέρει πόρους στον μεταποιητικό τομέα στοχεύει κυρίως στο να εξάγει εφεξής προϊόντα υψηλότερης προστιθέμενης αξίας και όχι μεγαλύτερο όγκο προϊόντων. Ο Σία Κινγτζί, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Πεκίνου, προειδοποιεί πως θα αποδειχθούν πολύ ακριβές οι προσπάθειες της Ευρώπης και των ΗΠΑ να επαναφέρουν τις βιομηχανίες στις οικονομίες τους, αφού το κόστος της εργασίας και του κεφαλαίου είναι υψηλό και η διαδικασία θα πάρει χρόνο. «Τίποτε δεν μπορεί να εμποδίσει τον ανταγωνισμό», υπογραμμίζει ο ίδιος, αλλά «οι δυτικοί δεν μπορούν να περιορίσουν την τεχνολογική πρόοδο της Κίνας».

Κατακλύζει την Ευρώπη με φθηνά μεταποιητικά προϊόντα, όπως φωτοβολταϊκά, προκαλώντας νέα ένταση με τη Δύση.