«Με ελάχιστο προϋπολογισμό είχαμε μέγιστη πολιτιστική επίδραση»
Περισσότεροι από εξίμισι χιλιάδες άνθρωποι έχουν επισκεφθεί την έκθεση του Αλέξη Κυριτσόπουλου «Παράλληλα» στη Δημοτική Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων, από τις αρχές Δεκεμβρίου, και εξακολουθεί να υπάρχει ενδιαφέρον από μικρούς και μεγάλους για ξεναγήσεις, λέει στην «Κ» ο ιστορικός τέχνης και επιμελητής της Χριστόφορος Μαρίνος.
«Οι εικόνες του Κυριτσόπουλου έχουν περάσει στο DNA μας», σχολιάζει εύστοχα ο Μαρίνος στο επιμελητικό του κείμενο για το «Παράλληλα», αναφερόμενος στις μουσικές του Σαββόπουλου και του Ξυδάκη που αγαπήσαμε με τα εξώφυλλα του Κυριτσόπουλου, στα παραμύθια που έγραψε και εικονογράφησε ο ίδιος, σε σύντομες ιστορίες που μιλούν με χρώμα για τα σύννεφα, τον έρωτα, την ποίηση.
Η έκθεση του συγκεκριμένου καλλιτέχνη –η πρώτη μεγάλη αναδρομική του– αποτελεί για τον Χριστόφορο Μαρίνο την κορύφωση του εικαστικού προγράμματος που σχεδίασε ως επιμελητής εκθέσεων και δράσεων του ΟΠΑΝΔΑ τα τελευταία τρία χρόνια. «Ηταν τιμή μου», σχολιάζει,
«ότι ο Αλέξης Κυριτσόπουλος δέχτηκε την πρόσκληση για να εκθέσει στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων», φέρνοντας τη χαρά των εικόνων του στην πλατεία Αυδή.
Το 2022 και το 2023 υπήρξαν χρονιές επιτυχιών για το εικαστικό τμήμα του ΟΠΑΝΔΑ. Η «θητεία» του Μαρίνου –μια σειρά μονοετών συμβάσεων που ανανεώνονταν– ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2020 με την έκθεση του Ηλία Παπαηλιάκη στη Δημοτική Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων, και την ταυτόχρονη ενεργοποίηση του Πάρκου Ελευθερίας ως εκθεσιακού χώρου. Κάνοντας επιλογές από την ελληνική τέχνη, μοντέρνα και σύγχρονη, ο Μαρίνος –διαδεχόμενος τον ιστορικό και κριτικό τέχνης Ντένη Ζαχαρόπουλο
στα καθήκοντα του καλλιτεχνικού διευθυντή της Πινακοθήκης, Μουσείων και Συλλογών του Δήμου Αθηναίων– σχεδίασε ένα πολύπλευρο πρόγραμμα με σαφή φυσιογνωμία που ενέπλεξε στο παιχνίδι της τέχνης ποικίλους δημοτικούς χώρους, ενώ προσέφερε στέγη σε άξιους νεότατους, αλλά και ξεχασμένους παλαιότερους καλλιτέχνες.
Ετσι, είδαμε μεγάλες θεματικές εικαστικές διοργανώσεις σαν το «Ρεμπέτικο», που απλώθηκαν στην πόλη φτάνοντας έως το φουαγιέ του θεάτρου Ολύμπια, ιστορικές μουσειακές, όπως το πρώτο μέρος του τριπτύχου για τις γυναίκες καλλιτέχνιδες μέσω της συλλογής της Δημοτικής Πινακοθήκης, και επίσης ατομικές καλλιτεχνών που έμειναν για χρόνια κρυμμένα μυστικά σαν τον Χάρη Γαβρήλο ή τον Πάνο Κουτρουμπούση, για να μην αναφέρουμε μόνο τους αναγνωρισμένους, όπως είναι η Ρένα Παπασπύρου ή ο Γιώργος Ιωάννου.
«Μαζί με τους συνεργάτες μου στον ΟΠΑΝΔΑ καταφέραμε με τον ελάχιστο προϋπολογισμό – δεν ξεπερνά τις 100.000 ευρώ ετησίως– να δημιουργήσουμε τη μέγιστη πολιτιστική επίδραση», εξηγεί. «Ενδεικτικά μέσα στο 2022 φιλοξενήσαμε 17 εκθέσεις, φτάνοντας τη δουλειά μας στα όριά της. Προφανώς, εάν υπήρχε μεγαλύτερος προϋπολογισμός θα είχα συμπεριλάβει στο πρόγραμμα περισσότερες νέες παραγωγές, αλλά αγωνιστήκαμε με τα όπλα που είχαμε στα χέρια μας».
Είναι χαρακτηριστικό ότι το πρώτο μέρος του τριπτύχου των Ελληνίδων καλλιτέχνιδων –προηγήθηκαν εκείνες που γεννήθηκαν στην ακμή 19ου-20ού αι.– επισκέφθηκαν πάνω από 6.000 άτομα. «Ισως ο αριθμός μοιάζει μικρός, όμως ας λάβουμε υπόψη ότι το εικαστικό πρόγραμμα στον ΟΠΑΝΔΑ δεν έχει πρόβλεψη για διαφημιστική προβολή», επισημαίνει ο Μαρίνος.
Ενώ ο ίδιος βρίσκεται σε συζητήσεις με τη νέα δημοτική αρχή για την ενδεχόμενη ανανέωση της σύμβασής του ως επιμελητή εκθέσεων και δράσεων του ΟΠΑΝΔΑ, οι εκθέσεις που αναγγέλθηκαν πρόσφατα για το πρώτο τρίμηνο του 2024 φέρουν τη σφραγίδα του, ξεκινώντας χρονολογικά από την ατομική της Ρίκας Πανά «Προς το φως», σε επιμέλεια της Ελισάβετ Πλέσσα (15/2).
Ο ιστορικός τέχνης και επιμελητής Χριστόφορος Μαρίνος μιλάει στην «Κ» και κάνει απολογισμό της θητείας του στον ΟΠΑΝΔΑ.