Στο τραπέζι των «26» αγρότες και Ορμπαν
Σύνοδος των ηγετών της Ε.Ε. για 50 δισ. στην Ουκρανία, εν μέσω μπλόκων από τρακτέρ και εκβιασμών του Ούγγρου πρωθυπουργού
Νέα συμβιβαστική πρόταση στη Βουδαπέστη για ετήσια αναθεώρηση της οικονομικής βοήθειας προς το Κίεβο χωρίς δυνατότητα βέτο.
Υπό την «πολιορκία» Βέλγων αγροτών, που έχουν ήδη φθάσει στις Βρυξέλλες απαιτώντας νέες πολιτικές από την Ευρωπαϊκή Eνωση, συνεδριάζουν σήμερα οι 27 ηγέτες της σε μια Σύνοδο Κορυφής, που βασική της αποστολή είναι να βρεθεί συμβιβαστική φόρμουλα, ώστε να επιτευχθεί ομόφωνη συμφωνία για την αναθεώρηση του προϋπολογισμού, που θα περιλαμβάνει οικονομική ενίσχυση ύψους 50 δισ. ευρώ προς την Ουκρανία. Ωστόσο, «γρίφος» θα παραμείνει έως την τελευταία στιγμή η στάση που θα κρατήσει ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπαν και εάν θα άρει τις ενστάσεις του για το οικονομικό «πακέτο» προς το Κίεβο, που αποτέλεσαν τη βασική αιτία του αδιεξόδου στο οποίο κατέληξε η προηγούμενη σύνοδος του Δεκεμβρίου.
Εδώ και περίπου έναν μήνα στις Βρυξέλλες επιχειρούν να «τετραγωνίσουν τον κύκλο», ώστε να ικανοποιήσουν τα πολλά και συχνά μεταβαλλόμενα αιτήματα του Ορμπαν. Οι αναρίθμητες προσπάθειες, σε συνδυασμό με την άκαμπτη στάση του έχουν δημιουργήσει εύλογη δυσαρέσκεια στους 26 ηγέτες, που εμφανίζονται έτοιμοι ακόμη και να προχωρήσουν σε άνευ προηγουμένου κινήσεις – όπως την ενεργοποίηση του άρθρου 7 της Ευρωπαϊκής Συνθήκης, αφαιρώντας το δικαίωμα ψήφου στην Ουγγαρία στο συμβούλιο.
Υστατη προσπάθεια
Προκειμένου να μην «τιναχθεί στον αέρα» η σύνοδος, κατατέθηκε χθες, σύμφωνα με πληροφορίες, μια ακόμη πρόταση προς τον Βίκτορ Ορμπαν, που περιλαμβάνει τη διεξαγωγή ετήσιων αναθεωρήσεων της οικονομικής βοήθειας προς την Ουκρανία εις βάθος τετραετίας. Ωστόσο –σε αντίθεση με τις απαιτήσεις του Ορμπαν– καμιά χώρα δεν θα μπορεί να ασκήσει βέτο στη συνεχιζόμενη ροή βοήθειας προς το Κίεβο. Αντιθέτως, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα συζητούν κάθε χρόνο την εφαρμογή του νέου ταμείου για την Ουκρανία και αναλόγως της εξέλιξης του πολέμου. Εάν πάντως δεν υπάρξει ομοφωνία για το οικονομικό πακέτο των 50 δισ. ευρώ, οι «26» θα πρέπει να αναζητήσουν άλλες χρονοβόρες εναλλακτικές (π.χ. επικύρωση σε εθνικά κοινοβούλια της βοήθειας), που θα κοστίσουν περισσότερο, καθώς η ενίσχυση προς το Κίεβο θα δίνεται μέσω νέου δανεισμού, επιβαρύνοντας περαιτέρω τα κράτη-μέλη. Στη χθεσινή συνεδρίαση των μονίμων αντιπροσώπων (Coreper), ωστόσο, o Ούγγρος πρέσβης επέμεινε στην απαίτηση για ετήσια αναθεώρηση της βοήθειας, προκειμένου να εξασφαλιστεί δυνατότητα βέτο. Η επιμονή των Ούγγρων οφείλεται πάντως και στην πρόσφατη διαρροή εγγράφου, σύμφωνα με το οποίο η Ε.Ε. επεξεργάζεται σχέδια «οικονομικής ασφυξίας» της Βουδαπέστης, κάτι που προκάλεσε την οργή της ουγγρικής κυβέρνησης.
Σε κάθε περίπτωση, διάφοροι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ανέφεραν χθες ότι «το επίπεδο νευρικότητας είναι μεγάλο» εντός του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και πως σήμερα τελικά θα φανεί «το επίπεδο ευελιξίας του Ορμπαν». Παραδέχθηκαν εξάλλου ότι μέχρι και την έναρξη της συνόδου δεν υπάρχει καμιά βεβαιότητα για συμφωνία. Ενας εξ αυτών, ωστόσο, ανέφερε ότι «βρισκόμαστε σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Μη επίτευξη συμφωνίας θα προκαλέσει τεράστιες επιπτώσεις, ίσως και νέα δεδομένα για το πώς θα προχωρήσει από εδώ και πέρα η Ενωση», αφήνοντας να εννοηθεί ότι οι «26» είναι έτοιμοι να «πυροδοτήσουν» το σενάριο του άρθρου 7. Παρ' όλα αυτά, ο ίδιος επέμεινε ότι ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα πρέπει να έχει νόμιμη βάση και να αφορά ξεκάθαρα τον σεβασμό του κράτους δικαίου, καθώς σε διαφορετική περίπτωση μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ σε πιθανή προσφυγή της Ουγγαρίας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Κινητοποιήσεις
Σχεδόν βέβαιο θεωρείται πάντως ότι κατά τη σημερινή σύνοδο οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα συζητήσουν και το θέμα των εν εξελίξει αγροτικών κινητοποιήσεων σε αρκετά κράτη-μέλη, όπως Βέλγιο, Γαλλία και Ιταλία. Η συζήτηση μάλιστα θα διεξαχθεί λίγες ώρες μετά την κατάθεση πρότασης εκ μέρους της Κομισιόν να επιτραπεί στους αγρότες της Ε.Ε. να επωφεληθούν από τις παρεκκλίσεις για το 2024 από τους κανόνες της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ), που τους υποχρεώνουν να διατηρούν ορισμένες περιοχές μη παραγωγικές. Η πρόταση αποτελεί την «πρώτη» απάντηση της Ε.Ε. στα αιτήματα των Ευρωπαίων αγροτών για εξασφάλιση ενός βασικού εισοδήματος, αλλά και σχετικά αιτήματα που έχουν κατατεθεί και από τα κράτη-μέλη στις συνεδριάσεις των υπουργών Γεωργίας.