Οταν ο πυλώνας σπάει
Απάντησαν στην ακραία ανάγκη με μια καταιγίδα αλτρουισμού μπαζώνοντας όπως μπορούσαν τα κενά της πρόνοιας, υψώθηκαν σε βάθρα σχεδόν ηρώων, σύγχρονων αγίων, βραβεύτηκαν, κι ύστερα γκρεμίστηκαν στον πυθμένα του κατηγορούμενου ή του ελεγχόμενου. Δύο υποθέσεις πολύ διαφορετικές, όμως με κοινά σημεία. Ακόμη κι αν αποδειχθεί στην υπό δικαστική διερεύνηση υπόθεση της «Κιβωτού του Κόσμου» για απιστία, υπεξαίρεση και ξέπλυμα «μαύρου» χρήματος και στην υπό έλεγχο υπόθεση του «Αλλου Ανθρώπου» για απάτη και ξέπλυμα χρήματος ότι δεν υπήρξε κακοδιαχείριση του οβολού της ευσπλαχνίας των άλλων, ότι οι δαπάνες ήταν αιτιολογημένες, ότι οι εκταμιεύσεις χωρίς παραστατικά αφορούσαν το έργο τους, ότι τα ελλείμματα ήταν καρπός απειρίας στη διαχείριση των δωρεών, πάλι τα ίχνη της δυσπιστίας δεν θα σβήσουν μεμιάς και οι δωρητές ενδέχεται να υποχωρήσουν.
Η μεγαλύτερη καταστροφή για ένα φορέα με κοινωνικό έργο είναι να βρεθεί στο στόχαστρο των Αρχών, στη θύελλα της αρνητικής δημοσιότητας. Πραγματική περιουσία του είναι η καλή φήμη. Ομως η ανιδιοτελής βοήθεια, η υποκινημένη από το ακατασίγαστο πάθος της συμπαράστασης, πυλώνας στις κοινωνίες των κρίσεων, δεν είναι πάντα επί μακρόν και πυλώνας ανθεκτικός στο «μέλι» του χρήματος, στη δύναμη της δημοτικότητας, στην αλαζονεία της κορυφής. Σε όλα τα μέρη είναι ίδιες οι ιστορίες ανθρώπων που δεν είδαν την οργάνωση ως επιχείρηση με τακτοποιημένα βιβλία ή που δεν κράτησαν τα χέρια καθαρά και έγειρε δημόσια η ζυγαριά της αρετής στη μεριά με τις «προσωπικές αποζημιώσεις» και τις αυθαιρεσίες.
Σε χώρες καλύτερα οργανωμένες, όλο και αυξάνεται η πίεση προς τις φιλανθρωπικές οργανώσεις για διαφάνεια. Η λογοδοσία είναι η απάντηση των φορέων αυτών στην ανάγκη της κοινωνίας να γνωρίζει πώς αυτοί διαθέτουν τον κορβανά της ελεημοσύνης. Εδώ όχι τόσο. Κυρίως, διότι δεν περνάει από το μυαλό των πολλών η σκέψη ότι και οι ήρωες λογοδοτούν. Οτι και οι αγαθοεργίες αξιολογούνται· θεωρούν πως βιώνουν στην καθημερινότητά τους την προσφορά, δεν χρειάζονται αποδείξεις. Αλλωστε, λογοδοσία και αξιολόγηση είναι έννοιες αρνητικά φορτισμένες, υπό σιωπηρό διωγμό.
Σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες έχουν συσταθεί δίκτυα φιλανθρωπικών φορέων, τα οποία επεξεργάζονται καλές πρακτικές, επιμορφώνουν τα μέλη τους, τα σώζουν από ηθικές και νομικές παγίδες. Λειτουργούν ως πλοηγοί. Ουτοπικό για το ελληνικό DNA, αλλά χρειαζόμαστε έναν.