Εκτοξεύθηκε στο 65% ο πληθωρισμός στην Τουρκία
Το παρασκήνιο της παραίτησης Ερκάν από την τουρκική κεντρική τράπεζα
Γνωρίζοντας τα ανακλαστικά και τις παλιές αμαρτίες του Τούρκου προέδρου, οι επενδυτές είδαν με καχυποψία την αιφνιδιαστική παραίτηση της Χαφιζέ Γκέι Ερκάν, της πρώτης γυναίκας προέδρου στην Τράπεζα της Τουρκίας, που είχε αναλάβει καθήκοντα μόλις πριν από οκτώ μήνες, στην αρχή του περασμένου καλοκαιριού. Η κ. Ερκάν επικαλέστηκε προσωπικούς λόγους αλλά και μια εκστρατεία σπίλωσής της από τα τουρκικά ΜΜΕ και την ανάγκη να προστατεύσει την οικογένειά της και πρωτίστως το ανήλικο παιδί της. Η Χαφιζέ Ερκάν έχαιρε της εμπιστοσύνης της αγοράς και είχε διατελέσει στέλεχος της Goldman Sachs. Είχε ηγηθεί μιας επιθετικής πορείας αύξησης των επιτοκίων από το ισχνό 8,5%, στο οποίο τα είχε μειώσει η προηγούμενη ηγεσία της κεντρικής τράπεζας, στο θεαματικό για τα τουρκικά δεδομένα 45%.
Γι' αυτό και η παραίτηση ενέσπειρε την υποψία πως επαναλαμβάνεται η γνώριμη τακτική του Ταγίπ Ερντογάν να διορίζει στο τιμόνι της κεντρικής τράπεζας οικονομολόγο που έχει την εμπιστοσύνη της αγοράς και έπειτα από μερικές αυξήσεις των επιτοκίων να τον αποπέμπει, για να τον αντικαταστήσει με κάποιο πειθήνιο όργανό του. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, μια πρώην υπάλληλος της Τράπεζας ισχυρίστηκε ότι ο πατέρας της Ερκάν έπαιξε άμεσο ρόλο στην απόλυσή της και δήλωσε ότι και άλλοι υπάλληλοι είχαν επίσης στοχοποιηθεί. Οταν παραιτήθηκε την περασμένη εβδομάδα, η Ερκάν τόνισε ότι θέλει να προστατεύσει την οικογένειά της από τον καταιγισμό φημών και «την «καταστροφή της φήμης της», μετά την επιθετική νομισματική πολιτική που υιοθέτησε κόντρα στη χρόνια στρατηγική χαλάρωσης που ακολουθούσε η κεντρική τράπεζα. Μόλις πριν από λίγες ημέρες, πάντως, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στήριξε δημόσια την Ερκάν. Σύμφωνα, άλλωστε, με τις έως τώρα εκτιμήσεις παρατηρητών, αυτή τη φορά δεν επαναλαμβάνεται το ίδιο σενάριο. Αμέσως μετά την παραίτηση της Ερκάν, ο Τούρκος πρόεδρος διόρισε επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας τον πρώην οικονομολόγο της Amazon Φατίχ Καραχάν, που έχει διατελέσει στέλεχος της Federal Reserve της Νέας Υόρκης, ενώ υποστήριξε τη νομισματική πολιτική της Ερκάν καθώς στη διάρκεια της θητείας της διατελούσε αντιπρόεδρος της κεντρικής τράπεζας.
Ο διορισμός του εγκρίθηκε, άλλωστε, από τον υπουργό Οικονομικών Μεχμέτ Σιμσέκ, που επίσης χαίρει της εμπιστοσύνης της αγοράς και θεωρείται εγγύηση για τη συνέχεια της νομισματικής πολιτικής που χάραξε η προκάτοχός του. Ο Καραχάν δήλωσε την Κυριακή ότι η κεντρική τράπεζα θα είναι «έτοιμη να δράσει» εάν οι προοπτικές του πληθωρισμού επιδεινωθούν.
Μιλώντας για το θέμα στους
Financial Times ο Χακάν Κάρα, άλλοτε κορυφαίος οικονομολόγος της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας, προέβλεψε πως ο διορισμός του Καραχάν θα κατευνάσει τους φόβους των επενδυτών περί επικείμενης νέας αλλαγής πορείας. Προσέθεσε, μάλιστα, πως τον γνωρίζει «ως ειδικό που χαίρει του σεβασμού των υπαλλήλων της κεντρικής τράπεζας». Υπάλληλος της κεντρικής τράπεζας που μίλησε στη βρετανική εφημερίδα υπό καθεστώς ανωνυμίας χαρακτήρισε τον Καραχάν «αξιόπιστη επιλογή», ενώ ο υπουργός Οικονομικών, Μεχμέτ Σιμσέκ, τόνισε πως η πολιτική της κεντρικής τράπεζας «συνεχίζεται χωρίς διακοπή και με αποφασιστικότητα», και προσέθεσε πως ο Τούρκος πρόεδρος «μας παρέχει την αμέριστη υποστήριξή του και έχει μεγάλη εμπιστοσύνη στην ομάδα μας και στην πολιτική που εφαρμόζουμε». Και μόνο η
υποψία στάθηκε, πάντως, αρκετή για να οδηγήσει χθες την τουρκική λίρα σε υποχώρηση 0,2% και τα συμβόλαια ασφάλισης έναντι πτώχευσης του τουρκικού δημοσίου σε άνοδο κατά 7 μονάδες βάσης.
Τις αλλαγές στο επιτελείο της κεντρικής τράπεζας ακολούθησαν, άλλωστε, χθες τα στοιχεία που φέρουν τον πληθωρισμό της Τουρκίας να επιταχύνεται εκ νέου τον Ιανουάριο πλησιάζοντας το 65% και συγκεκριμένα στο 64,8%. Καθοριστικοί παράγοντες ήταν η σημαντική αύξηση του κατώτατου μισθού, που έφτασε στις 17.002 τουρκικές λίρες, ποσό αντίστοιχο των 556,5 δολ., δηλαδή στο διπλάσιο ύψος από τον Ιανουάριο του 2023. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μηνιαία άνοδο που έχει σημειώσει ο πληθωρισμός από τον περασμένο Αύγουστο, καθώς η στροφή της κεντρικής τράπεζας σε περιοριστική νομισματική πολιτική
είχε επιτύχει να επιβραδύνει σημαντικά τις αυξήσεις των τιμών επί πέντε συναπτούς μήνες. Πάντως, η κεντρική τράπεζα της χώρας, η οποία έχει δηλώσει ότι ο κύκλος σύσφιγξης έχει κλείσει, καλείται να επανεξετάσει την πορεία της και μάλιστα σε μια εξαιρετικά αβέβαιη περίοδο. Από την πλευρά του ο υπουργός Οικονομικών της χώρας, Μεχμέτ Σιμσέκ, προέβλεψε πως «ο μηνιαίος πληθωρισμός θα υποχωρήσει σημαντικά από τον Φεβρουάριο, ακολουθώντας την πορεία που προβλέπουμε».
Οικονομολόγοι της Deutsche Bank σχολίασαν κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου ότι η αλλαγή ηγεσίας στην κεντρική τράπεζα και ο επίμονος πληθωρισμός δημιούργησαν τις κατάλληλες συνθήκες για στροφή σε ακόμη πιο περιοριστική νομισματική πολιτική.
Νέος «εκλεκτός» του Ερντογάν ο πρώην οικονομολόγος της Amazon Φατίχ Καραχάν, που έχει διατελέσει στέλεχος της Federal Reserve της Νέας Υόρκης.