Ούτε στην τιμή, ούτε πουθενά
Εχουμε γεμίσει φουρφούρια τα βουνά, οσονούπω και τις θάλασσες, αλλά προκοπή στις τιμές δεν βλέπουμε. Χθες (6.2.2024) η Ελλάδα είχε την έκτη ακριβότερη τιμή ηλεκτρικού ρεύματος στη χονδρική. Μας προσπερνούν η Φινλανδία και οι χώρες της Βαλτικής, αλλά με 77 ευρώ/ MWh είμαστε πιο πάνω από την Ισπανία (74 €/MWh), από τη Γαλλία (53 €/MWh) και μας χωρίζει άβυσσος από τη Γερμανία (45 €/ MWh), ακόμη και από το Λουξεμβούργο (45 €/MWh) που δεν έχει ούτε κοιτάσματα ούτε αιολικά, μόνο τους υψηλότερους μισθούς στην Ευρώπη.
Το ερώτημα λοιπόν είναι ότι «με κρατικό μονοπώλιο τα βάζουμε, με απελευθερωμένη αγορά τα βγάζουμε, τι έχουν οι έρμες οι τιμές και δεν πέφτουν»; Επιπλέον: αν είναι να καταστρέψουμε όλο το υπέροχο ελληνικό τοπίο και να πληρώνουμε ακριβά το ρεύμα, μήπως είναι προτιμότερο να το εισάγουμε;
Μην παρεξηγηθούμε. Μακριά από αυτή τη στήλη τα συνθήματα για «ελεύθερα βουνά», που τώρα για τις θάλασσες της Κρήτης θα γίνει «ούτε στο Λασίθι ούτε πουθενά» («Αντιδράσεις ξενοδόχων του Λασιθίου για τα υπεράκτια αιολικά», «Καθημερινή», 6.2.2024). Αλλά το θέμα είναι ότι αυτή η «ενεργειακή μετάβαση» πρέπει να ωφελεί και τους πολλούς, δηλαδή τους καταναλωτές. Δεν είναι δυνατόν να πανηγυρίζουμε για επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές, όπως χαιρόμαστε το σκορ ενός ποδοσφαιρικού αγώνα, δηλαδή χωρίς πρακτικό διάφορο.
Ξέρουμε ότι το αγαπημένο εγχώριο σπορ είναι η καταστρατήγηση των νόμων. Οχι μόνο αυτών που αφορούν την απαγόρευση των καταλήψεων (ΑΕΙ ή εθνικών οδών), αλλά και του νόμου της προσφοράς και της ζήτησης. Παντού η απελευθέρωση των αγορών έφερε μείωση τιμών. Πλην Ελλάδος, ίσως γιατί «στις 12.8.2022 η κυβέρνηση αποφάσισε να κλείσει τον ηλεκτρικό χώρο σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη των ΑΠΕ για όλους, πλην πέντε εταιρειών που συγκροτούν το ολιγοπώλιο ενέργειας της Ελλάδας. Δέκα μήνες αργότερα η Ε.Ε. μας εγκάλεσε γιατί ευνοούμε ολιγοπωλιακές πρακτικές στην ανάπτυξη των ΑΠΕ» (Πάρις Κουκουλόπουλος, «Τα Νέα», 5.2.2024).
Αλλά και οι εισαγωγές –σε αντιστάθμισμα της καταστροφής του τοπίου που λέγαμε– έχουν δυσκολίες. «Τα ηλεκτρικά δίκτυα είναι η “βραδυφλεγής βόμβα” της ενεργειακής μετάβασης της χώρας», είχε πει πέρυσι ο καθηγητής (και νυν δήμαρχος Αθηναίων) Χάρης Δούκας. Και έφερε ένα παράδειγμα: «η διασύνδεση Ελλάδας - Βουλγαρίας είναι 151 χλμ. Τα 121 είναι στη Βουλγαρία και τα 30 στην Ελλάδα. Οι Βούλγαροι έχουν ολοκληρώσει το κομμάτι τους το 2021. Ο ΑΔΜΗΕ θα ξεκινήσει την κατασκευή το 2023. Να γιατί η Ελλάδα δεν έχει ικανότητα εισαγωγής φθηνής ενέργειας για να ρίξει τις τιμές» (Business Daily, 23.1.2023). Ετσι μένουν έρμες οι τιμές και δεν πέφτουν...