Απαισιόδοξοι οι Αμερικανοί για την οικονομία της χώρας τους

Φοβούνται για το μέλλον τους παρά την ανάπτυξη και τη χαμηλή ανεργία

Η αμερικανική οικονομία όχι μόνο απέφυγε την ύφεση, την οποία είχαν προαναγγείλει αρκετοί οικονομολόγοι, αλλά αναπτύχθηκε κατά 3,1% το 2023. Και δεν πρόκειται για ένα απλό νούμερο, αλλά για μια πραγματικά εύρωστη οικονομία καθώς η ανεργία στην υπερδύναμη βρίσκεται σε επίπεδα κάτω του 4% επί δύο συνεχόμενα χρόνια. Πρόκειται για την πλέον μακροσκελή περίοδο χαμηλής ανεργίας μετά τη δεκαετία του 1960. Επιπλέον οι Αμερικανοί έχουν πάρει αυξήσεις στους μισθούς τους που αντανακλώνται στις αυξημένες καταναλωτικές δαπάνες. Και όμως στην πλειονότητά τους οι Αμερικανοί είναι απαισιόδοξοι σε ό,τι αφορά την οικονομία τους επειδή φοβούνται πως όλα μπορεί να χαθούν, ότι μακροπρόθεσμα δεν υπάρχει η παραμικρή ασφάλεια για την οικονομία που εκτιμούν πως είναι ευάλωτη και κινδυνεύει από πολλές και διάφορες πολιτικές και κοινωνικές απειλές.

Η διαπίστωση είναι κοινή ανάμεσα σε οικονομολόγους, επενδυτές και επιχειρηματίες αλλά και στα διάφορα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης. Ορισμένοι οικονομολόγοι εκτιμούν πως η απαισιοδοξία

δεν αντανακλά την πραγματική οικονομική κατάσταση των Αμερικανών, αλλά έχει ψυχολογικό υπόβαθρο ιδιαιτέρως στον βαθμό που αποτυπώνεται σε κάποιες δημοσκοπήσεις. Σε σχετικό δημοσίευμά της η εφημερίδα Wall Street Journal επιχειρεί να εμβαθύνει περαιτέρω στο πρόβλημα και διαπιστώνει ορισμένες θεμελιώδεις αρνητικές εξελίξεις, όπως, για παράδειγμα, ότι ένα πτυχίο πανεπιστημίου δεν αποτελεί πλέον εγγύηση οικονομικής και κοινωνικής ανόδου. Οι πόλεμοι ανά τον κόσμο αλλά και οι εχθρικές χώρες, που φαίνεται να έχουν αποθρασυνθεί, έχουν καταστήσει τον κόσμο επικίνδυνο. Και το χειρότερο, η απουσία χαρισματικών ηγετών με όραμα και η αλληλουχία δυσλειτουργικών κυβερνήσεων έχουν πείσει τους Αμερικανούς ότι η υπερδύναμη δεν έχει τη δυνατότητα να λύσει τα προβλήματά της. Οπως επισημαίνει η αμερικανική εφημερίδα, είναι τόσο ευρύ το φάσμα των αιτιών πίσω από την απαισιοδοξία των Αμερικανών, ώστε καταλαβαίνει κανείς πως ούτε μια περαιτέρω βελτίωση στα δεδομένα της οικονομίας δεν θα είναι αρκετή για να

ανεβάσει τη διάθεση του αμερικανικού λαού. Και με δεδομένο ότι είναι χρονιά εκλογών, αυτή η απαισιοδοξία προβάλλει ως το μεγαλύτερο εμπόδιο στην επανεκλογή Μπάιντεν. Ο Αμερικανός πρόεδρος δεν έχει πιστωθεί την καλή πορεία της οικονομίας.

Υπάρχουν και κάποιες μετρήσεις που προδίδουν πως μερίδα των Αμερικανών βλέπει πιο αισιόδοξα την οικονομία. Το καταναλωτικό αίσθημα, όπως μετρήθηκε

από το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, σημείωσε προσφάτως τη μεγαλύτερη άνοδο που έχει καταγράψει από το 1991. Παραμένει, ωστόσο, 20% μειωμένο σε σύγκριση με τις αρχές του 2020, ακριβώς πριν από το πρώτο κύμα της πανδημίας, και βρίσκεται σε επίπεδα που συνήθως καταγράφονται στο τέλος μιας ύφεσης και όχι μιας περιόδου στιβαρής ανάπτυξης. Μιλώντας με πολίτες της υπερδύναμης από διάφορα σημεία της, τόσο με εύπορους όσο και με φτωχούς, τόσο με μορφωμένους με μεταπτυχιακή εκπαίδευση όσο και με ανειδίκευτους εργάτες, με οπαδούς των Ρεπουμπλικανών αλλά και των Δημοκρατικών, η αμερικανική εφημερίδα διαπίστωσε πως κοινός παρονομαστής είναι ο φόβος ενός απρόβλεπτου κόσμου, στον οποίο καμία κυβέρνηση ή άλλη δύναμη δεν είναι επαρκώς ικανή για να οδηγήσει τη χώρα τα δύσκολα χρόνια. Στην υπερδύναμη

επικρατεί ανασφάλεια και οι πολίτες της νιώθουν αβεβαιότητα, δεν έχουν ελπίδες για το μέλλον, αλλά το χειρότερο είναι πως δεν αισθάνονται καν ότι είναι μια χώρα, αισθάνονται διχασμένοι και νιώθουν πως οι ΗΠΑ είναι μια διχασμένη χώρα.

Μιλώντας στην εφημερίδα του αμερικανικού κεφαλαίου, ορισμένοι Αμερικανοί αναφέρουν ως μείζον πρόβλημα την έλλειψη ενός αξιόλογου υποψηφίου για την προεδρία της χώρας, καθώς θεωρούν απολύτως ακατάλληλους τους δύο βασικούς μονομάχους, τον σημερινό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν αλλά και τον προκάτοχό του Ντόναλντ Τραμπ, του οποίου η επανεκλογή φαίνεται εξαιρετικά πιθανή. Αλλοι πάλι βλέπουν τη χώρα να παρακμάζει κρίνοντας από τον απαράδεκτα υψηλό αριθμό των ανασφάλιστων, όπως και των αστέγων που κουράρουν ειδικά ιατρικά κέντρα. Και άλλοι ανησυχούν για το τι θα φέρουν

οι δύο πόλεμοι που είναι σε εξέλιξη και ενδέχεται να οδηγήσουν και πάλι στα ύψη τις τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Και την ίδια στιγμή βέβαια υπάρχουν και οι οικονομικά δυσαρεστημένοι. Πολλές κατηγορίες Αμερικανών ωφελήθηκαν οικονομικά από την ανάκαμψη μετά την ύφεση της πανδημίας, αλλά για κάποιους άλλους προέκυψαν προβλήματα. Οσοι εργάζονταν σε κλάδους με χαμηλές αποδοχές πήραν σημαντικές αυξήσεις στους μισθούς τους τα τελευταία χρόνια. Ηδη όμως επιβραδύνονται οι αυξήσεις των μισθών και ειδικότερα σε αυτούς ακριβώς τους κλάδους. Σχετική έρευνα της Federal Reserve του Ντάλας διαπιστώνει πως ο πληθωρισμός έπληξε σε δυσανάλογο βαθμό τα νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος ακριβώς επειδή είναι αυτά που διαθέτουν το μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός τους για τρόφιμα, θέρμανση και ενοίκια.

Στην πλειονότητά τους οι πολίτες των ΗΠΑ εκτιµούν πως η οικονοµία τους είναι ευάλωτη και κινδυνεύει από πολλές και διάφορες πολιτικές και κοινωνικές απειλές.

Η αμερικανική οικονοµία αναπτύχθηκε κατά 3,1% το 2023, η ανεργία βρίσκεται σε επίπεδα κάτω του 4% επί δύο συνεχόµενα χρόνια και επιπλέον οι Αµερικανοί έχουν πάρει αυξήσεις στους µισθούς τους που αντανακλώνται στις αυξηµένες καταναλωτικές δαπάνες.