Από την Καισαριανή στο Στρασβούργο
Η πορεία από τη δημοσιογραφία έως την προεδρία της Κοιν. Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης είχε πολλές στροφές
«Γεια σας, κ. Ρουσόπουλε. Συγχαρητήρια!» είπε ένας νεοεισερχόμενος πελάτης στην ταβέρνα της Αργυρούπολης, όπου βρεθήκαμε την Τρίτη με τον πρώτο Ελληνα που εξελέγη ομόφωνα ο 35ος πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης. Δεν ήταν ο μόνος που τον συνεχάρη. Στην παρουσίαση του βιβλίου του Δημήτρη Τσιόδρα τη Δευτέρα το βράδυ, όπου ήταν ομιλητής, δέχθηκε εκατοντάδες «μπράβο» για το νέο του αξίωμα από τους –επώνυμους και μη– παρευρισκομένους. Πριν από 20 χρόνια ήταν σ' έναν κλίβανο υψηλών θερμοκρασιών αντιπαράθεσης, ταυτισμένος με τον Κώστα Καραμανλή ως κυβερνητικός εκπρόσωπος και αργότερα υπουργός. Τώρα, το σύνολο του ελληνικού πολιτικού κόσμου ομονόησε για την επιτυχία που εγγράφεται στο εθνικό μητρώο.
Θα πει κανείς ότι η επανεκλογή του στη Βουλή το 2019 ήταν ένα είδος δικαίωσης για τα δέκα «πέτρινα χρόνια» που επέλεξε να περάσει εκτός πολιτικής. Αποχώρησε για να υπερασπιστεί τον εαυτό του ως κατηγορούμενος για την υπόθεση του Βατοπεδίου, η οποία αφορούσε την απόδοση της λίμνης Βιστωνίδας στην αγιορείτικη μονή. Αθωώθηκε από τη Δικαιοσύνη το 2017. Η θέση του προέδρου της Συνέλευσης, στην οποία ψηφίστηκε από 46 κράτη-μέλη, ανάμεσα στα οποία και χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν, είναι μια αναγνώριση διεθνούς βεληνεκούς. Αναρωτήθηκα πώς αισθάνεται άραγε κάποιος σε αυτά τα γυρίσματα που επιφυλάσσει η πολιτική. Πώς στέκεσαι μπροστά σε αυτούς που κάποτε σου πέταξαν λάσπη και τώρα σε χτυπούν στην πλάτη;
Απέφυγα τον πειρασμό να το θέσω ως πρώτη ερώτηση διότι προείχε μια άλλη: Τι είναι αυτός ο θεσμός που ιδρύθηκε το 1949 με πολιτική αλλά και με συμβολική ισχύ; «Είναι ο πρώτος με πανευρωπαϊκή εμβέλεια, ως ιδέα του Τσώρτσιλ, του Αντενάουερ και άλλων πολιτικών που είχαν μετά κομβικό ρόλο στη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ανθρακα και Χάλυβα. Συμπυκνωμένα θα μπορούσαμε να πούμε πως θεωρείται ως ο “ΟΗΕ της Ευρώπης” με 612 τακτικά και αναπληρωματικά μέλη από εκλεγμένους εθνικά βουλευτές 46 κρατών, ανάμεσα στα οποία και τα 27 που συναπαρτίζουν την Ευρωπαϊκή Ενωση. Εστιάζει στην προάσπιση της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου. Παράγει συμβάσεις για εξαιρετικά σημαντικά θέματα, όπως η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για την ισότητα των δικαιωμάτων ανδρών και γυναικών. Τώρα ετοιμάζεται η Σύμβαση για την Τεχνητή Νοημοσύνη. Η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου εκλέγει επίσης τους δικαστές στο Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων».
Η εκπροσώπηση κάθε χώρας είναι αναλογικά με τον πληθυσμό της. Σημαντικό ρόλο παίζουν και οι εννέα επιτροπές του Συμβουλίου. Ο ίδιος είχε χρηματίσει πρόεδρος της Επιτροπής Μετανάστευσης της Συνέλευσης, ενώ ως αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος είχε και την προεδρία υποσυνεδριάσεων για τη σύνταξη εκθέσεων που αφορούν σημαντικά ζητήματα. Σε κάποιες από αυτές κατάφερε με ψυχραιμία να εξισορροπήσει πολύ σύνθετες καταστάσεις. «Αυτή η προϋπηρεσία έπαιξε οπωσδήποτε ρόλο για να μπορέσω να διεκδικήσω τη θέση με επιτυχία, διότι είχα δώσει δείγματα γραφής, με γνώριζαν, είχα συνεπείς παρουσίες και εμπλοκή σε θέματα που ορισμένες φορές έφερναν και την Ελλάδα σε δύσκολη θέση, όπως λ.χ. τα push backs. Εχει σημασία να μπορεί κανείς να τα χειριστεί με ευθύτητα και αποτελεσματικότητα, ώστε να διακρίνουν οι υπόλοιποι ότι θέλει να υπερασπίζεται και τις ευρωπαϊκές αξίες, όχι μόνον τη χώρα του. Θεωρώ ότι αυτό το κατάφερα», τονίζει.
Βοήθησε η πρότερη θητεία στη δημοσιογραφία και στην πολιτική για να αναπτύξει διαπραγματευτικές ικανότητες; «Και βέβαια. Είχα γνωρίσει και συναναστραφεί μεγάλες προσωπικότητες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ηγέτες που άφησαν το αποτύπωμά τους στην Ιστορία. Παρατηρώντας τους μαθαίνεις πολλά, αλλά και σίγουρα διαβάζοντας συνεχώς – ήμουν και παραμένω φανατικός αναγνώστης», είπε πίνοντας μια γουλιά λευκό κρασί. Αναρωτήθηκα τι είναι αυτό που έκανε έναν εξαιρετικά επιτυχημένο δημοσιογράφο τόσο στα έντυπα όσο και στην τηλεόραση να περάσει στην άλλη όχθη. Διότι, κακά τα ψέματα, στην Ελλάδα οι
εκπρόσωποι του Τύπου είναι πολύ περισσότερο στο απυρόβλητο σε σχέση με τους πολιτικούς. Οταν διαβούν τον Ρουβίκωνα, εντείνεται η αίσθηση της κοινωνίας περί συγκοινωνούντων δοχείων και στοχοποιούνται περισσότερο. Οπότε;
«Οταν έγινα υπουργός, ένας από τους καθηγητές μου από το γυμνάσιο της Καισαριανής όπου αποφοίτησα, ο φιλόλογος Βασίλης Ποτιός, δάσκαλοςπρότυπο για εμένα, μου έστειλε ένα ερωτηματολόγιο το οποίο είχα συμπληρώσει σε ηλικία 15 ετών: Στην ερώτηση “τι θες να γίνεις;” είχα απαντήσει “δημοσιογράφος”. Και στην ερώτηση “ένα άπιαστο όνειρο;” είχα γράψει δίπλα τη λέξη “πολιτική”. Ηταν κάτι που το είχα μέσα μου από μικρός, συν του ότι η γενιά μου, μεγαλώνοντας τη δεκαετία του 1970, είχε πολύ έντονη σχέση με την πολιτική. Ο πατέρας μου, ταχυδρόμος στο επάγγελμα, είχε πολεμήσει στον Εμφύλιο απέναντι στον αδελφό του, όπως έγινε σε πολλές ελληνικές οικογένειες. Μεγάλωσε εμένα και τα πολλά αδέλφια μου με την αρχή ότι ο εθνικός διχασμός είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να συμβεί. Πίστευε στη συναίνεση, όχι στην πόλωση, κάτι που μου πέρασε και εμένα».
Σε ηλικία 15 ετών, στην ερώτηση «τι θες να γίνεις;» είχα απαντήσει «δημοσιογράφος». Και στην ερώτηση «ένα άπιαστο όνειρο;» είχα γράψει δίπλα τη λέξη «πολιτική».
Ο πατέρας μου μεγάλωσε εμένα και τα αδέλφια μου με την αρχή ότι ο εθνικός διχασμός είναι ό,τι χειρότερο. Πίστευε στη συναίνεση, κάτι που μου πέρασε και εμένα.