Κινητοποιήσεις αγροτών από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ μέχρι την Ινδία
«Οποιος σπέρνει δυστυχία, θερίζει οργή», γράφουν στα πλακάτ τους οι Γάλλοι αγρότες που κατέκλυσαν πρόσφατα με τα τρακτέρ τους το Παρίσι. Ο κατάλογος των παραπόνων τους είναι μακρύς: αυξανόμενο κόστος, δυσβάσταχτη γραφειοκρατία, νέοι κανονισμοί στο πλαίσιο της «πράσινης συμφωνίας» και αθέμιτος ανταγωνισμός από παραγωγούς εκτός Ε.Ε. Οι αγρότες έχουν μακρά ιστορία αγανάκτησης, αυτό όμως που διαφέρει αυτή τη φορά είναι το εύρος και ο πιθανός αντίκτυπος σε μια χρονιά κρίσιμων εκλογικών αναμετρήσεων από την Ε.Ε. και την Ινδία μέχρι τις ΗΠΑ.
Οι ιθύνοντες προσπαθούν να κατευνάσουν τους καλλιεργητές, ενώ οι αντίπαλοι, από τον Ντόναλντ Τραμπ μέχρι την Ακροδεξιά στην Ευρώπη, επιχειρούν να εκμεταλλευθούν τον θυμό τους, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου πολιτισμικού πολέμου που επικεντρώθηκε στην ταχύτητα της οικονομικής και κοινωνικής μετάβασης ως απάντηση στην κλιματική αλλαγή. Η Αμβέρσα, ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια εμπορευματοκιβωτίων της Ευρώπης, επηρεάστηκε σοβαρά χθες (13/2), καθώς εκατοντάδες αγρότες με τρακτέρ έκλεισαν δρόμους, ζητώντας καλύτερες συνθήκες αμοιβής και εργασίας. Τα τρακτέρ που πλημμύρισαν το Παρίσι στις 26 Ιανουαρίου ήταν μία ακόμη επίδειξη δυσαρέσκειας. Μία εβδομάδα αργότερα, τρακτέρ μπλόκαραν τις Βρυξέλλες, ενόψει της Συνόδου Κορυφής, ενώ διαδηλώσεις συγκλόνισαν επίσης τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ισπανία, την Ελβετία, τη Ρουμανία και
την Πολωνία. Στις ΗΠΑ, οι αγρότες διαμαρτύρονται ότι εξαφανίζονται από μεγάλες εταιρείες. Και στην Ινδία, η οποία βασίζεται σε εκατομμύρια μικροκαλλιεργητές για να τραφεί, το Νέο Δελχί «έκλεισε» χθες από μαζικές διαδηλώσεις, παρά τις επιδοτήσεις του πρωθυπουργού Ναρέντρα Μόντι, ενόψει των εκλογών.
«Μπορείς να ζήσεις χωρίς ηλεκτρικό αυτοκίνητο και κινητό τηλέφωνο, αλλά δεν μπορείς να ζήσεις χωρίς τους αγρότες και τα τρόφιμα που παράγουν», λέει ο Κρις Χεγκαντόρν, επίκουρος καθηγητής Παγκόσμιας Πολιτικής Τροφίμων στο Sciences Po στο Παρίσι. Οι αξιωματούχοι το ξέρουν καλά αυτό. Τις προηγούμενες εβδομάδες, η Ε.Ε. οπισθοχώρησε σε βασικές περιβαλλοντικές φιλοδοξίες της για τη γεωργία. Και στη Γαλλία, κορυφαία παραγωγό της Ε.Ε., η κυβέρνηση υποσχέθηκε περισσότερα χρήματα για τους αγρότες. Στα χαρτιά, η συμβολή της γεωργίας στην παγκόσμια οικονομία είναι μικρή σε σχέση με τις υπηρεσίες και τη βιομηχανία. Αντιπροσωπεύει λιγότερο από το 2% του ΑΕΠ στην Ε.Ε. και μόλις το 1% στις ΗΠΑ, ενώ απασχολεί περίπου το 3% του εργατικού δυναμικού σε χώρες υψηλού εισοδήματος. Ωστόσο, έχει μεγαλύτερη απήχηση σε μια εποχή ανησυχίας για τις προμήθειες και τις τιμές των τροφίμων. Η εξασφάλιση προσιτής τροφής για τους αυξανόμενους πληθυσμούς είναι κρίσιμης σημασίας, καθώς η κλιματική αλλαγή πλήττει τις καλλιέργειες, ο πόλεμος εμποδίζει την πρόσβαση στις εξαγωγικές διαδρομές και οι χώρες θέτουν εμπορικούς φραγμούς.
Οι αγρότες ανά τον κόσμο λένε ότι πλέον επιβαρύνονται υπερβολικά από τη γραφειοκρατία και το
αυξανόμενο κόστος όταν καλλιεργείται περίπου το 38% της Γης στην Ευρώπη και περίπου το μισό στις ΗΠΑ. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έλαβαν οικονομική βοήθεια με τα χρόνια. Το μπλοκ έχει δαπανήσει 2,5 δισ. ευρώ σε μέτρα που σχετίζονται με τη στήριξη των αγροτών από το 2014 και έχει διαθέσει έως και 270 δισ. ευρώ στο τεράστιο γεωργικό ταμείο του την περίοδο 2023-2027, περίπου το ένα τρίτο του κοινού προϋπολογισμού της Ε.Ε. Ο Αμορί Μπαμπό, ο οποίος εκπροσωπεί την έκτη γενιά αγροτών στην οικογένειά του και είναι πρόεδρος του σωματείου νέων αγροτών νοτίως του Παρισιού, δεν πιστεύει ότι ο κλάδος του θα παραμείνει στην ημερήσια διάταξη μετά τις κάλπες. «Τα πολιτικά κόμματα προσπαθούν να προσκολληθούν στο κίνημά μας μόνον όταν γίνονται εκλογές. Αλλά εμείς δεν τους εμπιστευόμαστε. Στη Γαλλία, οι άνθρωποι χρειάζονται αγρότες. Πολιτικούς; Δεν είμαι τόσο σίγουρος», καταλήγει.
Περισσότερα χρήματα υπόσχονται οι κυβερνήσεις, η Ε.Ε. οπισθοχώρησε σε βασικές περιβαλλοντικές φιλοδοξίες της για τη γεωργία.