Ληστείες, σεξισμός, ναρκωτικά, σε ρίμα
Τράπερ και παραβατικότητα
Στις 4 Φεβρουαρίου, ένας «γνωστός» τράπερ συνελήφθη στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» για απόπειρα κλοπής, αφού φαίνεται να προσπάθησε να αρπάξει τις βαλίτσες δύο γυναικών. Μία ημέρα νωρίτερα στη Θεσσαλονίκη, η αστυνομία προχώρησε στη σύλληψη άλλου τράπερ, έπειτα από ένταλμα που εκδόθηκε εις βάρος του για τον άγριο ξυλοδαρμό ενός 23χρονου φοιτητή στην περιοχή των Λαδάδικων. Στα τέλη Ιανουαρίου, ένας 27χρονος, πάλι, τράπερ βρέθηκε επίσης ενώπιον των Αρχών έπειτα από καταγγελία ενός 20χρονου «συναδέλφου» του για αρπαγή, ξυλοδαρμό και εμπρησμό περιουσιακών στοιχείων του. Ο ίδιος είχε απασχολήσει προ εξαμήνου και για υπόθεση ναρκωτικών. Τον περασμένο Δεκέμβριο, τέλος, έτερος τράπερ συνελήφθη μαζί με δύο συνεργούς για κατά συρροή ληστείες ΑΤΜ με συνολική λεία περίπου 700.000 ευρώ, τα οποία «ξεπλένονταν» σε μουσικά βίντεο κλιπ και τζόγο.
Είναι τελικά η τραπ μουσική συνώνυμο της παραβατικότητας, όπως υποδεικνύουν τα παραπάνω περιστατικά των τελευταίων (μόλις) τριών μηνών καθώς και άλλα, παρόμοια, που σχετίζονται με όπλα, ναρκωτικά, επιθέσεις, στο πρόσφατο παρελθόν; «Μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, ειδικά το παρακλάδι της τραπ αναπαράγει σε μεγάλο βαθμό αρνητικά κοινωνικά φαινόμενα που έχουν να κάνουν με τη βία, τον σεξισμό, τον υπερκαταναλωτισμό, τον ηθικό μηδενισμό και την επιδειξιομανία. Ολα αυτά φυσικά ενυπάρχουν ήδη στην κοινωνία, το πρόβλημα δεν είναι της μουσικής – δεν έχουν δηλαδή αυτή τη συμπεριφορά επειδή ραπάρουν, αλλά διότι τα τελευταία χρόνια αυτή είναι κυρίαρχη κοινωνικά.
Κάθε μέρα ακούμε για συμμορίες ανηλίκων, οπαδικά ραντεβού, μαφιόζικες εκτελέσεις. Η πληροφορία αυτή φυσιολογικά αναπαράγεται και επιστρέφει διογκωμένη με διάφορες μορφές», μας λέει ο Κώστας Σαββόπουλος, μελετητής της ραπ κουλτούρας και συγγραφέας του σχετικού βιβλίου «I still love H.E.R.».
Πράγματι, οι στίχοι της τραπ, αλλά και σε ένα βαθμό και της ευρύτερης ραπ παράδοσης, βρίθουν αναφορών σε όπλα, ναρκωτικά, βία και μια γενικότερη επίδειξη δύναμης έναντι κάποιων «κατώτερων» αντιπάλων, των Αρχών κ.ο.κ. Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι ή οι περισσότεροι καλλιτέχνες είναι και παραβατικοί ούτε ότι το φαινόμενο είναι ελληνικό. «Ιστορικά η τραπ έχει τις ρίζες της στο “gangsta rap”, που ήρθε στο προσκήνιο στα τέλη της δεκαετίας του 1980 με σχήματα όπως οι N.W.A. στο Λος Αντζελες. Μιλάμε για στιχουργική θεματολογία με χαρακτηριστικά την ωμότητα, τη βία, τον μηδενισμό και μια τάση αντεκδίκησης προς την αστυνομία, η οποία ωστόσο δεν έχει πολιτικό περιεχόμενο. Σήμερα και στην Αμερική διάφοροι τράπερ βρίσκονται μπλεγμένοι σε εγκληματικές οργανώσεις και δικάζονται με βάση το γνωστό RICO Act, στο δικαστήριο μάλιστα συχνά χρησιμοποιούνται ως πειστήρια οι στίχοι τους, που καυχιούνται για τις συγκεκριμένες παραβάσεις», σημειώνει ο κ. Σαββόπουλος.
Βίαιος λόγος
Η εγκληματολόγος Ελενα Συρμαλή, από την πλευρά της, εστιάζει την προσοχή της στα ευρύτερα κοινωνικά φαινόμενα που σχετίζονται με τη βία. «Ειδικά τα τελευταία χρόνια γινόμαστε σταθερά αποδέκτες μιας κανονικοποίησης του βίαιου λόγου, προσβλητικού για κοινωνικές ομάδες,
ακόμη και μέσα στη Βουλή. Αναρωτιόμαστε για την παραβατικότητα των νέων, όμως αυτή η κουλτούρα βίας δεν γεννιέται τυχαία. Η βία συνεπάγεται εξουσία, η οποία είναι βασικά ένα εργαλείο επιβολής σε έναν ούτως ή άλλως σκληρό κόσμο. Το αν 15-20 άτομα έχουν παραβατική συμπεριφορά είναι ίσως δευτερεύον για την κοινωνία, όταν όμως αυτοί μέσα από τους στίχους τους καθιστούν αποδεκτή αυτή τη συμπεριφορά στους πολλούς, είναι πρόβλημα».
Γιατί ωστόσο βλέπουμε εγκληματικές τάσεις ακόμη και από τράπερ/ράπερ οι οποίοι (θεωρητικά) δεν έχουν καμιά ανάγκη να στραφούν εκεί; «Αρχικά πρέπει να έχουμε κατά νουν ότι μεγάλο κομμάτι της ραπ από το 2000 και έπειτα έχει ως βασικό πυλώνα την κουλτούρα του “hastling”, που σημαίνει δουλεύω εμμονικά και με κάθε μέσο, νόμιμο ή παράνομο, προκειμένου να βγάλω χρήματα. Επιπλέον, τα περισσότερα από αυτά τα παιδιά, τόσο στην Αμερική όσο και στην Ελλάδα, προέρχονται από μη προνομιούχα περιβάλλοντα, δίχως ικανές συμβουλές ή άλλους μηχανισμούς πρόνοιας, οπότε ακόμη κι όταν βγάζουν χρήματα από την τέχνη τους δεν ξέρουν πώς να τα διαχειριστούν ή πώς να ξεκόψουν από συνήθειες του παρελθόντος. Στο κομμάτι “Wesley's Theory” του Κέντρικ Λαμάρ γίνεται αναφορά στον διάσημο ηθοποιό Γουέσλι Σνάιπς, ο οποίος μπήκε στη φυλακή γιατί δεν είχε κάνει ποτέ του φορολογική δήλωση. Κανείς δεν του είχε πει ότι έπρεπε...».
«Το αν 15-20 άτομα έχουν παραβατική συμπεριφορά και μέσα από τους στίχους τους την καθιστούν αποδεκτή στους πολλούς, είναι πρόβλημα», λέει η εγκληματολόγος Ελενα Συρμαλή.