Τι αλλάζει στο παγκόσμιο εμπόριο

Η παγκοσμιοποίηση μπορεί να έχει σταματήσει εξαιτίας των φλεγόντων γεωπολιτικών προβλημάτων των τελευταίων ετών, αν και πολλοί υποστηρίζουν ότι το αντίστροφο συμβαίνει. Κι αυτό διότι οι αλυσίδες εφοδιασμού έχουν αλλάξει δρομολόγια αντί να επανέλθουν στη βάση τους και ο συνολικός όγκος του εμπορίου είναι λιγότερο διαταραγμένος από ό,τι αρχικά ορισμένοι είχαν φοβηθεί. Το απευθείας διμερές εμπόριο ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Κίνα έχει σαφέστατα διαρραγεί λόγω του καθεστώτος τιμωρητικών δασμών εδώ και έξι χρόνια, που εγκαινίασε η κυβέρνηση Τραμπ, της ανασφάλειας μετά την πανδημία και του πολιτικού και επενδυτικού ανταγωνισμού, ο οποίος οξύνθηκε μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Το μερίδιο αγοράς της Κίνας στις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ έχει πράγματι βυθιστεί από το υψηλό 21,6% το 2017 σε μόλις 14%

πέρυσι. Η τωρινή κυβέρνηση Μπάιντεν απλώς ενίσχυσε τη στάση, ειδικά με αφορμή την Ουκρανία και τις εντάσεις για την Ταϊβάν. Μετά 16 χρόνια ως η μεγαλύτερη μεμονωμένη εξαγωγέας αγαθών στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Κίνα παραχώρησε αυτό το στέμμα στο Μεξικό το 2023. Στην ετήσια μελέτη περί του παγκόσμιου εμπορίου της Boston Consulting Group, προβλέπεται ότι το ρήγμα μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου θα βαθύνει και η αξία του διμερούς εμπορίου θα μειωθεί κατά σχεδόν 200 δισ. δολάρια τα προσεχή δέκα χρόνια.

Σύμφωνα με ανάλυση αυτής της εβδομάδας από τους Στέφεν Τζεν και Τζοάνα Φρέιρ της Eurizon SLJ Capital, το συνολικό διασυνοριακό εμπόριο ως τμήμα της παγκόσμιας παραγωγής έχει ελάχιστα μεταβληθεί και το σημερινό μερίδιο 22% των συναλλαγών εκτός πετρελαίου σε συσχετισμό με το παγκόσμιο ΑΕΠ κινείται άνετα εντός του εύρους 20ετίας. Συν τοις άλλοις, το μερίδιο του 15% της Κίνας στις παγκόσμιες εξαγωγές παραμένει

απαράλλακτο, εξακολουθώντας να είναι η μεγαλύτερη εξαγωγική δύναμη και με απόσταση από τη δεύτερη. «Αν και δεν μπορούμε να αποκλείσουμε την αποπαγκοσμιοποίηση τα επόμενα χρόνια, μέχρι στιγμής τουλάχιστον υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις που να στηρίζουν αυτή την ευρέως διαδεδομένη άποψη», ανέφεραν οι Τζεν και Φρέιρ στην ανάλυσή τους. Επισημαίνουν δε ότι η Κίνα κατάφερε να ξεπεράσει τους δασμούς των ΗΠΑ με μεγάλες άμεσες επενδύσεις σε τρίτες χώρες, όπως το Μεξικό και το Βιετνάμ. Οπότε, εξάγοντας η Κίνα ενδιάμεσα αγαθά στις τρίτες χώρες, όπου γίνεται η τελική συναρμολόγηση, παρακάμπτονται τα εμπόδια. Αναφορικά με την ανάλυση της Boston Consulting Group, η οποία επιβεβαιώνει τα ανωτέρω, αυτή αποτυπώνει πόσο γνωστές διαδρομές που καθόρισαν τον παγκόσμιο εμπορικό χάρτη επανασχεδιάζονται, τα μπλοκ διαδραματίζουν μεγαλύτερο ρόλο και οι τρίτες χώρες ενεργούν ως ενδιάμεσες για όσους διαφωνούν, ή οι παγκόσμιου βεληνεκούς όμιλοι προσπαθούν να πλοηγηθούν μεταξύ των δύο.

Ωστόσο, η Boston Consulting Group προέβλεψε ότι η ανάπτυξη του παγκόσμιου εμπορίου την επόμενη δεκαετία θα είναι πράγματι πιο αργή από την αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ, εν μέσω μιας «θεμελιώδους μετατόπισης από την τάση της παγκοσμιοποίησης, που διαμορφώνεται από το εμπόριο και που επικρατεί από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου». Η νέα τάση ονομάζεται «επανασύνδεση» ή «υποστήριξη φίλιας χώρας». Κι αυτό φαίνεται στη σταθεροποίηση του «οχυρού» της Βόρειας Αμερικής μεταξύ ΗΠΑ, Καναδά και Μεξικού, όταν το εμπόριο των ΗΠΑ θα αυξηθεί σχεδόν μισό τρισ. δολάρια έναντι των γειτόνων έως το 2032. Τα δε κράτη της Νοτιοανατολικής Ασίας θα αναδειχθούν οι μεγαλύτεροι νικητές. Προβλέπεται το αθροιστικό εμπόριο της Ενωσης Χωρών Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN) να αυξηθεί κατά 1,2 τρισ. δολάρια την επόμενη δεκαετία. Τέλος, όπως πολλοί τονίζουν, ιδιαίτερα ενδυναμωμένη θα αναδειχθεί η Ινδία, με διόγκωση εμπορίου 393 δισ. δολαρίων έως το 2032, που περιλαμβάνει αύξηση 180 δισ. δολαρίων με τις Ηνωμένες Πολιτείες και 124 δισ. δολαρίων με την Κίνα.

Το ρήγμα μεταξύ ΗΠΑ - Κίνας και η ανάδειξη νέων «πρωταγωνιστών».