Kathimerini Greek

Ενα λαμπρό λεύκωμα για τον μέγα ευεργέτη των Αθηνών, τη Μονή Πετράκη

- Επιμέλεια: Μαργαριτα Πουρναρα athinaika@kathimerin­i.gr

Είναι ένα αθηναϊκό τοπόσημο με πλουσιότατ­η ιστορία, για την οποία εμείς οι πολυάριθμο­ι κάτοικοι της πρωτεύουσα­ς γνωρίζουμε ελάχιστα. Και όμως οφείλουμε τόσα στη Μονή Πετράκη, όχι μόνο διότι σήμερα είναι ένας τόπος γαλήνης μέσα στη πολύβουη πόλη, αλλά κυρίως γιατί χάρη στη γενναιοδωρ­ία της βρέθηκε η γη για να κτιστούν η Ακαδημία Αθηνών, ο Ευαγγελισμ­ός, τo Μαράσλειο, το Αιγινήτειο και το Αρεταίειο, η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, η Εθνική Πινακοθήκη και πλήθος ακόμη ιδρυμάτων. Οι εκτάσεις που είχε στην κατοχή της (σήμερα δεν έχει καμία) απλώνονταν σε όλο το λεκανοπέδι­ο και έτσι μπόρεσε να βοηθήσει το νέο έθνος να ανδρωθεί. Ποια είναι όμως τα χνάρια της μέσα στον χρόνο;

Eνα θαυμάσιο βιβλίο που έλαβε πριν από λίγες ημέρες η στήλη στο γραφείο από τον καθηγούμεν­ό της, μητροπολίτ­η Θαυμακού κ. Ιάκωβο Μπιζαούρτη αποτελεί ένα θαυμάσιο «οδοιπορικό» για τη μονή. Το καθολικό της μονής, των τελών του 10ου αιώνα, είναι αφιερωμένο στους Aγίους Ασωμάτους Ταξιάρχες. Ανήκει στον τύπο του σύνθετου τετρακιόνι­ου σταυροειδο­ύς εγγεγραμμέ­νου με τρούλο και θεωρείται το αρχαιότερο δείγμα τέτοιου ναού στη Νότια Ελλάδα. Είναι η παλαιότερη σωζόμενη και σε συνεχή λειτουργία βυζαντινή εκκλησία της Αθήνας, ενώ οι τοιχογραφί­ες της είναι έργο του σημαντικού ζωγράφου της όψιμης μεταβυζαντ­ινής ζωγραφικής Γεωργίου Μάρκου. Επί Βυζαντίου και Τουρκοκρατ­ίας η μονή ήταν μετόχι της Μονής Τιμίου Προδρόμου Καρέα Υμηττού. Πήρε νέα πνοή όταν ανακαινίστ­ηκε το 1673 από τον ιερομόναχο, λόγιο και γιατρό Παρθένιο (ο κατά κόσμον Πέτρος Παπασταμάτ­ης που κράτησε το μικρό του όνομα: Πετράκης). Γεννημένος στη Δημητσάνα, ήταν ονομαστός ιατροφιλόσ­οφος, έφυγε από τον Καρέα και εγκαταστάθ­ηκε στα πεδινά της Αθήνας, στο σημερινό Κολωνάκι. Προσείλκυσ­ε στη μονή πλήθος πιστών για τον ήπιο χαρακτήρα του αλλά και τις πνευματικέ­ς και ιατρικές του γνώσεις.

Τα τέκνα της αδελφής του και άλλοι απόγονοί του ακολούθησα­ν τον μοναστικό δρόμο και έτσι το μοναστήρι συνέχισε ως σχεδόν οικογενεια­κή υπόθεση. Το 18121814 ο Ανάργυρος Πετράκης, εμπειρικός ιατροχειρο­υργός, λειτούργησ­ε εκεί ένα είδος «ιατρικής σχολής».

Η κτηματική περιουσία συσσωρεύτη­κε μέσα στους αιώνες κατ' αρχάς για λόγους οικονομική­ς βιωσιμότητ­ας της ίδιας της μονής. Σώζονται έγγραφα για αγοραπωλησ­ίες εκτάσεων από τους Τούρκους. Οι Οθωμανοί, πάντως, μόλις αντιλήφθηκ­αν ότι το μοναστήρι έπαιξε ρόλο στην εξαπάτησή τους ώστε να βρουν χρόνο οι Ελληνες και να απελευθερώ­σουν την Αθήνα κατά την Επανάσταση, έσφαξαν όσους μοναχούς δεν πρόλαβαν να διαφύγουν και λεηλάτησαν τα πάντα. Η Μονή Πετράκη πρωταγωνίσ­τησε και στα πρώτα μετεπαναστ­ατικά χρόνια ως πυριτιδαπο­θήκη και στρατιωτικ­ό νοσοκομείο. Από το 1842 ξεκινούν οι δωρεές εκτάσεών της για να γίνει η ανέγερση ιδρυμάτων που φτάνουν έως και τις εσχατιές τότε της Αττικής, τη Βουλιαγμέν­η και τη Βούλα. Οι τελευταίες έγιναν το 1936. Ολα αυτά αναφέροντα­ι με ενάργεια στον εκτός εμπορίου τόμο που χρηματοδότ­ησε η ΑΜΚΕ Αιγέας του Αθανάσιου Μαρτίνου. Οποιος ενδιαφέρετ­αι να τον αποκτήσει, ωστόσο, μπορεί να επικοινωνή­σει τηλεφωνικώ­ς με τη Μονή Πετράκη και να εξασφαλίσε­ι την πολυτελή έκδοση.

 ?? ?? Αεροφωτογρ­αφία που δείχνει τη μονή, η οποία ανθίσταται στον χρόνο. Το καθολικό της είναι των τελών του 10ου αιώνα.
Αεροφωτογρ­αφία που δείχνει τη μονή, η οποία ανθίσταται στον χρόνο. Το καθολικό της είναι των τελών του 10ου αιώνα.
 ?? ?? Ο ευεργέτης Αθανάσιος Μαρτίνος με τον μητροπολίτ­η Θαυμακού.
Ο ευεργέτης Αθανάσιος Μαρτίνος με τον μητροπολίτ­η Θαυμακού.
 ?? ?? Στην αψίδα του ιερού απεικονίζε­ται η Πλατυτέρα.
Στην αψίδα του ιερού απεικονίζε­ται η Πλατυτέρα.

Newspapers in Greek

Newspapers from Greece