Ενας ελληνικός μαραθώνιος στην Μπερλινάλε

Πόσες ταινίες προλαβαίνει να δει κανείς μέσα σε μία ημέρα στη μεγάλη οθόνη; Αν βρίσκεται σε ένα φεστιβάλ «πυκνό» όσο αυτό του Βερολίνου, η απάντηση είναι «πολλές», ίσως και περισσότερες από τις τέσσερις που καταφέραμε εμείς. Προς υπεράσπισή μας, η μία ήταν η μεγαλύτερη ταινία που έχει παρουσιαστεί ποτέ στην Μπερλινάλε, ανήκει δε σε Ελληνα. Προφανώς και δεν παρακολουθήσαμε και τις 14 ώρες του «Exergue - on documenta 14» του Δημήτρη Αθυρίδη –η προβολή άλλωστε του μαραθώνιου ντοκιμαντέρ έχει χωριστεί σε δύο μέρη των επτά ωρών και απλώνεται σε ένα διήμερο του φεστιβάλ– ωστόσο, είδαμε την έναρξη, με τον ίδιο τον καλλιτεχνικό διευθυντή της Μπερλινάλε, Κάρλο Σατριάν, να κάνει τις συστάσεις με φανερό θαυμασμό για ένα έργο ζωής.

Εννέα χρόνια πήρε συνολικά στον Ελληνα κινηματογραφιστή να ολοκληρώσει τα 14 κεφάλαια του ντοκιμαντέρ, το οποίο αφηγείται την ιστορία της documenta 14, της περίφημης έκθεσης σύγχρονης τέχνης, η οποία μοίρασε τις δράσεις της το 2017 ανάμεσα στο Κάσελ της Γερμανίας και στην Αθήνα. Στην ταινία ακολουθούμε κατά πόδας τον καλλιτεχνικό διευθυντή της διοργάνωσης, Ανταμ Σίμτσικ, σε ένα βάθος περίπου δύο ετών, καθώς εκείνος και η ομάδα του προετοιμάζουν τα πάντα μπροστά και (κυρίως) πίσω από τα φώτα της δημοσιότητας. Καλύπτοντας αμέτρητα γεγονότα (μιλάμε άλλωστε για 848 λεπτά), παρουσιάζοντας την ανθρώπινη πλευρά, αλλά καταγράφοντας και την αθέατη που σχετίζεται με τον κόσμο της σύγχρονης τέχνης, ο Αθυρίδης πετυχαίνει κάτι παραπάνω από το να μιλήσει για μια διοργάνωση που συζητήθηκε πάρα πολύ, τόσο για τα οικονομικά δεδομένα της όσο και για τον έντονα πολιτικοποιημένο χαρακτήρα της· στην πραγματικότητα, ενσωματώνει σε αυτή ένα τελευταίο έργο τέχνης, το οποίο ταυτόχρονα την περικλείει.

Στα υπόλοιπα αυτών των πρώτων προβολών της Μπερλινάλε, που ξεκίνησε σε ένα σιδερόφρακτο, λόγω της επίσκεψης του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, Βερολίνο, είχαμε δύο πολύ αξιόλογες ταινίες από το διαγωνιστικό πρόγραμμα. Η πρώτη ήταν το ασπρόμαυρο «La Cocina» του Αλόνσο Ρουιζπαλάσιος. Ο Μεξικανός σκηνοθέτης μας βάζει στο εσωτερικό της κουζίνας ενός τουριστικού εστιατορίου στην καρδιά της Times Square. Εκεί, μια ομοεθνής του ξεκινά την πρώτη της ημέρα στη δουλειά, δίπλα σε άλλους από τη Λατινική Αμερική, την Καραϊβική, την Αλβανία, τις ΗΠΑ και αλλού. Αυτή η σύγχρονη αμερικανική Βαβέλ κινηματογραφείται σε ένα γεμάτο ένταση φιλμ, το οποίο κρύβει στο εσωτερικό του και μερικές τρυφερές στιγμές, πριν καταλήξει στο εκρηκτικό φινάλε του.

Μνεία αξίζει και το «My Favorite Cake» των Ιρανών Μάριαμ Μογκαντάμ και Μπέχτας Σαναέχα, οι οποίοι δεν κατάφεραν να έρθουν στο φεστιβάλ αφού τους απαγορεύθηκε η έξοδος από τη χώρα. Η αστυνομία ηθών του θεοκρατικού

Εννέα χρόνια πήρε συνολικά στον Δημήτρη Αθυρίδη να ολοκληρώσει το ντοκιμαντέρ του, το οποίο αφηγείται την ιστορία της documenta 14, με διάρκεια 14 ωρών.

καθεστώτος του Ιράν σχολιάζεται πράγματι εδώ, σε ένα φιλμ πάντως που έχει να κάνει περισσότερο με την πραγματικότητα της τρίτης ηλικίας. Η Μαχίν, μια 70χρονη γυναίκα που ζει από καιρό μόνη, αποφασίζει να αναθερμάνει την ερωτική ζωή της. Μια τυχαία συνάντηση θα οδηγήσει σε ένα αξέχαστο βράδυ. Διαθέτοντας και αρκετό χιούμορ, η γλυκιά ιστορία ρίχνει μια ειλικρινή και μάλλον απροσδόκητη ματιά στο σημερινό Ιράν, αλλά και σε καθολικού ενδιαφέροντος ζητήματα, τα οποία πραγματεύεται όλο και πιο συχνά πια το σύγχρονο σινεμά.

Στιγμιότυπο από το «Exergue - on documenta 14» του ∆ηµήτρη Αθυρίδη, ένα µαραθώνιο ντοκιµαντέρ που η προβολή του έχει χωριστεί σε δύο µέρη των επτά ωρών και απλώνεται σε ένα διήµερο του φεστιβάλ.