Καθηλωτική Βιρσαλάντζε στο Κοντσέρτο για πιάνο του Σούμαν
Δύο κυρίες πρωταγωνίστησαν στην τακτική συναυλία της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών στις 19 Ιανουαρίου στην αίθουσα «Χρήστος Δ. Λαμπράκης». Η πρώτη ήταν η 25χρονη Λιθουανή Iζαμπελ Γιανκαουσκάιτε, μία από τις ταχύτερα ανερχόμενες αρχιμουσικούς. Συνυπολογίζοντας τις ήδη διάσημες συμπατριώτισσές της, τη Μίργκα Γκραζινίτε-Τίλα και την Γκιεντρέ Σλεκιτέ, φαίνεται ότι η χώρα αυτή της Βαλτικής αναδεικνύει όλο και περισσότερες άξιες γυναίκες σε ένα άλλοτε καθαρά «ανδρικό» επάγγελμα.
Η δεύτερη ήταν η ογδοντάχρονη Ελισό Βιρσαλάντζε, η οποία απέδωσε το Κοντσέρτο για πιάνο του Ρόμπερτ Σούμαν. Αν και η Γεωργιανή πιανίστρια έχει ερμηνεύσει πολλές φορές το συγκεκριμένο κοντσέρτο, η ρουτίνα απουσίαζε.
Το αντίθετο μάλιστα: παρά την ηλικία της, η Βιρσαλάντζε υπήρξε πραγματικά θυελλώδης σε ένα έργο όχι μόνο τεχνικά αλλά κυρίως ερμηνευτικά απαιτητικό, λόγω των πολλών και διαφορετικών διαθέσεων της μουσικής. Η εμπειρία της φανερωνόταν στον τρόπο με τον
οποίο αντιμετώπιζε την κάθε λεπτομέρεια του μουσικού κειμένου, χωρίς όμως ούτε να τονίζει το έλασσον με ναρκισσισμό ούτε να επιτρέπει σε αυτό να σκιάσει τη γενική εικόνα. Η μουσικότητά της και η σιγουριά σε ό,τι αφορά το ύφος της μουσικής, προσδιόρισαν την ποιότητα μιας ερμηνείας γεμάτης νεύρο και ένταση.
Χαρακτηριστική ήταν η εκφραστικότητα με την οποία διέπλασε η πιανίστρια το γεμάτο
πάθος λυρικό θέμα στο ιντερμέδιο (δεύτερο μέρος), ενώ πραγματικά καταιγιστική ήταν η ερμηνεία της στο ζωηρό τελευταίο μέρος. Τη δεξιοτεχνική καθαρότητα του ρωμαλέου ήχου της θα ζήλευαν πολλοί νεότεροι συνάδελφοί
της, ενώ το γεγονός ότι έδωσε νόημα στην περίτεχνη γραφή, διαμορφώνοντας με σαφήνεια τις παραγράφους, προσέχοντας τις στίξεις και τους τονισμούς, τις σημειακές εντάσεις και τις υφέσεις, μαρτυρούν μεγάλη πείρα αλλά και μουσική ευφυΐα.
Μαργέτης και Λιστ
Η βραδιά ξεκίνησε με την ατμοσφαιρική «Υπνερωτομαχία Πολύφημου» του Θάνου Μαργέτη. Εμπνευση για το συμφωνικό αυτό ποίημα είναι ο πόθος του Κύκλωπα Πολύφημου για τη Γαλάτεια, την πιο όμορφη από τις Νηρηίδες. Λυρική ατμόσφαιρα, νοσταλγικές μελωδίες και μια εντυπωσιακή ενορχήστρωση,
που περιλαμβάνει άρπα αλλά και γκλόκενσπιλ, στήριξαν τη μουσική αφήγηση.
Ακολούθησαν δύο συμφωνικά ποιήματα του Φραντς Λιστ εμπνευσμένα από την ελληνική μυθολογία, ο «Ορφέας» και ο «Προμηθέας». Ο Λιστ δεν είναι ο πρώτος που εμπνεύστηκε από εξωμουσικές πηγές. Ωστόσο, εισάγοντας τον όρο «συμφωνικό ποίημα», στην ουσία δημιούργησε μια ξεχωριστή μουσική φόρμα μέσα από την οποία εκφράστηκαν ο ίδιος και αρκετοί ακόμη μετά από αυτόν. Τα συγκεκριμένα συμφωνικά ποιήματα του Λιστ διαφέρουν όσο και τα πρόσωπα που τα ενέπνευσαν: πιο λυρικό και αισθαντικό το πρώτο, πολύ πιο δυναμικό και δραματικό το δεύτερο. Η Γιανκαουσκάιτε ανέδειξε τις βασικές ποιότητες και των δύο, την πιο μεγαλόπρεπη ατμόσφαιρα του πρώτου, όσο και τα πιο δραματικά επεισόδια του περισσότερο αφηγηματικού δεύτερου. Οι συνεισφορές των ξύλινων και χάλκινων πνευστών (Ι. Οικονόμου, Παντελίδου, Σαλβάνος), όπως επίσης του Τιμόθεου Γαβιηλίδη-Πέτριν στα τσέλα, συνέβαλαν στο θετικό αποτέλεσμα.
Η 25χρονη Γιανκαουσκάιτε είναι η πιο νέα από τις αρκετές επιτυχημένες αρχιμουσικούς της Λιθουανίας.