Η ηθική εξόντωση του Ναβάλνι

Τα ολοκληρωτικά καθεστώτα φροντίζουν να συνδυάζουν τη φυσική εξόντωση των πολιτικών τους αντιπάλων με την ηθική τους εξόντωση. Αλλες φορές η ηθική εξόντωση προηγείται, άλλες έπεται. Σημασία έχει το θύμα να απαξιωθεί. Ουδείς να διαμαρτυρηθεί για τη δολοφονία του είτε από φόβο είτε γιατί ήταν «νεοναζί», «συνεργάτης των εχθρών», «αργυρώνητος» και πολλά άλλα που επινοούν οι αγκιτάτορες αυτών των καθεστώτων. Ευθύς ως κυκλοφορήσει από τον κεντρικό πομπό το ανάθεμα για τον αντιφρονούντα, είτε αυτός βρίσκεται ακόμη εν ζωή είτε δολοφονήθηκε, εκατοντάδες αναμεταδότες σε όλον τον κόσμο αναπαράγουν τον λίβελλο. Είναι τα δίκτυα που έχουν συγκροτήσει, δαπανώντας σημαντικά κεφάλαια, οι μυστικές υπηρεσίες αυτών των καθεστώτων.

Από αυτή την πρακτική δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση ο Ναβάλνι. Θυμήθηκαν τι είπε πριν από 30 χρόνια, ποιες ήταν οι πολιτικές του απόψεις στα νιάτα του, αφήνουν υπονοούμενα για τον λόγο που επέστρεψε στην πατρίδα του. Αυτές είναι συμπεριφορές βγαλμένες μέσα από τις πιο σκοτεινές ημέρες του σταλινισμού, που επιβιώνουν, διότι έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές. Κάποιοι θα πειστούν πως το θύμα, ο Ναβάλνι στην προκειμένη περίπτωση, ήταν μια προσωπικότητα με πολλές γκρίζες πτυχές και, συνεπώς, «ήθελε και τα 'παθε». Είναι μεγάλη επιτυχία των ολοκληρωτικών καθεστώτων όταν ένα μέρος της κοινής γνώμης αποδέχεται την εξίσωση του θύματος με τον θύτη του. Οταν εξαλείφεται αυτή η διάκριση, αυτό σημαίνει πως η προπαγάνδα πέτυχε.

Για τον Ναβάλνι, ένα πράγμα έχουμε να πούμε: πάλεψε για τα πιστεύω του και αυτό το πλήρωσε με τη ζωή του. Πάλεψε με ένα πανίσχυρο σύστημα εξουσίας, που είναι εκπαιδευμένο να εξοντώνει βιολογικά, με τους πιο εξελιγμένους τρόπους, όσους θεωρεί πως το απειλούν. Δεν έχει σημασία ότι πραγματική απειλή δεν υφίσταται. Τι θα μπορούσε να κάνει η Πολιτκόφσκαγια ή ο Νεμτσόφ στο καθεστώς Πούτιν; Και όμως δολοφονήθηκαν, γιατί αυτό επέβαλε η λογική ενός συστήματος που δεν ανέχεται ούτε τις μεμονωμένες φωνές κριτικής και αμφισβήτησης. Οι άκαμπτες δομές του συνθλίβουν με αυτόματα αντανακλαστικά ό,τι αντιστέκεται, ό,τι διαφοροποιείται. Επί αλήστου μνήμης Σοβιετικής Ενωσης, στη μετασταλινική περίοδο, τους αντιφρονούντες

Συμπεριφορές βγαλμένες μέσα από τις πιο σκοτεινές ημέρες του σταλινισμού, που επιβιώνουν, διότι έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές.

τούς έκλειναν σε ψυχιατρεία. Δεν μπορεί να ήταν ψυχικά και διανοητικά ισορροπημένος ένας άνθρωπος που δεν του άρεσε ο επίγειος σοσιαλιστικός παράδεισος! Συνεπώς ο εγκλεισμός δεν ήταν ποινή, ήταν μια θεραπευτική αγωγή. Σήμερα τα πράγματα έχουν απλοποιηθεί. Λίγα μιλιγκράμ πολωνίου είναι και πιο αποτελεσματικά και αναμφίβολα στοιχίζουν λιγότερο. Η «δουλειά» τελειώνει χωρίς ίχνη και με συνοπτικές διαδικασίες.

Ο δυτικός κόσμος έχει συνηθίσει στις πρακτικές Πούτιν. Μάλιστα, ένα κομμάτι του ερωτοτροπεί μαζί του κρυφά ή φανερά. Στην πατρίδα μας, όπου η δεξιά και η αριστερή ρωσοφιλία ανθούν, περισσότερα ήταν τα δημοσιεύματα και τα σχόλια που μείωναν, υπαινικτικά ή απροκάλυπτα, την προσωπικότητα του Ναβάλνι από αυτά που εκθείαζαν τον αγώνα του. Αναμενόμενο και ευεξήγητο.