Ο Σίντνεϊ ήθελε να σώσει τα παιδιά
Βοστώνη, 1947. Ο Σίντνεϊ Φάρμπερ περιμένει στο εργαστήριό του, στο Νοσοκομείο Παίδων, ένα δέμα. Ειδικεύεται στη μελέτη των παιδικών ασθενειών. Ολα αυτά τα χρόνια, κάνει νεκροτομές, ταυτοποιεί κύτταρα, προχωράει σε διαγνώσεις, αλλά δεν έρχεται σε επαφή με ασθενείς.
Θέλει επιτέλους να έρθει σε επαφή με ανθρώπους, για την ακρίβεια, με άρρωστα παιδιά. Παιδιά που νοσούν με λευχαιμία. Το δέμα που περιμένει είναι γεμάτο με φιαλίδια με ένα κίτρινο κρυσταλλικό χημικό, την αμινοπτερίνη, μέσω της οποίας ελπίζει να δημιουργήσει νέες θεραπευτικές μεθόδους.
Την ιστορία του Φάρμπερ αφηγείται ο ογκολόγος και συγγραφέας Σιντάρτα Μούκερτζι στο «Η μεγάλη ασθένεια. Βιογραφία του καρκίνου» (εκδ. Μεταίχμιο, 2013, μτφρ.: Σ. Τσιλεδάκη, Ν. Φασούλη, επιστ. επιμ.: δρ Επ. Σαμαντάς). «Η παιδική λευχαιμία είχε προκαλέσει δέος στους γιατρούς», γράφει ο Μούκερτζι. «Τους είχε κάνει να σαστίσουν, να εγκαταλείψουν κάθε ελπίδα επί έναν αιώνα και περισσότερο».
Αυτό που άρχισαν, αργά και βασανιστικά, να κατανοούν οι γιατροί κατά το δεύτερο μισό του 19ου και κυρίως στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα, ήταν ότι η λευχαιμία «ήταν καρκίνος σε τηγμένη, υγρή μορφή». Ο Φάρμπερ σκέφτηκε πως αν η λευχαιμία «ανήκε κάπου» αυτό θα ήταν στην αιματολογία.
Εκείνο το πρωινό του 1947, καθώς έσκιζε το πακέτο με τα φιαλίδια, «μόλις και μετά βίας μπορούσε να φανταστεί ότι άνοιγε έναν ολοκαίνουργιο δρόμο στη σκέψη γύρω από τον καρκίνο». Μετά τις πρώτες πειραματικές θεραπείες με την αμινοπτερίνη, δημοσίευσε ένα άρθρο το 1948, μέσα από το οποίο διακήρυττε μια θεωρία, η οποία έγινε δεκτή από την ιατρική κοινότητα με δυσπιστία, ακόμα και θυμό: ότι ο καρκίνος, ακόμα και στην πιο επιθετική του μορφή, θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί με χημικό φάρμακο. «Η εξαφάνιση ενός επιθετικού, συστηματικού καρκίνου μέσω ενός χημικού φαρμάκου ήταν κατ' ουσίαν πρωτοφανής στην ιστορία», γράφει ο Μούκερτζι.
Ηταν η αρχή αυτού που σήμερα σώζει ζωές και που το γνωρίζουμε ως «χημειοθεραπεία». Την ιστορία του Φάρμπερ θα παρακολουθήσουμε αυτή την εβδομάδα, μέσα από την εν λόγω έκδοση. Γιατί; Διότι είναι μια ιστορία ζωής και θανάτου, γεμάτη παιδικά δάκρυα αλλά και χαμόγελα. Και επειδή η περασμένη Πέμπτη, 15 Φεβρουαρίου, ήταν η Παγκόσμια Ημέρα Ενημέρωσης για τον Καρκίνο στα Παιδιά και στους Εφήβους. Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκαν στην Αθήνα δύο ημερίδες, η πρώτη, από το Καρκινάκι και το Κάνε-Μια-Ευχή Ελλάδος (Make-A-Wish), με τίτλο «Η επιβίωση είναι η 1η νίκη. Μετά, τι;». Η δεύτερη, από τον Ξενώνα «Ελπίδα», με τίτλο «Η αγάπη ποτέ δεν μας απογοητεύει». Παρακολουθήσαμε και τις δύο και θα επανέλθουμε σε αυτές. Θα σταθούμε σε κουβέντες που ειπώθηκαν από παιδιά που επέζησαν, αλλά και από τους γιατρούς που τα θεράπευσαν, για να δούμε την ανθρώπινη διάσταση της υπόθεσης, πού έχουμε φτάσει και πόσα εκκρεμούν ακόμα για να σωθούν περισσότερες ζωές.