Απαισιοδοξία για την έκβαση του πολέμου
Ο Ευρωπαίοι συνεχίζουν να στηρίζουν τη βοήθεια προς την Ουκρανία ακόμη και υπό τη σκιά της επανεκλογής Τραμπ
Μόλις 10% των Ευρωπαίων πιστεύουν ότι η Ουκρανία θα υπερισχύσει στον πόλεμο, σύμφωνα με νέα μελέτη που προκύπτει από σειρά δημοσκοπήσεων σε χώρες της ηπείρου ενόψει της επετείου δύο ετών από τη ρωσική εισβολή. Η επικρατούσα άποψη στις δώδεκα χώρες που μελετήθηκαν είναι ότι ο πόλεμος θα λήξει με «συμβιβασμό». Ειδικά οι Ελληνες πολίτες αποδεικνύονται εκ των πλέον απαισιόδοξων, προβλέποντας είτε συμβιβασμό (47%) είτε νίκη της Μόσχας (30%), ποσοστά παρόμοια με εκείνα των Ούγγρων (38% και 31%, αντίστοιχα). Στον αντίποδα, μόλις 14% των Πολωνών προβλέπουν επικράτηση της Ρωσίας και ένα στιβαρό 17% θεωρεί ότι η Ουκρανία θα κερδίσει τη σύρραξη. Παράλληλα, η συντριπτική πλειοψηφία Ελλήνων και Ούγγρων εκτιμά ότι πρέπει να ασκηθούν πιέσεις στο Κίεβο ώστε να οδηγηθεί σε συμβιβασμό (59% και 64%).
Η αλλαγή στάσης της κοινής γνώμης οφείλεται στην ανακοπή της ουκρανικής αντεπίθεσης, στις αυξανόμενες ανησυχίες για αμερικανική διπλωματική μετατόπιση και για τις συνέπειες που θα είχε για τον πόλεμο μια επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ. Εάν ο Τραμπ επιστρέψει στον Λευκό Οίκο, η πλειοψηφία των ερωτηθέντων εξέφρασε την άποψη πως η Ευρώπη θα πρέπει είτε να διατηρήσει ή να ενισχύσει τη στήριξή της προς το Κίεβο.
Οι συντάκτες της μελέτης, Ιβάν Κράστεφ και Μαρκ Λέναρντ, υποστηρίζουν ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει να υιοθετήσουν ρεαλιστικό αφήγημα με αποδέκτες τους ψηφοφόρους και να διαχωρίσουν στο μυαλό του κοινού τις έννοιες «ειρήνη κατόπιν διαπραγμάτευσης» και «ειρήνη υπό τους όρους της Ρωσίας». Η Ευρώπη εκφράζει ολοένα και περισσότερο την απαισιοδοξία της για τον πόλεμο στην Ουκρανία, ενώ οι φόβοι για επανεκλογή του Τραμπ καθιστούν δυσχερέστερη μία ουκρανική νίκη, σύμφωνα με τις σφυγμομετρήσεις
που ανέλυσε το ινστιτούτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων. Υπάρχουν ωστόσο οάσεις αισιοδοξίας. Παρότι μόλις 10% των Ευρωπαίων πιστεύει σε ουκρανική νίκη, η πλειοψηφία από αυτούς δεν επιθυμεί τον κατευνασμό της Ρωσίας. Ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία αντιμετωπίζεται ως ευρωπαϊκός
πόλεμος από την κοινή γνώμη της ηπείρου, κάτι που θα έπρεπε να ληφθεί υπόψη από τον πολιτικό κόσμο στην προσπάθειά του να επικοινωνήσει με τους ψηφοφόρους. Ο πόλεμος αποτελεί πλέον ευθύνη της Ευρώπης, σύμφωνα με τους πολίτες της, οι οποίοι αμφισβητούν την ίδια ώρα την ικανότητα του Κιέβου να εμφανίσει στρατιωτική επιτυχία.
Η μελέτη επισημαίνει τις μεταβολές στις απόψεις του κοινού για την Ουκρανία μεταξύ των γειτονικών της κρατών. Στην Πολωνία, το αίσθημα αλληλεγγύης έχει αρχίσει να σβήνει, ενώ σε πιο μακρινά κράτη, όπως η Πορτογαλία και η Γαλλία, η στήριξη προς την Ουκρανία παραμένει ισχυρή. Την ίδια στιγμή, ο παράγοντας Τραμπ έχει ήδη αρχίσει να επηρεάζει τις συνειδήσεις, πριν ακόμη επιβεβαιωθεί αν θα ηγηθεί του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος στις εκλογές του Νοεμβρίου.
Η αυξανόμενη απαισιοδοξία των Ευρωπαίων αποτυπώνεται στο ελάχιστο ποσοστό του 10% που πιστεύει σε νίκη του Κιέβου στον πόλεμο, με 20% να προβλέπουν ρωσική νίκη στη σύρραξη. Η υποχώρηση της πεποίθησης για ουκρανική νίκη καταγράφεται ακόμη και στις πιο «αισιόδοξες» χώρες της Ευρώπης (Πολωνία, Σουηδία και Πορτογαλία), όπου 71% των πολιτών πιστεύουν ότι η Ουκρανία θα επικρατήσει. Η επικρατούσα πεποίθηση (μέσος όρος 37%)
αφορά τη λήξη του πολέμου με συμβιβασμό. Η στήριξη υπέρ της Ουκρανίας παραμένει ευρεία στην Ευρώπη, παρότι ορισμένες χώρες θα επιθυμούσαν να εξωθηθεί το Κίεβο σε συμβιβασμό. Σε Σουηδία, Πορτογαλία και Πολωνία, η πλειοψηφία των ερωτηθέντων θα προτιμούσε η Ουκρανία να ανακτούσε
μέσω αντεπίθεσης τα χαμένα της εδάφη. Σε πέντε άλλες (Ουγγαρία, Ελλάδα, Ιταλία, Ρουμανία και Αυστρία) οι πολίτες προτιμούν το Κίεβο να αποδεχθεί συμβιβαστική λύση. Αλλού, το κοινό εμφανίζεται διχασμένο, όπως στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ολλανδία και την Ισπανία.
Πολλοί θεωρούν ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία δημιουργεί υπαρξιακό κίνδυνο για την Ευρώπη. Οταν ρωτούνται ποια σύρραξη, μεταξύ του πολέμου στη Γάζα και εκείνου στην Ουκρανία, εκτιμούν ότι έχει τη μεγαλύτερη επίπτωση στη χώρα τους και στην Ευρώπη, 33% από αυτούς επέλεξαν την Ουκρανία και μόλις 5% τη Γάζα.
Για τις εκλογές στις ΗΠΑ «Απογοητευτική» κρίνουν οι Ευρωπαίοι την ενδεχόμενη επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Μόνο οι ψηφοφόροι του ουγγρικού ακροδεξιού Φιντέζ του πρωθυπουργού Βίκτορ Ορμπαν ελπίζουν σε επανεκλογή του Τραμπ. Στην Ουγγαρία, το 27% δηλώνει ότι θα χαρεί αν κερδίσει ο Τραμπ, ενώ μόλις 31% ότι θα απογοητευτεί. Στις τάξεις του κυβερνώντος κόμματος του Βίκτορ Ορμπαν οι οπαδοί του Τραμπ είναι πλειοψηφία.
Αντιθέτως, σε άλλα ευρωπαϊκά ακροδεξιά κόμματα, τα οποία ήταν στο παρελθόν φίλα προσκείμενα στον τέως πρόεδρο των ΗΠΑ, η εικόνα είναι διαφορετική: το ένα τρίτο των υποστηρικτών της Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD), του αυστριακού Κόμματος της Ελευθερίας (FPÖ) και των Αδελφών της Ιταλίας δηλώνουν ευχαριστημένοι στην προοπτική επανόδου του στον Λευκό Οίκο. Τα ποσοστά είναι μικρότερα στις τάξεις των ψηφοφόρων της Μαρίν Λεπέν και του πολωνικού Κόμματος του Νόμου και της Δικαιοσύνης (PiS). Διάχυτος είναι ο φόβος των Ευρωπαίων πολιτών πως ο Τραμπ θα επηρεάσει αρνητικά την πορεία του πολέμου και θα καταστήσει λιγότερο πιθανή μια ουκρανική νίκη, σε ποσοστό 43% κατά μέσον όρο.
Παρότι μόλις 10% των Ευρωπαίων πιστεύουν σε ουκρανική νίκη, η πλειοψηφία από αυτούς δεν επιθυμεί τον κατευνασμό της Ρωσίας.
Σε πέντε χώρες (Ουγγαρία, Ελλάδα, Ιταλία, Ρουμανία και Αυστρία) οι πολίτες προτιμούν το Κίεβο να αποδεχθεί συμβιβαστική λύση.