Το γενετικό υπόβαθρο μιας νόσου και ο ρόλος των επιλογών μας
– Πώς θα μπορούσατε με απλά λόγια να μας περιγράψετε τι ακριβώς κάνετε;
– Η καρδιά είναι μια εξαιρετική αντλία. Στέλνει συνέχεια αίμα σε όλα τα όργανα για να τα κρατάει ζωντανά. Οταν συστέλλεται, ωθεί το αίμα προς τα περιφερικά όργανα και όταν διαστέλλεται γεμίζει πάλι με αίμα για τον επόμενο κύκλο. Αυτός ο κύκλος είναι ρυθμισμένος με μεγάλη ακρίβεια: 70 χτύποι ανά λεπτό, 80 ml αίματος με κάθε χτύπο, 4-6 λίτρα ανά λεπτό, 7.500 λίτρα κάθε μέρα. Οταν χρειαστεί να τρέξουμε ή να γυμναστούμε, τότε μια ειδοποίηση φτάνει από τον εγκέφαλο στην καρδιά ζητώντας της να στείλει πιο πολύ αίμα στην περιφέρεια για να ανταποκριθεί στις ανάγκες της άσκησης. Βασικός ρυθμιστής
της λειτουργίας της είναι το ασβέστιο στα καρδιακά κύτταρα. Τα επίπεδά του σε μια φυσιολογική καρδιά ανεβαίνουν στη συστολή και κατεβαίνουν στη διαστολή. Στην καρδιακή ανεπάρκεια, όμως, είναι μειωμένα στη συστολή: αυτό σημαίνει ότι η καρδιά δεν έχει
τη δύναμη να στείλει αρκετό αίμα στα διάφορα όργανα. Επίσης είναι αυξημένα στη διαστολή, δηλαδή η καρδιά δεν μπορεί να γεμίσει ξανά επαρκώς με αίμα για τον επόμενο κύκλο. Ετσι αρχίζει να εξασθενεί. Τι συμβάλλει σ' αυτή την εξασθενημένη λειτουργία και πώς μπορούμε να διορθώσουμε τα προβλήματα; Αυτό είναι το αντικείμενο των ερευνών μου εδώ και χρόνια.
– Τι κάνει καλό, τελικά, στην καρδιά μας;
– Πρέπει να προσέξω τι θα πω γιατί δεν είμαι γιατρός, αλλά βασική ερευνήτρια (γέλια)! Τα γονίδιά μας μπορεί να είναι καλά ή επιβαρυντικά. Οι επιλογές της ζωής μας, όμως, δημιουργούν ένα τείχος προστασίας, καθορίζουν σε σημαντικό
βαθμό αν μια νόσος για την οποία ίσως έχουμε γενετικό υπόβαθρο θα εκδηλωθεί ή όχι. Αναφέρομαι κυρίως στη διατροφή, στο χρόνιο άγχος και στην άσκηση. Ο αδελφός μου έχει καρδιακή ανεπάρκεια και αυτό τον λέω καθημερινά (σ.σ. κρατώ στο κείμενο την αιτιατική της θεσσαλονικιώτικης διαλέκτου): να περπατάς, μην το αφήνεις, ακόμη και μέσα στο σπίτι, από το ένα δωμάτιο στο άλλο. Υπάρχει όμως και μια άλλη παράμετρος. Είναι αυτό που μου έλεγε τις προάλλες ο φίλος μου Μαρκ Αντερσον, καθηγητής Καρδιολογίας και πρόεδρος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Johns Hopkins: Οι κοινωνικές σχέσεις, το δέσιμο με τους δικούς μας ανθρώπους, είναι επίσης «φάρμακο» για την καρδιά...
Βασικός ρυθμιστής της λειτουργίας της καρδιάς είναι το ασβέστιο στα καρδιακά κύτταρα. Στην καρδιακή ανεπάρκεια μειώνεται κατά τη συστολή και αυξάνεται κατά τη διαστολή.