Η επέτειος ενός πολέμου που κανένας δεν φανταζόταν

Δύο χρόνια από τη ρωσική εισβολή

Στις 23 Φεβρουαρίου 2022 οι περισσότεροι Ουκρανοί πήγαν για ύπνο χωρίς να γνωρίζουν ότι το επόμενο πρωί η ζωή τους θα άλλαζε για πάντα. Ξύπνησαν υπό τον ήχο των ρωσικών επιδρομών στο πλαίσιο μιας γενικευμένης εισβολής των δυνάμεων του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία, παρά τον ευφημισμό που χρησιμοποίησε ο ίδιος ο Ρώσος πρόεδρος: «ειδική επιχείρηση». Δύο χρόνια αργότερα, ο πόλεμος έχει καταστρέψει ένα μεγάλο μέρος του ανατολικού κομματιού της χώρας, ισοπεδώνοντας άλλοτε ζωντανές πόλεις, χωρίζοντας οικογένειες, εκτοπίζοντας εκατομμύρια ανθρώπους. Η σύρραξη όμως δεν καθόρισε μόνο τις ζωές των Ουκρανών: επηρέασε αποφασιστικά ολόκληρο το γεωπολιτικό σκηνικό στον πλανήτη

Η σύρραξη δεν καθόρισε μόνο τις ζωές των Ουκρανών, αλλά επηρέασε αποφασιστικά ολόκληρο το γεωπολιτικό σκηνικό στον πλανήτη.

και ο απόηχος θα διαρκέσει πολύ περισσότερο από τον πόλεμο αυτόν καθαυτόν. Παραμονή της δεύτερης επετείου, ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ανακοίνωσε χθες 500 και πλέον νέες κυρώσεις εις βάρος της Μόσχας, με αφορμή και τη δολοφονία του ηγέτη της ρωσικής αντιπολίτευσης, Αλεξέι Ναβάλνι. Η απόφαση ανακοινώθηκε λίγες ώρες μετά τη συνάντηση του Μπάιντεν με τη χήρα και την κόρη του Ναβάλνι στις ΗΠΑ. Την ίδια στιγμή η Μόσχα διεύρυνε σημαντικά τη λίστα αξιωματούχων της Ε.Ε. και πολιτικών που απαγορεύεται να εισέλθουν στη Ρωσία, απαντώντας με αυτόν τον τρόπο στο 13ο πακέτο κυρώσεων των Βρυξελλών.

Οπως επισημαίνουν σε χθεσινή τους ανάλυση οι «Τάιμς» της Νέας Υόρκης, ο Βλαντιμίρ Πούτιν εμφανίζεται διατεθειμένος να υιοθετήσει την εικόνα του απρόβλεπτου, αυταρχικού ηγέτη, που μπορεί από στιγμή σε στιγμή να κλιμακώσει την αντιπαράθεση με τη Δύση, αν και το Κρεμλίνο αποδοκίμασε τον χαρακτηρισμό «τρελό κάθαρμα» (crazy S.O.B.) τον οποίο εκτόξευσε εναντίον του ο Αμερικανός πρόεδρος. Η Ρωσία διατηρεί το πέπλο μυστηρίου για τις συνθήκες θανάτου του Ναβάλνι, αρνούμενη να παραδώσει τη σορό του στους οικείους του. Πάνω από 25 σκηνοθέτες, νομπελίστες και χορευτές, από τον δημοσιογράφο Ντμίτρι Μουράτοφ έως τον Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ απηύθυναν έκκληση να παραδοθεί το άψυχο σώμα του νεκρού στη μητέρα του, Λουντμίλα. Η ίδια είχε καταγγείλει ότι οι ρωσικές αρχές την πιέζουν να αποδεχθεί μια ιδιωτική κηδεία χωρίς άλλους παρισταμένους, στη Σιβηρία. Στο ζοφερό αυτό κλίμα φίμωσης της αντιπολίτευσης στη Ρωσία έρχεται να προστεθεί η άλωση της ουκρανικής

πόλης Αβντιίβκα, που τελεί υπό τον έλεγχο των Ρώσων, σκορπώντας την απαισιοδοξία στο ουκρανικό στρατόπεδο. Ηδη στο στόχαστρο των ρωσικών δυνάμεων έχει μπει η πόλη Μαρίνα, ενώ ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι αναγνωρίζει πως η κατάσταση στο μέτωπο είναι εξαιρετικά δύσκολη. Επιπλέον οι Αμερικανοί έχουν σοβαρές ενδείξεις ότι η Ρωσία σχεδιάζει να θέσει σε τροχιά στο Διάστημα ένα πυρηνικό όπλο, το οποίο θα παραβίαζε μία από τις τελευταίες συνθήκες για τον έλεγχο των εξοπλισμών.

Ο 71χρονος Πούτιν αναμένεται να επισφραγίσει την παραμονή του στην προεδρία έως το 2030 τον επόμενο μήνα, οπότε διεξάγονται οι επόμενες εκλογές στη χώρα. Βρίσκεται στην εξουσία από το 1999 και έχει πείσει τον εαυτό του και τους υποστηρικτές του πως για να οικοδομήσει ένα ισχυρό ρωσικό κράτος, που θα μείνει στην Ιστορία, θα χρειαστεί να θυσιάσει αμέτρητες ζωές. Χθες κατέθεσε στεφάνι στο Μνημείο του Αγνωστου Στρατιώτη στη Μόσχα, τιμώντας τους «αυθεντικούς ήρωες» που πολεμούν στην Ουκρανία. Παράλληλα ανακοίνωσε ότι το 95% των στρατηγικών πυρηνικών δυνάμεων της Ρωσίας έχει εκσυγχρονιστεί και πως η αεροπορία μόλις παρέλαβε τέσσερα νέα υπερηχητικά βομβαρδιστικά, που έχουν τη δυνατότητα να φέρουν πυρηνικά. Μόλις προχθές πέταξε επί 40 λεπτά με ένα τέτοιο εκσυγχρονισμένο Tupolev Tu-160M, στέλνοντας σαφή προειδοποίηση προς τη Δύση.

Ανθρωπιστική βοήθεια

Σύμφωνα με εκτιμήσεις ανθρωπιστικών οργανώσεων, οι ανάγκες του ουκρανικού λαού σε βοήθεια διαιωνίζονται και επιτείνονται: πάνω από 14,6 εκατ. άνθρωποι, δηλαδή το 40% του πληθυσμού, θα χρειαστούν τη συνδρομή ανθρωπιστικών οργανώσεων φέτος, ενώ πέρυσι ο αριθμός όσων εξασφάλισαν βοήθεια ήταν 11 εκατ. Νάρκες και οβίδες που δεν έχουν εκραγεί απλώνονται σε χιλιάδες χιλιόμετρα ουκρανικής γης ως απόρροια του πολέμου, καθώς σχεδόν το ένα τρίτο της επικράτειας έχει γνωρίσει τις συνέπειές του. Η Παγκόσμια Τράπεζα ανακοίνωσε πρόσφατα ότι το ποσοστό των Ουκρανών που ζει κάτω από το όριο της φτώχειας ανέβηκε από το 5% στο 24% μέσα σε ένα χρόνο και ο αριθμός τους ανέρχεται σε 7,1 εκατ. Σχεδόν 4.000 σχολεία, νηπιαγωγεία και άλλες εκπαιδευτικές εγκαταστάσεις έχουν υποστεί ζημιές ή καταστραφεί ολοσχερώς. Στο Ντονέτσκ το ποσοστό της καταστροφής ανέρχεται σε 80% και σε όλη την επικράτεια μόνο ένα στα τρία παιδιά παρακολουθεί ζωντανά τα μαθήματά του. «Καταγράφουμε μια επέτειο που ουδείς ήθελε να ζήσει», σχολίασε χθες η γ.γ. του Συμβουλίου της Ευρώπης, Μαρίγια Πεϊσίνοβιτς Μπούριτς. «Οι σκέψεις μας σήμερα είναι στο πλευρό του ουκρανικού λαού».