Διευρύνεται το ρήγμα στο παγκόσμιο εμπόριο

Δύο χρόνια μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι η παγκόσμια οικονομία κατακερματίζεται σε δύο ξεχωριστούς συνασπισμούς και ότι οι πολυμερείς εμπορικοί κανόνες, επί των οποίων στηρίχθηκε το διεθνές εμπόριο σχεδόν 30 χρόνια, απειλούνται. Οι αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις και οι ανησυχίες για την οικονομική ασφάλεια οδηγούν σε κυρώσεις, σε εμπορικούς περιορισμούς και σε σημάδια εντεινόμενου διχασμού μεταξύ όσων υποστηρίζουν τη Ρωσία και όσων υποστηρίζουν την Ουκρανία. Ο ΠΟΕ προειδοποιεί ότι ένας απόλυτος κατακερματισμός σε δύο αντίπαλα μπλοκ θα συρρικνώσει την παγκόσμια οικονομία 5% και οι αναπτυσσόμενες χώρες θα υποφέρουν. Σε ένα τόσο ακραίο σενάριο οι ΗΠΑ, η Κίνα και οι σύμμαχοί τους θα εμπλακούν σε διπολικό εμπορικό πόλεμο. Τα αντίστοιχα μπλοκ θα θέτουν τους δικούς τους κανόνες, αδιαφορώντας για πολυμερείς συμφωνίες. «Διαπιστώνουμε πρώιμες ενδείξεις μιας τάσης προς την ισχυρότερη ευθυγράμμιση των εμπορικών ροών και των γεωπολιτικών συγγενειών από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, καθώς και προς την κατάτμηση του εμπορίου», ανέφεραν σε έκθεσή τους οικονομολόγοι του ΠΟΕ.

Συγκεκριμένα, διαχώρισαν τον κόσμο βάσει μοντέλων ψηφοφορίας στον ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένων,

ενδεικτικά, των ψηφισμάτων για τον πόλεμο της Ουκρανίας. Εξαιρούν την Ουκρανία, τη Ρωσία και τη σύμμαχο της Ρωσίας τη Λευκορωσία για να εξαλείψουν τον αντίκτυπο των κυρώσεων και τον ίδιο τον πόλεμο. Κατέληξαν στο ότι το εμπόριο αγαθών μεταξύ των μπλοκ ενισχύθηκε 4% πιο αργά από εκείνο εντός των μπλοκ.

Αν και οι οικονομολόγοι εντόπισαν ενδείξεις περί «υποστηρίξεως φίλων», δεν βρήκαν στοιχεία εκτεταμένης μεταφοράς της προμηθευτικής αλυσίδας σε κοντινές χώρες χωρίς αύξηση του εμπορίου εντός των περιφερειών. Εξετάζοντας μόνον τις ΗΠΑ και την Κίνα, διαπιστώνουν ότι οι εμπορικές τριβές, που κορυφώθηκαν με την επιβολή δασμών επί Τραμπ στα περίπου 2/3 των εισαγωγών κινεζικών αγαθών, έχουν επιδεινωθεί από τον πόλεμο της Ουκρανίας. Παραδόξως, οι εμπορικές ροές μεταξύ των δύο κρατών εκτοξεύτηκαν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα το 2022, αλλά σε σχέση με το εμπόριο αγαθών κάθε χώρας με άλλους

εταίρους, το διμερές εμπόριό τους επιβραδύνθηκε. Ο ΠΟΕ θα υποβαθμίσει την εκτίμησή του για την ανάπτυξη του παγκόσμιου εμπορίου στο 0,8% φέτος, ενώ η Π. Τράπεζα την τοποθετεί στο 0,2%, τον χαμηλότερο ρυθμό ανάπτυξης 50ετίας πλην εποχών υφέσεως. Η υπηρεσία παρακολούθησης εμπορικών συναλλαγών, Global Trade Alert, διαπίστωσε μαζική συσσώρευση στρεβλώσεων από τις αρχές του 2020: από το ότι η Αργεντινή σχεδιάζει αυξημένο εξαγωγικό φόρο στη σόγια μέχρι τον υψηλότερο δασμό της Ινδίας στο εισαγόμενο φοινικέλαιο και την κρατική βοήθεια των ΗΠΑ για επαναπατρισμό αλυσίδας εφοδιασμού ημιαγωγών.

Ολα δείχνουν ότι η παγκόσμια οικονομία κατακερματίζεται σε δύο ξεχωριστούς συνασπισμούς.