Η ταχεία εκπαίδευση του Στέφανου Κασσελάκη

Ηρθε από το πουθενά, εξελέγη αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ενθουσιάστηκε, υποσχέθηκε ένα ασαφές «ελληνικό όνειρο» που οραματίζεται για την ταλαίπωρη χώρα, πάντρεψε τις αποτυχημένες συγκρουσιακές πολιτικές του κόμματος με δικούς του νεωτερισμούς, και τώρα ο Στέφανος Κασσελάκης βυθίζεται θορυβωδώς στην κινούμενη άμμο του πολιτικού μας πολιτισμού. Είτε καταφέρει να κρατηθεί στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ είτε ηττηθεί, ο αναμφισβήτητα ταλαντούχος και –όπως ο ίδιος δηλώνει– βιαστικός Κασσελάκης θα έχει μάθει έναν από τους βασικούς κανόνες της δημόσιας ζωής μας: το εύκολο είναι να εκλεγείς, το δύσκολο να πετύχεις. Επειδή ο Κασσελάκης είναι της αμερικανικής νοοτροπίας «κινήσου γρήγορα, σπάσε πράγματα», πίστευε –και ίσως επιμένει να πιστεύει– ότι είναι φυσικό το παλιό, το αποτυχημένο, το διαλυμένο να κάνει τόπο στο νέο, στο διαφορετικό, στο ισχυρότερο. Αυτό, όμως, ισχύει στη φύση, όχι στο ιδιαίτερο οικοσύστημα της χώρας μας.

Ο Στέφανος Κασσελάκης είναι διαφορετικός. Και αυτή η διαφορετικότητα αναδεικνύει τις πάγιες ιδιαιτερότητες του τόπου μας – τους κανόνες και τις πρακτικές που αποτελούν το σύνηθες. Η εκλογή του από μια βάση που αποτελείται από μέλη του κόμματος, αλλά και από μέλη «των δύο ευρώ» (που ενεγράφησαν την ώρα της εκλογής), δεν είναι από μόνη της νεωτερισμός, καθώς το ΠΑΣΟΚ και η Νέα Δημοκρατία είχαν προηγηθεί. Oμως, το ότι κέρδισε χωρίς να τον γνωρίζει κανείς, χωρίς να έχει «προϋπηρεσία» στο κόμμα ή να είναι αναγνωρίσιμος λόγω οικογενειακής παράδοσης ή άλλης μορφής «σελέμπριτι», αρκούσε για να του δώσει τον αέρα ότι είχε άμεση σχέση με κάθε μέλος του κόμματος, χωρίς την ανάγκη για τη μεσολάβηση της κομματικής ιεραρχίας. Η «άμεση» σχέση με τα μέλη ωστόσο είναι απλώς συνέχιση της παράδοσης όπου κάθε κόμμα είναι όχημα του αρχηγού και οι θεσμοί του στην υπηρεσία του. Η έλλειψη πολιτικής βάσης του υποψηφίου και μετέπειτα νέου αρχηγού επέτρεψε σε διάφορα στελέχη να τον στηρίξουν ώστε να αποκτήσουν περισσότερη επιρροή στο κόμμα. Βλέποντας τον Κασσελάκη να αυτονομείται, αυτοί τώρα θέλησαν να τον «βάλουν στη θέση του». «Κάποιοι νόμιζαν ότι θα έχουν τον ξένο, τον μικρό εδώ πέρα του χεριού τους. Oτι θα έχουν έναν πρόεδρο αχυράνθρωπο, ότι θα εξουσιάζουν δι' αντιπροσώπου», δήλωσε οργισμένος ο Κασσελάκης στην έναρξη του συνεδρίου. Μπορεί ο πρόεδρος να απορρίπτει την προσπάθεια χειραγώγησής του, όμως η παραμονή του στην αρχηγία δεν θα κριθεί από τη δική του θέληση, αλλά από το εάν πρόλαβε να έχει αρκετούς ανθρώπους μέσα στο κόμμα να τον στηρίξουν, εάν αρκετοί πιστεύουν ότι είναι ικανός να αποτρέψει τη συντριβή του κόμματος και,

Ο αρχηγός χρειάζεται πολιτική βάση, πρόσβαση στα Μέσα και ισχυρή χρηματοδότηση. Αυτά δεν παρέχονται δωρεάν.

στο κοντινό μέλλον, να τους προσφέρει τα αγαθά της εξουσίας. Στο προσωποπαγές πολιτικό μας σύστημα, ο αρχηγός πρέπει να έχει την αξιοπιστία που προσφέρουν η συγγένεια με παλιότερα πρόσωπα του χώρου (φυσική συγγένεια ή «χρίσματος»), οι επιτυχίες στην πολιτική ή στην προηγούμενη ζωή, καθώς και ένα ισχυρό μήνυμα («Αλλαγή», «Απαλλαγή», «Εκσυγχρονισμός», «Επανίδρυση» κ.ά.), το οποίο πρέπει να ταιριάξει με τη συγκεκριμένη στιγμή για να επικρατήσει. Ολα αυτά, όμως, είναι μάταια χωρίς την ύπαρξη ισχυρού, κυνικού, αποτελεσματικού «μηχανισμού» που εξουδετερώνει αντιπάλους, καθοδηγεί το αφήγημα στα μέσα ενημέρωσης και «θάβει» τα λάθη. Ο αρχηγός χρειάζεται πολιτική βάση, πρόσβαση στα Μέσα και ισχυρή χρηματοδότηση. Αυτά δεν παρέχονται δωρεάν. Το κομματικό συνέδριο αυτών των ημερών θα δείξει τι δυνάμεις διαθέτει ο Κασσελάκης, ποιοι είναι οι αντίπαλοί του στο κόμμα και πόσο δυνατοί είναι. Και όλοι μαζί θα δούμε, πάλι, ότι η πολιτική πρακτική που βασίζεται στη σύγκρουση καταβροχθίζει ό,τι βρει μπροστά της.