Τι ζητάει ο Πούτιν απ' τη ζωή μας
Μερικές ημέρες πριν από την εισβολή μόνον οι Αμερικανοί πίστευαν ότι θα γίνει. Η υπόλοιπη Δύση αντιμετώπιζε την εισβολή αφ' υψηλού. Ηταν παγιδευμένη στα μηνύματα της ρωσικής ηγεσίας που προέτρεπαν τους δυτικούς να προγραμματίσουν χειμερινές διακοπές στην απέραντη χώρα. Δεν υπήρχε περίπτωση πολέμου. Κι όμως ο πόλεμος ξέσπασε σαν σήμερα πριν από δύο χρόνια. Τα στρατεύματα του Πούτιν προήλαυναν στις αχανείς αγροτικές εκτάσεις της Ουκρανίας. Μία από τις πιο αποτελεσματικές πολεμικές μηχανές του σύγχρονου κόσμου είχε κινητοποιηθεί για να καταλάβει την επικράτεια ενός έθνους που δεν υπήρχε. Κατά τα λεγόμενα του ηγέτη της Πούτιν.
Το παιχνίδι είχε κριθεί πριν ακόμη αρχίσει. Ηταν θέμα μερικών ημερών για να παραδοθεί η Ουκρανία. Κάτι σαν το μπλίτσκριγκ των στρατευμάτων του Χίτλερ. Η πολεμική μηχανή αποδείχθηκε αναποτελεσματική. Είχε να αντιμετωπίσει τις ελλείψεις στην τροφοδοσία της, κυρίως όμως τη λυσσαλέα αντίσταση ενός έθνους που ήταν έτοιμο να θυσιάσει τη ζωή του για να αποδείξει την ύπαρξή του. Στο πλευρό του οι δυτικές δημοκρατίες. Η Αμερική, αλλά και η Ευρώπη που ξυπνούσαν επιτέλους από τον λήθαργο μιας ειρήνης δεκαετιών. Ηταν η πρώτη φορά έπειτα από δεκαετίες που η Ευρώπη αντιμετώπιζε μια πολεμική πρόκληση στο έδαφός της.
Η Ουκρανία είχε ανάγκη από στρατιωτική βοήθεια, και η Ευρώπη είχε ανάγκη από την Ουκρανία. Η εισβολή την βοήθησε να συνειδητοποιήσει ότι οι δημοκρατίες της δεν έχουν ανοσία. Παραμένουν ευάλωτες. Στην άλλη πλευρά του λόφου το καθεστώς του Πούτιν μοιάζει να παραμένει ανεπηρέαστο. Η «στρατιωτική επιχείρηση» των δύο ημερών αποδείχθηκε πόλεμος δύο ετών και βλέπουμε. Μπορεί η ουκρανική αντεπίθεση να βάλτωσε όμως ο πόλεμος συνεχίζεται.
Η Ουκρανία είναι αντιμέτωπη με τους οικονομικούς λογαριασμούς των δυτικών δημοκρατιών. Θα δώσουμε μερικούς ακόμη πυραύλους στην Ουκρανία, ή τα χρήματα θα πιάσουν περισσότερο τόπο αν τα διοχετεύσουμε στους αγρότες μας; Κι αν εκλεγεί ο Τραμπ; Κι αν στις ευρωεκλογές σαρώσουν οι αντιευρωπαϊκές δυνάμεις πώς θα αντιδράσουμε; Υπάρχει περίπτωση η Ουκρανία να κερδίσει τον πόλεμο κατά των εισβολέων της ή θα αποδειχθεί «αγάπης αγώνας άγονος»; Μήπως ο Ζελένσκι σέρνει τον πληθυσμό του σε έναν πόλεμο χαμένο εκ των προτέρων;
Η απάντηση είναι ότι δεν ξέρω. Μπορεί η Ουκρανία να χάσει τον πόλεμο; Μπορεί. Δεν μπορώ να προβλέψω πώς και πότε. Ο τρόπος όμως που διαχειρίζεται τον πόλεμο η Ρωσία με παραπέμπει στον προφήτη Οργουελ. Στο «1984» δεν έχει σημασία ποια από τις μεγάλες δυνάμεις που κυβερνούν τον κόσμο θα κερδίσει τον πόλεμο. Για την επικράτεια του Μεγάλου Αδελφού ο πόλεμος είναι μια φυσιολογική κατάσταση. Γι' αυτό και ένα από τα συνθήματα της Νέο-γλώσσας είναι ότι ο πόλεμος είναι ειρήνη. Κι αν ο πόλεμος στην Ουκρανία διαιωνιζόταν σε πόλεμο χαρακωμάτων; Ποιος θα κατέχει την Αβντιίβκα και ποιος θα υπερέχει στο Ντονμπάς; Ο Μεγάλος Αδελφός του Οργουελ ήθελε να κρατάει τον πληθυσμό του σε μια συνεχή εμπόλεμη κατάσταση. Γιατί να μην είναι αυτή η πολιτική Πούτιν που θέλει να θριαμβεύσει στις επερχόμενες εκλογές έχοντας εξουδετερώσει τους αντιφρονούντες, όπως τον Ναβάλνι, ως ηγέτης του πατριωτικού πολέμου;
Και η Ευρώπη; Μόλις χθες η υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας δημοσιοποίησε τις ανησυχίες της. Ενδέχεται η Ρωσία να μας επιτεθεί. Η Ρωσία του Πούτιν φοβάται. Είναι ένα περίκλειστο πολιτικό καθεστώς που φοβάται ακόμη και τους νεκρούς αντιπάλους του, όπως τον Ναβάλνι. Ενας αντίπαλος ο οποίος ανησυχεί για την επιβίωσή του είναι επικίνδυνος. Και η Ευρώπη; Τι φοβάται; Φοβάται την προοπτική της στρατιωτικής σύγκρουσης. Την έχει διαγράψει απ' τον ορίζοντα της σκέψης της. Την έχει εξορίσει απ' την επικράτειά της. Την έχει στείλει στην Απω Ανατολή, στη Μεσοποταμία, στο Ιράκ ή στη Γάζα. Δυσκολεύεται να την αντιμετωπίσει όταν απειλεί τη δική της επικράτεια. Την αφύπνισή της, όταν ξεκίνησε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, την διαδέχθηκε η συνήθης αμφιβολία του «αξίζει τα έξοδα και τον κόπο;».
Η απαξίωση του ΝΑΤΟ από τον υποψήφιο Τραμπ δεν είναι φιλολογική. Δείχνει την προοπτική σε μιαν Ευρώπη που οφείλει να αναλάβει την ευθύνη της άμυνάς της. Και μετά τα δύο χρόνια πολέμου στην Ουκρανία η Ευρώπη οφείλει να ξέρει απέναντι σε ποιον αντίπαλο οφείλει να αμυνθεί.