Στα «σπήλαια» της κατ' οίκον διδασκαλίας
Ιστορίες παιδιών που λαμβάνουν κατ' οίκον διδασκαλία χωρίς να πηγαίνουν σχολείο, δεν γίνονται ευρέως γνωστές στην κοινή γνώμη, όπως συνέβη με την οικογένεια στην Κορινθία. Ωστόσο δεν είναι η πρώτη φορά που το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα αντιμετωπίζει ανάλογες περιπτώσεις. Σύμφωνα με την ομοσπονδία ιδιωτικών εκπαιδευτικών (ΟΙΕΛΕ), στα γραφεία της υπάρχουν καταγγελίες για τουλάχιστον 200-300 παιδιά, κυρίως από οικογένειες που σχετίζονται με τον παραθρησκευτικό χώρο, που διδάσκονται παράνομα κατ' οίκον. Ποιο σχολείο και γιατί τους έδωσε απολυτήριο;
«Είμαστε μια κοινότητα παλαιοχριστιανών, στα πρότυπα των παλαιόπιστων Ρωσίας, ή των Aμις στην Αμερική, που αρνούμαστε την τεχνολογική πρόοδο και ζούμε παραδοσιακά, όπως οι πρώτοι χριστιανοί», δήλωσε ο πατέρας της οικογένειας, ο οποίος συνελήφθη έπειτα από αστυνομική επιχείρηση στη σπηλιά που ζούσε με τα παιδιά και τη σύζυγό του, στην Κορινθία.
Στην Ελλάδα, όπως και στη συντριπτική πλειονότητα των χωρών της Ευρωπαϊκής Eνωσης, το homeschooling δεν είναι νόμιμο, εκτός από ειδικές περιπτώσεις. Δηλαδή για λόγους υγείας του παιδιού ή αν επιτρέπεται στη χώρα των αλλοδαπών γονιών. Ωστόσο σε άλλες χώρες (π.χ. Ρωσία, Βρετανία, Ν. Ζηλανδία, ΗΠΑ) η κατ' οίκον εκπαίδευση επιτρέπεται.
Η μελέτη της ΟΙΕΛΕ είναι διαφωτιστική. Η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι συχνά πίσω από την κατ' οίκον διδασκαλία κρύβονται ακραίες ομάδες. Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ οι οικογένειες που υποχρεώνουν τα παιδιά τους στο homeschooling είναι μέλη είτε φονταμενταλιστικών ομάδων είτε μέλη του lobby των οπαδών της οπλοκατοχής, είτε ακραίοι νεοφιλελεύθεροι ριζοσπάστες που επιδιώκουν την κατάργηση της κρατικής εκπαίδευσης.
Τα παιδιά ζουν σε ένα περιβάλλον τύπου «γυάλας». Και τούτο έχει σοβαρές συναισθηματικές, ψυχοκοινωνικές και λειτουργικές επιπτώσεις. Προφανώς η απόφαση των γονέων για απομόνωση των παιδιών τους μέσω της κατ' οίκον διδασκαλίας έχει ρατσιστικά κίνητρα. Οι γονείς δεν επιθυμούν τα παιδιά τους να αναμειχθούν με μαθητές από άλλη κοινωνική τάξη, θρησκεία ή φυλή. Αυτό περνάει στερεότυπα στα παιδιά, κάνει τα ίδια κοινωνούς ενός ακραίου κοινωνικού ρατσισμού, μιας θεωρίας κοινωνικής καθαρότητας που θυμίζει ολοκληρωτικά καθεστώτα.
Η νομικός του Harvard Law School και ειδικός για τα δικαιώματα των παιδιών Ελίζαμπεθ Μπάρτολετ τον Μάιο του 2020 μιλώντας στη Harvard Gazette χαρακτήρισε το κίνημα του homeschooling στις ΗΠΑ, «το πιο επικίνδυνο και από αυτό των οπαδών της οπλοκατοχής». «Το λόμπι υπέρ του homeschooling μπορεί να είναι ακόμη πιο ισχυρό κι από το λόμπι των οπαδών της οπλοκατοχής, γιατί τουλάχιστον για το δεύτερο υπάρχει μεγάλη αντίδραση. Το λόμπι της εκπαίδευσης στο σπίτι θέλει να καταστήσει τα δικαιώματα των γονέων ακόμα πιο ισχυρά, γι' αυτό και μιλάω για απολυταρχισμό σχετικά με τα δικαιώματα των γονέων», λέει η Μπάρτολετ.
Είναι τεράστιες οι ευθύνες των διοικητικών στελεχών που δέχθηκαν τις δικαιολογίες της οικογένειας της Κορίνθου, αφήνοντας τα παιδιά εκτός σχολείου. Η ελληνική εκπαίδευση σε πλείστες περιπτώσεις κοινωνικών προβλημάτων εμφανίζει τα αντανακλαστικά σοκαρισμένου θεατή τηλεοπτικών εκπομπών ποικίλης ύλης. Δεν είναι βεβαίως αυτός ο ρόλος της.