Η βρωμερή Βουκουρεστίου και οι βασιλικοί στάβλοι
Η Κλεοπάτρα Παπαευαγγέλου-Γκενάκου έχει και εκείνη ένα σημείο της πόλης όπου περπατά συχνά, βιώνοντας σχεδόν το παρελθόν του. Είναι η ολιγόλεπτη πορεία που ακολουθεί κάθε πρωί από το Σύνταγμα μέχρι την Τράπεζα της Ελλάδος, βαδίζοντας αργά, ενθυμούμενη τις πρώτες πανοραμικές φωτογραφίες της Αθήνας, τραβηγμένες από την Ακρόπολη. «Ενα συνονθύλευμα νοερών εικόνων με κατακλύζει», λέει, αφηγούμενη την «πρωινή ρουτίνα» της. «Μεταφέρομαι από τη μια εποχή στην άλλη, από την αρχαία Αθήνα, στην παλαιά, και μετά στο σήμερα και πάλι πίσω. Περνώ παράπλευρα του ιστορικού ξενοδοχείου της “Μεγάλης Βρεταννίας” και διασχίζοντας τον σημερινό, αριστοκρατικό πεζόδρομο της Βουκουρεστίου, σκέφτομαι τον βρώμικο “Χεζοπόταμο” που ξεχυνόταν εκεί και δημιουργούσε προβλήματα στους Αθηναίους».
Συνεχίζοντας στο πεζοδρόμιο του πολυκαταστήματος Attica, λέει η αρχαιολόγος, «βλέπει» τον ψηλό τοίχο της πίσω πλευράς των βασιλικών στάβλων, που καταλάμβαναν ολόκληρο το οικοδομικό τετράγωνο. Φαντάζεται την Πανεπιστημίου ως χωματόδρομο, αλλά χωρίς τη σκόνη για την οποία παραπονιόταν κάποιος σε εφημερίδα του 1859. Στην οδό Αμερικής αναπλάθει με τον νου της τη μεγάλη νεκρόπολη που εκτεινόταν στην περιοχή κατά την αρχαιότητα. «Εκεί στα θεμέλια του Μουσείου της Τράπεζας και στο μεγάλο φρέαρ του πεζοδρομίου, διαπιστώθηκε ιδιαίτερα πυκνή χρήση του αρχαίου νεκροταφείου – περίπου 500 τάφοι. Εύλογα οι αρχαιολόγοι αναζητούν μία ακόμα πύλη του Θεμιστόκλειου τείχους στο ύψος της Παλαιάς Βουλής», σημειώνει. Στην Ομήρου, λέει, στρέφει το βλέμμα δεξιά, έχοντας την εντύπωση ότι θα διακρίνει τον βράχο της Σχιστής Πέτρας, που βρίσκεται στο τέρμα της οδού, ασφυκτικά περικυκλωμένος από τις ψηλές οικοδομές.
«Περνάω απέναντι στη γωνία της Τράπεζας και “βρίσκομαι” έξω από το οθωνικό αρχοντικό που έχτισε ο Γεώργιος Μακκάς, ο αρχίατρος του Γεωργίου Α΄», καταλήγει η κ. ΠαπαευαγγέλουΓκενάκου, σκιαγραφώντας μια ακόμα πτυχή του παλίμψηστου της Αθήνας. «Αυτό το παλατάκι με τον ανθόσπαρτο κήπο αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το 1928 η τελευταία κάτοικός του, η Μαρίκα Ρούσου. Την έπεισε ο πεθερός της, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, με το επιχείρημα ότι μόνο το συγκεκριμένο τετράγωνο ήταν κατάλληλο για την ανέγερση της Τράπεζας της Ελλάδος.
Το αρχοντικό της Παρρέν
Φτάνοντας στον προορισμό μου, συχνά αναρωτιέμαι αν η είσοδος της οικίας της Καλλιρρόης Παρρέν ήταν ακριβώς σε αυτό το σημείο ή λίγο πιο πέρα. Φαντάζομαι τον Παλαμά, τον Καρκαβίτσα, τον Μαλακάση, τον Γρυπάρη, τον Κύρου και άλλες σημαντικές πνευματικές προσωπικότητες της Αθήνας, να περνούν το ίδιο κατώφλι για να συζητήσουν στο φιλολογικό σαλόνι της Παρρέν τα φλέγοντα θέματα της εποχής».
«Διασχίζοντας τον σημερινό, αριστοκρατικό πεζόδρομο, σκέφτομαι τον βρώμικο “Χεζοπόταμο” που ξεχυνόταν εκεί και δημιουργούσε προβλήματα στους Αθηναίους».