Το ακανθώδες ζήτημα των διδάκτρων στα μη κρατικά πανεπιστήμια

Το ακανθώδες ζήτημα των διδάκτρων στα μη κρατικά πανεπιστήμια δεν έχει συζητηθεί σοβαρά. Εάν τα ετήσια δίδακτρα καθοριστούν σε ιδιαίτερα «υψηλό» επίπεδο, τότε θα ωφεληθούν τα κρατικά ΑΕΙ, αφού πολύ λίγοι υποψήφιοι θα επιλέξουν τα μη κρατικά ΑΕΙ. Στην περίπτωση αυτή, όμως, τα μη κρατικά ΑΕΙ θα καταρρεύσουν, ενδεχομένως, εκ της γενέσεώς τους.

Από την πλευρά των μη κρατικών ΑΕΙ, είναι προφανές ότι το ύψος των διδάκτρων θα πρέπει να εξασφαλίζει τη βιωσιμότητα της επένδυσής τους στην Ελλάδα. Οσον, δε, αφορά τους Ελληνες-Ελληνίδες φοιτητέςφοιτήτριες, είναι σαφές ότι τα δίδακτρα θα πρέπει να αντικατοπτρίζουν την ελληνική οικονομική πραγματικότητα.

Θα φέρω εδώ ως παράδειγμα τι συμβαίνει στη Βρετανία. Τα βρετανικά πανεπιστήμια χρεώνουν ετήσια δίδακτρα 9.250 στερλίνες για τους «home students». Σημειώνω ότι «home students» δεν είναι μόνο οι Βρετανοί, αλλά και όσοι έχουν μόνιμη κατοικία τους στη Μεγάλη Βρετανία την τελευταία τριετία. Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο μέσος ετήσιος μισθός στη Μεγάλη Βρετανία (το 2023) ήταν περίπου 35.000 στερλίνες, συμπεραίνουμε ότι τα ετήσια δίδακτρα αντιστοιχούν περίπου στο 26,4% του μέσου μισθού.

Στην Ελλάδα ο μέσος ετήσιος μισθός βρίσκεται κοντά στα 16.500 ευρώ. Τα δίδακτρα, λοιπόν, θα μπορούσαν να αντιστοιχούν, περίπου, στο 26,4% του μισθού, δηλαδή στα 4.356 ευρώ ετησίως. Αυτό αποτελεί μια πρώτη προσέγγιση των διδάκτρων σύμφωνα με την οικονομική πραγματικότητα της χώρας μας.

Θα πρέπει, όμως, τα δίδακτρα να αναπροσαρμόζονται σε ετήσια βάση, σύμφωνα με το ύψος του πληθωρισμού; Αυτό δεν συμβαίνει στη Βρετανία, με αποτέλεσμα τα βρετανικά πανεπιστήμια να δίνουν βαρύτητα στους αλλοδαπούς φοιτητές, τα ετήσια δίδακτρα των οποίων υπερβαίνουν τις 20.000 στερλίνες ετησίως. Με παρεμφερή λογική, τα βρετανικά πανεπιστήμια που, ενδεχομένως, θα έρθουν στη χώρα μας, θα μπορούσαν να χρεώνουν δίδακτρα «δύο ταχυτήτων». Δίδακτρα περίπου 4.356 ευρώ ετησίως (ως πρώτη προσέγγιση) για τους Ελληνες φοιτητές και πολύ υψηλότερα για όσους, ενδεχομένως, επιλέξουν τη χώρα μας για σπουδές.

Προσοχή, όμως, στις «παγίδες»! Προκειμένου αυτά να παρακάμψουν το πρόβλημα μη αναπροσαρμογής των διδάκτρων βάσει πληθωρισμού, προσφέρουν σε αλλοδαπούς φοιτητές οι οποίοι δεν επιτυγχάνουν τα εισαγωγικά κριτήρια στο πανεπιστήμιο, ένα προκαταρκτικό έτος σπουδών προετοιμασίας. Το προκαταρκτικό έτος χρεώνεται από τα βρετανικά πανεπιστήμια ιδιαιτέρως ακριβά. Πρακτική συνέπεια της πολιτικής αυτής είναι η εισαγωγή φοιτητών στο πανεπιστήμιο οι οποίοι, σε μεγάλο βαθμό, δεν διαθέτουν τα απαραίτητα προσόντα. Και καλά, θα μου πείτε, το προκαταρκτικό έτος προετοιμασίας των φοιτητών αυτών δεν τους βοηθάει στο να αποκτήσουν τις κατάλληλες γνώσεις έτσι ώστε να αντεπεξέλθουν στις ανάγκες του βρετανικού πτυχίου; H απάντησή μου, βάσει της διδακτικής μου εμπειρίας επί 30 συνεχή έτη στη Βρετανία είναι, δυστυχώς, αρνητική. Μια πολιτική την οποία καλό θα ήταν να αποφύγουν τα μη κρατικά πανεπιστήμια στη χώρα μας.

Τα δίδακτρα θα πρέπει να αντικατοπτρίζουν την ελληνική οικονομική πραγματικότητα.