Κατά την έρευνα μετά τη σύγκρουση «δεν έγινε αυτό που έπρεπε»
Λίγο μετά τις 12 χθες το μεσημέρι, ένας εκ των επιζώντων του δυστυχήματος των Τεμπών φθάνει μαζί με τη μητέρα του στο κτίριο της Ενωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών. Δεν έχει ακόμη ξεκινήσει η συνέντευξη Τύπου των συγγενών των θυμάτων και της επιτροπής διερεύνησης ανεξάρτητων πραγματογνωμόνων οικογενειών. Εκείνος όμως πέφτει στην αγκαλιά της μητέρας του και κλαίει σιωπηλά. «Ευχαριστούμε που ήρθες, αγάπη μου. Που είχες τη δύναμη να έρθεις. Ξέρουμε τι πέρασες εκείνο το βράδυ. Να 'σαι καλά, να 'σαι γερός» – αυτά του λένε οι μαυροφορεμένοι συγγενείς που έχασαν το βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου του 2023 τους ανθρώπους τους.
Εκπροσωπώντας την επιτροπή, ο Φαίδων Καραϊωσηφίδης, αεροναυπηγός μηχανικός, διερευνητής αεροπορικών ατυχημάτων, δηλώνει ότι «προσεγγίσαμε το όλο θέμα με αεροπορικό πρότυπο, βρήκαμε τι συνέβη, τι δεν θα έπρεπε να είχε συμβεί και τι πρέπει να γίνει για να μην ξανασυμβεί». «Δεν έχασαν τη ζωή τους όλοι από τις ίδιες αιτίες – αν δεν είχαμε μεγάλη ανάφλεξη, δεν θα είχαμε 57 θύματα», λέει ο Κώστας Λακαφώσης, μηχανολόγος και αεροναυπηγός μηχανικός, πραγματογνώμονας ατυχημάτων, τονίζοντας πως η επιτροπή έκανε διάφορες δοκιμές με έλαιο σιλικόνης, και παρότι δεν ξέρουν σίγουρα τι προκάλεσε τόσο μεγάλη φωτιά, υπογραμμίζουν πως σε διαφορετικά σημεία στο χώμα βρήκαν ίχνη ξυλολίου.
«Επόμενο ζήτημα είναι τα θέματα πυροπροστασίας – υπάρχουν ζητήματα στα βαγόνια των ελληνικών τρένων, η νομοθεσία επιτρέπει να κυκλοφορούν βαγόνια με παλαιότερες προδιαγραφές», εξηγεί, αναφερόμενος σε υφάσματα και επενδύσεις συγκεκριμένης ποιότητας που δεν θα έπρεπε να χρησιμοποιούνται. «Η πυροπροστασία στον σιδηρόδρομο σήμερα δεν είναι αυτή που είναι σε όλη την Ευρώπη και αυτή που θα έπρεπε να είναι στην Ελλάδα», καταλήγει.
Αναφέρεται εκτενώς στο χρονολόγιο εργασιών στο σημείο της σύγκρουσης. Η μετακίνηση βαγονιών ξεκίνησε από την 1η Μαρτίου. Χωματουργικές εργασίες ξεκίνησαν στο επίκεντρο της φωτιάς από τις 3 Μαρτίου. Μέχρι τις 6/3 είχαν ξεκινήσει εργασίες αποκατάστασης και χωματουργικά έργα του περιβάλλοντος χώρου, λέει, συμπληρώνοντας πως εξαρχής δεν υπήρχε αρχή διερεύνησης στον χώρο. «Δεν έγινε αυτό που έπρεπε – 3 Μαρτίου ολοκληρώθηκε η έρευνα για τα θύματα, εκείνη την ημέρα είχαμε ακόμη μία αγνοούμενη, κάποιος αποφάσισε, δεν ξέρουμε ποιος, ότι τέρμα η έρευνα, και 28 μέρες μετά γίνεται η πρώτη χημική δειγματοληψία», σημειώνει ο κ. Λακαφώσης.
Σε έρευνα της επιτροπής στις 31 Μαΐου ανακαλύπτουν τυχαία ανθρώπινα υπολείμματα. Ενημερώνουν τις αστυνομικές αρχές. «Θεωρήσαμε ότι κάποιος θα πάει να ψάξει – δεν πήγε», τονίζει. Πηγαίνουν ξανά τον Νοέμβριο, παρουσία ιατροδικαστικών υπηρεσιών, και βρίσκουν κι άλλα ανθρώπινα υπολείμματα, και προσωπικά αντικείμενα των θυμάτων. «Δεν υπήρχε ανθρώπινο μέλος, αλλά τα ίχνη DNA ήταν πολλά και έπρεπε να είχαν βρεθεί νωρίτερα», υπογραμμίζει.
Αρκούσε και μόνο η φωτοσήμανση για να αποφευχθεί η σύγκρουση, λέει. Εγιναν πολλά ανθρώπινα λάθη και παραλείψεις, «αλλά βρήκαν εύφορο έδαφος σε ένα περιβάλλον συνολικής περιφρόνησης κανονισμών και διαδικασιών», δηλώνει. «Η συνολική έλλειψη κουλτούρας ασφαλείας στον σιδηρόδρομο δεν έχει αλλάξει στον ένα χρόνο που πέρασε». Ταυτόχρονα σημειώνει πως στη μονοσέλιδη διερεύνηση του ΟΣΕ υπάρχει σφάλμα «ως προς το αν έγινε μια επικοινωνία πριν το κλειδί 118 ή μετά», αναφέρει, κι από την άλλη το 20σέλιδο πόρισμα της Hellenic Train δεν αποδίδει καμία ευθύνη στην εταιρεία. Αργότερα, η Δέσποινα Γκανίδου, η οποία έχασε τον γιο της στο δυστύχημα, τονίζει ότι τα χώματα είχαν τέφρα. «Των δικών μας νεκρών η τέφρα πετάχτηκε, η ενέργεια αυτή είναι ύψιστη ύβρις προς τα θύματα, έγινε εγκληματική αλλοίωση του τόπου του δυστυχήματος».
Ο Αντώνης Ψαρόπουλος, πατέρας της Μαρίας-Θωμαής Ψαροπούλου, επισημαίνει ότι «όλοι μέχρι στιγμής οι κατηγορούμενοι, πάνω από 30 άτομα, έχουν κατηγορηθεί για κακούργημα, και μόνο τα δύο στελέχη της Hellenic Train κατηγορούνται για πλημμελήματα» (ανθρωποκτονία από αμέλεια κατά συρροήν, μεταξύ άλλων). «Είμαστε αποφασισμένοι να το πάμε μέχρι τέλους», δηλώνει.
Τα ευρήματα της επιτροπής διερεύνησης ανεξάρτητων πραγματογνωμόνων που διόρισαν οι οικογένειες των θυμάτων.
Εισαγγελική παρέµβαση
Η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γεωργία Αδειλίνη παρήγγειλε χθες στην εισαγγελέα Εφετών Λάρισας την πλήρη διαλεύκανση κάθε καταγγελίας. «Επιτακτική παρίσταται η ανάγκη να μεριμνήσετε ώστε να ερευνηθεί και να απαντηθεί, μετά από αξιολόγηση, κατά την κρίση σας, κάθε ισχυρισμός και καταγγελία που προβάλλεται από συγγενείς θυμάτων ή θύματα και τους συνηγόρους τους», τονίζει, «ώστε το πέρας της ανάκρισης να μην αφήσει ουδεμία αμφιβολία ως προς το ότι οι εισαγγελικές και ανακριτικές αρχές διερεύνησαν κάθε πτυχή της υπόθεσης».